Leasing stanowi powszechnie stosowaną przez przedsiębiorców formę finansowania różnego rodzaju inwestycji. Spośród wielu form najczęściej zawierane są umowy leasingu finansowego i operacyjnego. Przepisy ustawy o VAT stosują odrębne zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług dla tych dwóch rodzajów leasingu.
Dostawa towarów
Dla umowy leasingu finansowego charakterystyczne jest przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego, a także to, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingobiorca. W związku z tym ustawodawca zaliczył tego typu umowę do kategorii dostawy towarów. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o VAT, dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, zawartej na czas określony, lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.
W związku z tym dla leasingu finansowego obowiązek podatkowy powstawać będzie zgodnie z zasadami ogólnymi dla dostawy towarów, czyli z chwilą wydania towaru będącego przedmiotem umowy leasingu. W przypadku gdy dostawa powinna być potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury, jednak nie później niż w siódmym dniu licząc od dnia wydania towaru.
Podstawą opodatkowania VAT przy leasingu finansowym jest cała kwota należna netto, czyli suma wszystkich rat leasingowych. Przy tego typu umowach leasingodawca pobiera od leasingobiorcy kwotę należną podzieloną na ustaloną w umowie liczbę rat leasingowych, natomiast VAT leasingobiorca płaci z góry, tzn. jednorazowo i to już w chwili powstania obowiązku podatkowego. Przepisy ustawy przewidują odmienne zasady powstania obowiązku podatkowego w szczególnych przypadkach, np. dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Ważne!
Przez umowę leasingu rozumie się umowę, na mocy której jedna ze stron (leasingodawca) oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na określonych warunkach drugiej stronie (leasingobiorcy) podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty
Świadczenie usług
Umowa leasingu operacyjnego przewiduje z kolei, że odpisów amortyzacyjnych zawsze dokonuje leasingodawca. W przeciwieństwie do umowy leasingu finansowego traktowana jest w przepisach ustawy o VAT jako świadczenie usług. Dla tego typu umów przewidziano odmienny moment powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, jednak nie później niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Zasadę tę stosuje się wobec każdej z rat leasingowych. Zatem przedsiębiorca, który zawarł umowę leasingu operacyjnego, płaci VAT od każdej raty leasingowej.
Drugą ważną cechą leasingu operacyjnego jest oznaczenie czasu, na jaki została ona zawarta. Musi to być co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy są podlegające amortyzacji rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo co najmniej 10 lat, jeśli przedmiotem umowy są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości.
Podatek naliczony
W obu przypadkach umów leasingu przepisy ustawy o VAT zezwalają na odliczanie przez leasingobiorcę podatku naliczonego. Wyjątek dotyczy leasingu samochodów osobowych, gdzie odliczenie to podlega pewnym ograniczeniom. W przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - jednak nie więcej niż 6 tys. zł. Od zasady tej przepisy przewidują kilka wyjątków.
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE UMÓW LEASINGOWYCH
Leasing finansowy
• umowa zawarta na czas oznaczony,
• suma opłat określonych w umowie, pomniejszonych o należny VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej towarów będących przedmiotem umowy,
• odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingobiorca.
Leasing operacyjny
• umowa zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeśli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na co najmniej 10 lat, jeśli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości,
• suma opłat określonych w umowie odpowiada co najmniej wartości początkowej towarów będących przedmiotem umowy,
• odpisów amortyzacyjnych zawsze dokonuje leasingodawca.
EWA CIECHANOWSKA
ewa.ciechanowska@infor.pl