ROBERT PASTERNAK
partner Deloitte
Wielu podatników nie docenia znaczenia i możliwości optymalizacyjnych w zakresie podatku od nieruchomości. Podatek ten stanowi typowy koszt działalności gospodarczej. Jakiekolwiek jego zmniejszenie ma bezpośredni wpływ na wynik uzyskiwany przez podatnika. Konstrukcja podatku od nieruchomości w Polsce - zarówno naliczanie go od powierzchni w przypadku gruntów i budynków, jak i od wartości w przypadku budowli - powoduje, że bardzo często podatnicy posiadający wiele nieruchomości i budowli obliczają podatek w sposób nieprawidłowy. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że przepisy podatkowe w tym zakresie są często lakoniczne i pozostawiają wiele niedomówień, ale także z powodu zmian w stanach faktycznych dotyczących przedmiotów opodatkowania, które powodują powstanie obowiązku podatkowego lub jego zaprzestanie.
W praktyce niezwykle istotne są kwestie dotyczące budowli. Podstawą opodatkowania budowli jest generalnie jej wartość początkowa obliczona zgodnie z przepisami o podatku dochodowym bez uwzględnienia amortyzacji. Oznacza to, że podatek od nieruchomości - wciąż w wysokości 2 proc. od wartości początkowej - należy się nawet od budowli prawie całkowicie zamortyzowanych, których wartość rynkowa jest często o wiele niższa niż ich wartość początkowa. W przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych przepisy wskazują, że podstawę amortyzacji stanowi ich wartość z 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego. Przepis nie precyzuje, czy powinno się brać pod uwagę ich wartość początkową - bez uwzględnienia odpisów amortyzacyjnych, czy też z ich uwzględnieniem - czy też wartość rynkową. Wątpliwości nie powinny być interpretowane na niekorzyść podatnika, w związku z czym nie powinna być to wartość początkowa bez uwzględnienia odpisów amortyzacyjnych. Nie powinna być to także raczej wartość rynkowa, gdyż przepisy wyraźnie wskazują, kiedy ona powinna być brana pod uwagę jako podstawa opodatkowania. Właściwe wydaje się stanowisko, że przepis ten mówi o ich wartości ujawnionej w księgach, a więc wartości początkowej z uwzględnieniem odpisów amortyzacyjnych. Stanowisko takie jednak jest wyraźnie sprzeczne ze stanowiskiem organów podatkowych i orzecznictwem, np. pismo Ministerstwa Finansów z 29 września 2006 r. (nr PL-833/28/PP/06/152).
Not. EM