Odpowiadając na tak postawione pytanie, należy przypomnieć, że odróżnić należy prawo do rozliczenia VAT od momentu odliczenia podatku naliczonego.
Jednym z najważniejszych uprawnień zarejestrowanego czynnego podatnika VAT jest prawo do rozliczania z podatkiem należnym VAT naliczonego w cenie towarów i usług służących wykonywaniu czynność opodatkowanych VAT, a nie zwolnionych, oraz świadczeń niepodlegających opodatkowaniu, ale z prawem do rozliczenia.
Jeżeli chodzi już o samo techniczne rozliczenie podatku naliczonego, to musi ono być dokonane w odpowiednim momencie.
W przypadku rozliczenia VAT naliczonego w fakturach dokumentujących zakupy krajowe, to odliczenie dokonywane jest w deklaracji za miesiąc (kwartał) otrzymania faktury lub w rozliczeniu za miesiąc (kwartał) następny. Wyjątkiem są faktury potwierdzające nabycie tzw. mediów, w przypadku których podatek rozliczany uwzględniany jest w deklaracji za miesiąc (kwartał), w którym przypada termin płatności lub miesiąc (kwartał) następny.
Tym samym, odpowiadając na pytanie, należy zastanowić się nad dwiema kwestiami: czy podatnik (obiektywnie) ma prawo do rozliczenia podatku naliczonego, oraz nad tym, czy - o ile prawo takie mu przysługuje - faktycznie ma możliwość zrealizowania takiego prawa.
W przypadku gdy zakupy związane są z działalnością podatnika wykonywaną do 30 grudnia 2007 r., to - zakładając, że wykonywał czynności z prawem do odliczania, a same zakupy nie kwalifikują się do takich, które nie dają prawa do odliczenia - obiektywnie podatnik ma prawo do rozliczenia VAT z takich dokumentów.
Problemów może jednak przysporzyć sama realizacja takiego prawa. Jeżeli bowiem podatnik otrzymałby faktury już po zakończeniu działalności (względnie przy mediach termin płatności przypadałby na ostatni dzień 2007 roku lub na 2008 rok), to - moim zdaniem - nie będzie miał możliwości skorzystania z prawa do rozliczenia VAT naliczonego z takich dokumentów.
Gdyby jednak dokumenty takie dotarły przed końcem przedostatniego dnia 2007 roku, tzn. do 30 grudnia do godz. 24.00, wówczas podatnik miałby możliwość zrealizowania prawa do rozliczenia podatku naliczonego.
Wskazać należy, że wykreślenie na podstawie zgłoszenia VAT-Z następuje nie od dnia następnego po dniu wskazanym w takim oświadczeniu, a już wraz z nastaniem wskazanego w nim dnia. Za taką interpretacją przemawia opis poz. 20 w bloku C druku VAT-Z, w myśl którego podatnik wskazuje datę zaprzestania wykonywania działalności. Pogląd taki został potwierdzony w wyroku NSA z 25 czerwca 2002 r., sygn. akt I SA/Ka 866/01 (wprawdzie wyrok został wydany pod rządami starej ustawy, jednak z uwagi na to, że ustawodawca nie zadał sobie trudu modyfikacji zasad obowiązujących do końca kwietnia 2004 r., nie utracił on aktualności).
Konkludując, należy stwierdzić, że gdyby podatnik otrzymał faktury wystawione po 30 grudnia 2007 r., to chociaż obiektywnie miałby prawo do odliczenia, to moim zdaniem faktycznie nie miałby możliwości zrealizowania takiego uprawnienia (przecież niemożliwe jest otrzymanie faktury przed jej wystawieniem).
RADOSŁAW KOWALSKI
doradca podatkowy, Kancelaria Doradcy Podatkowego Radosława Kowalskiego
(SVB)