RADA
Przychód ze sprzedaży tego samochodu będzie w całości przychodem z działalności gospodarczej podatniczki. Czytelniczka, dokonując sprzedaży jako czynny podatnik VAT na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, na żądanie tej osoby jest zobowiązana wystawić fakturę VAT. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Podatek dochodowy. Samochód osobowy stanowiący współwłasność (łączną) małżonków może zostać wniesiony do majątku firmowego jednego z małżonków. Nie zmienia to niczego w zakresie relacji majątkowych pomiędzy małżonkami. W takim przypadku samochód nadal należy do obojga małżonków. Zmienia się jednak kwalifikacja podatkowa takiego majątku. Staje się on majątkiem służącym prowadzeniu działalności gospodarczej, tj. środkiem trwałym firmy.
Przepisy podatkowe umożliwiają wprowadzenie do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie tylko składnika majątku stanowiącego własność podatnika, ale także takiego składnika, którego podatnik jest tylko współwłaścicielem (dotyczy to także sytuacji, gdy współwłaścicielem majątku jest małżonek). Podjęcie takiej decyzji ma jednak określone konsekwencje. Od momentu wprowadzenia tego rodzaju majątku do ewidencji środków trwałych przyjmuje się założenie, że składnik ten będzie wykorzystywany wyłącznie w celu prowadzenia działalności gospodarczej, ale już nie np. w celach prywatnych. Daje to z kolei prawo do amortyzowania pełnej wartości początkowej takiego składnika (art. 22g ust. 1 pkt 1 updof).
Inaczej byłoby w przypadku, gdyby oboje małżonkowie prowadzili dwie odrębne firmy i każdy z nich chciał wprowadzić samochód do ewidencji środków trwałych. Wówczas każdy z nich miałby prawo do amortyzowania samochodu od wartości stanowiącej 50% jego wartości początkowej (art. 22 ust. 1 updof).
W sytuacji opisanej w pytaniu tylko jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą. Oznacza to, że samochód mógł być amortyzowany od jego pełnej wartości. Konsekwentnie przychód uzyskany ze sprzedaży tego samochodu będzie stanowił w całości przychód z działalności gospodarczej prowadzonej przez jednego z małżonków. Samochód będzie bowiem sprzedawany jako element majątku firmowego.
WAŻNE!
Z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że małżonek nie może sprzeciwić się czynności mającej za przedmiot zarząd majątkiem wspólnym, jeśli jest ona podejmowana w ramach prowadzonej przez drugiego małżonka działalności gospodarczej, z wyjątkami przewidzianymi w ustawie, np. sprzedaż nieruchomości, kiedy zgoda obojga małżonków jest konieczna.
VAT. Sprzedaż samochodu osobowego, który był używany przez podatnika przez okres dłuższy niż pół roku i przy którego zakupie podatnik nie dokonał odliczenia podatku naliczonego, jest sprzedażą zwolnioną z VAT (art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT). Zwolnienie to znajdzie zastosowanie w opisanym przypadku. Spełnione są bowiem oba wskazane przez ustawodawcę warunki. Po pierwsze - sprzedawany samochód został przyjęty przez Panią do działalności jako element należący wcześniej do majątku prywatnego, nie odliczyła więc Pani VAT. Po drugie - samochód był przez Panią używany dłużej niż pół roku.
Jeżeli nabywcą zbywanego samochodu będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, powinna Pani na jej żądanie wystawić fakturę VAT. Ponieważ, jak wspomniano wcześniej, sprzedaż będzie korzystała ze zwolnienia od VAT, na fakturze należy wpisać jako stawkę - „zw”. Jeżeli nabywca nie jest zainteresowany otrzymaniem takiego dokumentu, wystarczające jest sporządzenie umowy sprzedaży. W umowie tej jako sprzedawców warto wskazać oboje małżonków, aby w momencie przerejestrowywania samochodu na nowego nabywcę nie było wątpliwości, że nabył on samochód od właściwej osoby. Ewentualną wątpliwość może wzbudzać wskazanie w dowodzie rejestracyjnym tylko jednego z małżonków, i to akurat tego, który nie prowadzi działalności gospodarczej, a tym samym nie ma prawa wystawić faktury VAT. Z tego powodu, nawet jeżeli nabywca stwierdzi, że wystarczy mu sama faktura VAT, w opisanym przypadku warto również sporządzić umowę sprzedaży w przedstawiony powyżej sposób.
Fakt rezygnacji nabywcy z faktury VAT i poprzestania na sporządzeniu umowy sprzedaży nie zwalnia Pani z obowiązku ujęcia tej transakcji w ewidencjach prowadzonych na potrzeby podatku dochodowego (np. w podatkowej księdze przychodów i rozchodów), jak też podatku od towarów i usług (w ewidencji sprzedaży).
• art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a), art. 22g ust. 11 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 143, poz. 894
• art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 106 ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888
Joanna Krawczyk
doradca podatkowy, właścicielka kancelarii doradztwa podatkowego