Działalność sezonowa pod względem podatkowym niczym się nie różni od działalności gospodarczej prowadzonej przez cały rok. Przedsiębiorców tych obowiązują te same przepisy. W konsekwencji przykładowo firma wakacyjna musi zostać zarejestrowana, podatnik musi prowadzić odpowiednią ewidencję, np. podatkową księgę przychodów i rozchodów, a także odprowadzać należne podatki. W prowadzonej księdze muszą natomiast wykazywać poprawnie uzyskane przychody, poniesione koszty i podstawę opodatkowania.
PRZYKŁAD: ROZLICZANIE KOSZTÓW PODATKOWYCH
Podatnik chce zorganizować cykl tygodniowych szkoleń dotyczących najnowszych technologii stosowanych w produktach firmy. Szkolenia odbywać się będą poza granicami Polski. Czy wszystkie koszty związane z organizacją tych szkoleń będą dla podatnika kosztem uzyskania przychodu?
Kwalifikując poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien kierować się podstawową zasadą związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym kosztem a możliwością osiągnięcia przychodu, bowiem to na podatniku spoczywa ciężar udowodnienia tego faktu. Ustawodawca wiąże koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu. Przyjąć należy, że kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Uznanie danego wydatku za koszt jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. W konsekwencji wydatki, jakie spółka poniesie na organizację szkoleń (konferencji) poza granicami kraju, mogą w całości stanowić koszty uzyskania przychodów, ponieważ przepisy prawa podatkowego nie wytyczają w tym względzie żadnych limitów i ograniczeń.
Jeśli podatnik nie dopełni tych obowiązków, może zostać ukarany. Organy podatkowe w okresie letnim i zimowym swoje czynności kontrolne skupiają w dużej mierze właśnie na przedsiębiorcach sezonowych. Główne ich uchybienia to brak kas fiskalnych i ewidencji.
Rejestracja firmy
Założenie firmy sezonowej należy zacząć od jej rejestracji. My dziś skupimy się na obowiązkach podatkowych związanych z prowadzonym biznesem. Przedsiębiorca musi m.in. wystąpić do urzędu skarbowego z wnioskiem o nadanie numeru identyfikacji podatkowej.
Planując np. prowadzenie działalności w formie pensjonatu w nadmorskiej miejscowości, warto w dokumentacji spółki zaznaczyć (m.in. we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, składanym w urzędzie gminy), że działalność może być w przyszłości rozszerzona też o usługi gastronomiczne dla gości, a także, że nie wyklucza się możliwości świadczenia usług cateringowych. Może być tak, że przedsiębiorca nigdy tych dodatkowych usług nie uruchomi, ale zawsze będzie miał taką możliwość.
Nadanie NIP
Każdy przedsiębiorca musi posiadać NIP. Jego nadanie następuje w drodze decyzji wydanej przez naczelnika urzędu skarbowego. Aby ten numer uzyskać, podatnik musi wystąpić z wnioskiem o jego przyznanie. Trzeba to zrobić na specjalnym formularzu. Dla osób fizycznych samodzielnie prowadzących działalność gospodarczą będzie to druk NIP-1. Na tym też druku podatnik będzie musiał dokonywać aktualizacji danych, jeśli ulegną one zmianie.
Zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera: nazwisko, imiona, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub czasowy, rodzaj i numer dowodu tożsamości oraz numer ewidencyjny PESEL. Zgłoszenie identyfikacyjne podatników wykonujących działalność gospodarczą zawiera również informacje dotyczące tej działalności.
Księga podatkowa
Podatnicy, którzy wybiorą prowadzenie działalności sezonowej opodatkowanej na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej ze stawkami 19, 30 i 40 proc., będą mieli obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Podatnik zapisuje w niej wszystkie przychody i poniesione wydatki.
Wpisów w księdze dokonuje się na podstawie odpowiedniej dokumentacji, m.in. faktur, rachunków, dowodów wewnętrznych. Zapisy w księdze dokonywane są w języku polskim i w walucie polskiej w sposób staranny, czytelny i trwały, na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów.
PRZYKŁAD: AMORTYZACJA ŁODZI
Podatnik jako przedsiębiorca kupił łódź motorową, która została przyjęta do użytkowania w sierpniu 2007 r. i zaewidencjonowana w ewidencji środków trwałych. Będzie wynajmowana osobom trzecim od maja do września. Czy podatnik może od września 2007 r. ustalić indywidualną stawkę amortyzacyjną dla łodzi motorowej, użytkowanej w danym roku podatkowym sezonowo przy prowadzeniu działalności?
