rada
Niestety, Czytelnik nie może podwyższyć wartości wykorzystywanej w prowadzonej działalności gospodarczej części domu i dokonywać odpisów amortyzacyjnych np. od jego wartości rynkowej. Nie może również zmienić metody amortyzacji ani podnieść stawki amortyzacyjnej.
uzasadnienie
Przypomnijmy, że odpisy amortyzacyjne z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23, są kosztem (art. 22 ust. 8 updof). Przepis ten oznacza, że odpisy amortyzacyjne od środków trwałych mogą stanowić koszt uzyskania przychodu, tylko jeżeli są dokonywane zgodnie z przepisami ustawy. W przeciwnym razie odpisy amortyzacyjne nie mogą być kosztem uzyskania przychodu.
Amortyzacji podlegają zaś (z zastrzeżeniem art. 22c) stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością. Wartością początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (z uwzględnieniem art. 22g ust. 2-18 updof), nabytych w drodze kupna, jest cena ich nabycia. Gdyby Czytelnik nabył dom np. w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, za wartość początkową musiałby przyjąć wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określałaby tę wartość w niższej wysokości (art. 22g ust. 1 pkt 3 updof). Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku wartość całego domu stanowiłaby jedynie podstawę do wyliczenia wartości początkowej dwóch pokoi użytkowanych przez podatnika w działalności gospodarczej. Obliczając wartość początkową tych dwóch pokoi, Czytelnik musiałby najpierw podzielić wartość domu przez powierzchnię domu, a następnie tak wyliczoną wartość 1 m2 pomnożyć przez ilość metrów wykorzystywanych do działalności gospodarczej.
Czytelnik postąpił jednak inaczej. Dokonał wyboru uproszczonej wyceny wartości początkowej dwóch pokoi używanych w działalności gospodarczej. Na podstawie art. 22g ust. 10 updof podatnicy mogą ustalić wartość początkową budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych: wynajmowanych, wydzierżawianych albo używanych przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, przyjmując w każdym roku podatkowym wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej lub używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego budynku lub lokalu i kwoty 988 zł (wartości tej ustawodawca nie zwaloryzował i od 9 lat jest ona taka sama). Za powierzchnię użytkową należy uważać powierzchnię przyjętą dla celów podatku od nieruchomości.
Podatnicy (z zastrzeżeniem art. 22l i 22ł updof) dokonują jednak wyboru jednej z metod amortyzacji określonej w art. 22i-22k dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji i wybraną metodę muszą stosować do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego (art. 22h ust. 2 updof).
Z pytania wynika, że Czytelnik podstawę odpisów amortyzacyjnych ustalił zgodnie z art. 22g ust. 10 updof. Tym samym wybrał liniową metodę amortyzacji budynku mieszkalnego, amortyzując lokal mieszkalny według stawki 1,5% rocznie.
Oznacza to, że Czytelnik jest zobowiązany stosować wybraną metodę do pełnego zamortyzowania budynku mieszkalnego.
WAŻNE!
Podatnik jest zobowiązany stosować wybraną metodę amortyzacji do pełnego zamortyzowania środka trwałego.
Wybór metody liniowej powoduje, że Czytelnik nie może podwyższyć stawki amortyzacji, ani też zwiększyć wartości początkowej amortyzowanej części domu. Nie może również zmienić metody amortyzacji. Stanowisko takie poparł również Urząd Skarbowy Poznań-Grunwald w piśmie z 28 września 2006 r., sygn. AD-III/415-49/2006.
• art. 22 ust. 8, art. 22a ust. 1, art. 22g ust. 1 i 10, art. 22h ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 211, poz. 1549
Leszek Porowski
doradca podatkowy, współwłaściciel Biura Rachunkowego Porowski Consulting