Ustawa o podatku CIT nie zawiera katalogu pośrednich kosztów uzyskania przychodów, jednakże organy podatkowe wskazują, że w tej kategorii kosztów mieszczą się wydatki, które nie służą wytworzeniu towarów bądź usług, lecz związane są z ogólnym zarządem, jak np. zużycie materiałów biurowych, nabyte usługi obce, takie jak bankowe, pocztowe, telekomunikacyjne, prawnicze.
Podatnik powinien we właściwy sposób udokumentować poniesienie kosztów pośrednich. Dotyczy to przede wszystkim dokumentowania wykonania na rzecz podatnika usług niematerialnych, takich jak np. usługi doradcze, których w wielu przypadkach nie da się powiązać z realizacją przez podatnika konkretnych projektów. Większość organów skarbowych prezentuje pogląd, że to na podatniku spoczywa w takim przypadku ciężar dowodu. Tłumacząc swoje podejście organy skarbowe argumentują, iż to podatnik wywodzi określone korzyści z faktu, że poprzez pomniejszenie osiągniętego dochodu o koszty jego uzyskania zmniejszeniu ulega podstawa opodatkowania. Jak pokazuje praktyka, najczęściej umowa zawarta z usługodawcą i wystawiona przez niego faktura nie stanowią dla organów podatkowych wystarczających dowodów wykonania usług niematerialnych. W konsekwencji w celu uniknięcia ewentualnych kłopotów podatnik powinien gromadzić wszelką dostępną dokumentację związaną ze świadczeniem na jego rzecz tego typu usług, w postaci raportów, analiz, korespondencji, instrukcji, relacji ze spotkań itp.
Co do zasady, koszty pośrednie rozliczane są z chwilą poniesienia, rozumianą jako dzień, na który ujęto koszt na podstawie faktury lub innego dowodu w księgach rachunkowych. W przypadku jednak kosztów pośrednich, które dotyczą okresu dłuższego niż rok, zgodnie z ustawą o CIT należy rozliczyć je proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Taka regulacja przepisów prowadzi jednak do problemów. Przykładowo w przypadku podatnika ponoszącego koszty dotyczące okresu dłuższego niż rok po terminie złożenia zeznania za rok poprzedni (np. otrzymuje on fakturę z dużym opóźnieniem) powstaje wątpliwość, czy taki koszt powinien w całości być rozpoznany w momencie jego poniesienia czy też odpowiednio zaalokowany do roku poprzedniego. W tym drugim wypadku podatnik musiałby dokonać korekty złożonego wcześniej zeznania podatkowego. Wydaje się, iż z praktycznego punktu widzenia bardziej właściwe byłoby posłużenie się analogią do kosztów bezpośrednich i przyjęcie, iż prawidłowe jest pierwsze z omówionych rozwiązań (koszt w momencie poniesienia).
Patryk WŁodarski
konsultant w TPA Horwath
(KK)
Podstawa prawna
• Art. 15 i 16 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).