Jeżeli podatnik posiada dowody potwierdzające, że łódź motorowa była przed jej nabyciem wykorzystywana co najmniej przez okres sześciu miesięcy, wówczas może ustalić dla niej indywidualnie stawkę amortyzacyjną przy okresie amortyzacji wynoszącym 30 miesięcy. Przepisy ustawy o PIT dotyczące ustalania przez podatników indywidualnie stawek amortyzacyjnych dla używanych lub ulepszonych środków trwałych nie przewidują jednak odstępstw od zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych od używanych sezonowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wyłącznie w okresie ich wykorzystywania. Tym samym nie jest możliwe dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od używanej sezonowo łodzi motorowej przez kolejne 30 miesięcy. Odpisy amortyzacyjne w wysokości 1/30 wartości początkowej tego środka trwałego stanowią koszty uzyskania przychodów wyłącznie w miesiącach jego wykorzystywania.
Prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów to nie wszystko. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, poza księgą podatkową zobowiązane są także do prowadzenia: ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych; ewidencji wyposażenia.
Przedsiębiorcy zatrudniający pracowników dodatkowo muszą prowadzić karty przychodów pracowników.
Kasa fiskalna
Przy sprzedaży towarów i usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przedsiębiorcy działający sezonowo powinni stosować kasy rejestrujące. Obowiązuje ich ten sam limit kwotowy w zakresie zwolnienia z tego obowiązku, a zatem z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu tych urządzeń są zwolnieni przedsiębiorcy, których sprzedaż na rzecz wyżej wskazanych osób nie przekroczyła w ubiegłym roku podatkowym 40 tys. zł, a jeżeli jest to nowa działalność gospodarcza (pierwszy rok prowadzenia) - limit ten wynosi 20 tys. zł w ciągu roku. Pamiętać także trzeba, że sprzedaż niektórych towarów wymaga zainstalowania kasy fiskalnej bez względu na powyższy limit obrotów.
Kontrola fiskusa
Każdy, kto planuje otworzenie sezonowej działalności, musi wiedzieć, że prowadzenie biznesu tylko przez pewien czas nie spowoduje, że ominie go kontrola ze strony organów podatkowych. Wręcz przeciwnie, działalność sezonowa znajduje się pod czujnym okiem fiskusa, zwłaszcza że kontrole tego typu firm wykazują sporo nieprawidłowości.
PRZYKŁAD: VAT PRZY WYNAJMIE
Czy wynajem wyodrębnionych, umeblowanych obiektów wczasowych spółkom zatrudniającym pracowników na cele związane z wypoczynkiem i krótkotrwałym zakwaterowaniem pracowników tych spółek należy objąć 7-proc. stawką VAT (usługa zaliczona do grupowania PKWiU: 55.23.13)?
Zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy o VAT, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7 proc. Pod pozycją 140 tego załącznika wymienione zostały usługi zaliczone do grupowania PKWiU ex 55.2, tj. usługi świadczone przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, z wyłączeniem usług zakwaterowania w bursach, internatach i domach studenckich (PKWiU: ex 55.23.15). W związku z tym, że podatnik we wniosku podał symbol PKWiU dla świadczonych przez siebie usług jako 55.23.13, usługi te mieszczą się w katalogu czynności, o których mowa w poz. 140 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, a zatem podlegają opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 7 proc.
Najczęstszym nadużyciem ze strony podatników prowadzących działalność sezonową jest nieinstalowanie kas fiskalnych. Jest to główny obszar zainteresowania organów podatkowych. Początek maja to zazwyczaj inauguracja letniego sezonu handlowego. Wtedy też urzędy kontroli skarbowej wzmagają swoje czynności kontrolne. Często przeprowadzają akcje pod hasłem: kasa fiskalna. Kontrole kas fiskalnych przeprowadzane są często równolegle z kontrolami podatkowymi.
Poza błędami przy ewidencji obrotu na kasie fiskalnej kontrole organów podatkowych najczęściej wykazują następujące nieprawidłowości: prowadzenie działalności niezarejestrowanej, sprzedaż poza ewidencją, brak nadzoru, brak stosownych wpisów w książce kasy lub brak tej książki w miejscu lokalizacji kasy, brak kasy rejestrującej w punkcie sprzedaży, mimo jej posiadania przez podatnika.
WYSOKOŚĆ KAR ZA NADUŻYCIA SKARBOWE W 2008 ROKU
• 37,53 zł - 15 012 zł - wynosi rozpiętość stawki dziennej za przestępstwa skarbowe
• 375,30 zł - to najniższa możliwa do orzeczenia kara grzywny
• 112,60 zł - 22 520 zł - wynosi rozpiętość kary grzywny za wykroczenia skarbowe
• 2252 zł - to maksymalna grzywna nałożona mandatem karnym
Ważne!
Przedsiębiorcy, którzy są opodatkowani na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej, będą mieli obowiązek rozliczyć roczne dochody na PIT-36. Podatnicy, którzy wybiorą opodatkowanie liniowym 19-proc. PIT, będą rozliczać się z fiskusem na druku PIT-36L
Ewa Matyszewska
ewa.matyszewska@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).