Święta Bożego Narodzenia to czas obdarowywania. W zakładach pracy najczęściej spotykanym prezentem są wszelkiego rodzaju bony i talony, które pracownicy wymieniają na określone produkty. Powszechną praktyką jest również wręczanie pracownikom świątecznych paczek. Zanim jednak pracodawca zdecyduje się, jaki prezent z okazji świąt wręczyć swoim pracownikom, powinien zastanowić się nad konsekwencjami podatkowymi swoich decyzji.
Opodatkowanie bonów
Zwolniona z podatku jest wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy opdof). Ustawodawca wyraźnie jednak wyłączył z tego zwolnienia bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Takiemu wyłączeniu nie podlegają jednak świadczenia rzeczowe. Stąd też wartość paczki świątecznej pod warunkiem, że jej wartość nie przekracza kwoty 380 zł, będzie zwolniona z podatku.
Za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Pracodawca powinien zdawać sobie sprawę, że wręczenie pracownikowi bonu lub talonu spowoduje powstanie obowiązku podatkowego, a on jako płatnik będzie zobowiązany do doliczenia wartości tego świadczenia do wynagrodzenia pracownika w miesiącu przekazania go pracownikowi i pobrania od całości zaliczki na podatek dochodowy. Dla pracownika będzie to przychód ze stosunku pracy, bez względu na wartość przyznanego pracownikowi bonu.
Rozpatrując kwestię opodatkowania bonów, pojawiały się pytania, czy takie przekazanie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Według wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego, wydanej 2 lutego 2007 r. przez Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu (sygn. sprawy ZP/443-239/1/06) - „Bon nie jest towarem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Stanowi on jedynie dokument uprawniający do zakupu towarów. Zastępuje zatem środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary. Ponadto bon towarowy stanowiący rodzaj znaku legitymacyjnego upoważniającego do odbioru świadczenia nie mieści się również w definicji świadczenia usług. Podmioty otrzymujące bony nie są bowiem beneficjentami żadnego świadczenia dokonywanego przez pracodawcę. Wobec powyższego czynność przekazania pracownikom podatnika bonów towarowych nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.
Planowane zmiany
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że najprawdopodobniej od 1 stycznia 2009 r. (pod warunkiem uchwalenia nowelizacji ustawy podatkowej) bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi zostaną uznane za świadczenia rzeczowe.
Zwolniona z podatku dochodowego do kwoty 380 zł będzie nadal wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych. Przyjęcie proponowanych zmian będzie oznaczało, że wręczenie pracownikowi bonu albo talonu o wartości nominalnej 380 zł będzie zwolnione z opodatkowania.
Zwolnienie ma objąć również kwoty pochodzące z tych funduszy, stanowiące refundację wydatków poniesionych przez pracownika na zakup towarów i usług, dokonaną na podstawie przedłożonej przez pracownika faktury.
Paczka zamiast bonów
W sytuacji, w której pracodawca zdecyduje się na podarowanie pracownikowi paczki świątecznej, powinien pamiętać o dodatkowych warunkach, przy których spełnieniu wartość takiego prezentu nie będzie podlegała opodatkowaniu. Najistotniejszym kryterium jest w tej sytuacji okoliczność, skąd pochodzą pieniądze przeznaczone na zakup świątecznych paczek.
WaŻne!
Paczki świąteczne powinny zostać sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych. Jeśli świadczenia zostaną sfinansowane częściowo z innych środków niż wymienione, wartość tych świadczeń będzie podlegała opodatkowaniu.
Kolejną istotną okolicznością warunkującą zakres przedmiotowego zwolnienia jest to, czy pracownik w danym roku podatkowym otrzymywał już od pracodawcy inne świadczenia rzeczowe finansowane ze środków zakładowego funduszu. Jeżeli taka sytuacja miała miejsce, wówczas wartość paczki świątecznej powinna być stosunkowo niższa, tak aby nie doszło do opodatkowania nadwyżki wartości takiego świadczenia.
Przykład
W 2008 r. z okazji Świąt Wielkanocnych pracodawca zdecydował się na podarowanie swoim pracownikom prezentów w postaci skórzanych portfeli o wartości 100 zł każdy. Świadczenie to zostało sfinansowane z zfśs i w związku z tym zostało zwolnione z opodatkowania. W tym samym roku z okazji Świąt Bożego Narodzenia pracodawca zastanawia się nad kolejnym prezentem dla pracowników. Alternatywą dla bonów jest paczka świąteczna. W sytuacji jednak, gdy wartość takiej paczki przekroczy 280 zł, pracodawca będzie zmuszony do opodatkowania nadwyżki wartości paczki oraz do doliczenia wartości tego świadczenia do wynagrodzenia pracownika w grudniu (miesiącu przekazania go pracownikowi) i pobrania od całości zaliczki na podatek dochodowy.
W zakresie podatku VAT nieodpłatne przekazanie przez pracodawcę (lub sfinansowane z zfśs) na potrzeby osobiste pracowników towarów lub usług niezwiązanych z prowadzoną działalnością (paczek świątecznych), przy których nabyciu nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku, nie stanowi czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Jeżeli zaś podatnik odliczył podatek naliczony przy nabyciu tych towarów i usług, to w takiej sytuacji czynność ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Natomiast w sytuacji gdy przekazanie to jest częściowo odpłatne, czynność ta podlega opodatkowaniu do wysokości świadczenia wnoszonego przez pracownika.
Kosztem uzyskania przychodów dla pracodawcy są odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (art. 23 ust. 1 pkt 42 ustawy opdof). W związku z powyższym koszty zakupu paczek świątecznych finansowanych ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie będą mogły być zaksięgowane w koszty uzyskania przychodów. Jednak gdy pracodawca zakupi paczki świąteczne ze środków przeznaczonych na bieżącą działalność firmy, to wydatek poniesiony na paczki będzie kosztem uzyskania przychodów.
Bartłomiej Sikora
doradca podatkowy
Podstawa prawna:
• art. 21 ust. 1 pkt 67, art. 23 ust. 1 pkt 42 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).