RADA
Nie jest możliwe opodatkowanie części prowadzonej działalności gospodarczej na zasadach ogólnych, a części na zasadach ryczałtowych. W sytuacji opisanej przez Pana nie jest w ogóle możliwe skorzystanie z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Podatnik wykonujący usługi edukacyjne w ramach działalności gospodarczej (w tym prowadzący szkołę nauki jazdy) został bowiem wyłączony z opodatkowania w formie ryczałtu ewidencjonowanego.
W przypadku VAT, jeśli będzie Pan w stanie przypisać konkretne wydatki i związane z nimi kwoty podatku naliczonego do określonego rodzaju sprzedaży, może Pan dokonywać odliczania podatku naliczonego na zasadach ogólnych, nie stosując proporcji.
UZASADNIENIE
Problem Czytelnika dotyczy zarówno ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jak i VAT. Rozwiązania w tych dwóch kwestiach przedstawiamy kolejno.
Opodatkowanie ryczałtem
Podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą może skorzystać z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. zasady ogólne) lub też opodatkowania podatkiem zryczałtowanym na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Nie jest możliwe opodatkowanie części prowadzonej działalności gospodarczej na zasadach ogólnych, a części na zasadach ryczałtowych. Nawet gdyby Czytelnik zamierzał całość swojej działalności opodatkować ryczałtem, w sytuacji opisanej w pytaniu nie może tego zrobić.
W przepisach ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym został zawarty cały katalog usług, których świadczenie wyłącza podatnika z opodatkowania ryczałtem. Wyłączenie to ma zastosowanie m.in. do podatników świadczących usługi wymienione w załączniku nr 2 do przywołanej ustawy. W poz. 25 tego załącznika zostały wymienione usługi edukacyjne sklasyfikowane w dziale 80 PKWiU. W tym dziale są klasyfikowane Usługi świadczone przez szkoły nauki jazdy samochodowej (80.41.11-00). Oznacza to, że świadczenie usług sklasyfikowanych w tym dziale wyłącza podatnika z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (z wyjątkiem wymienionym w załączniku, który nie ma zastosowania w omawianej sytuacji). Brak możliwości opodatkowania nauki jazdy ryczałtem potwierdził także Dyrektor Izby Skarbowej w Białymstoku w piśmie z 6 lipca 2005 r., nr PBI/4117/8/i/AK/05.
Opodatkowanie VAT
W zakresie VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje niezależnie od przyjętej formy rozliczeń w zakresie podatku dochodowego. Prawo do odliczenia VAT naliczonego jest podstawowym prawem podatnika VAT. Warunkiem odliczenia jest związek zakupów z działalnością podatnika opodatkowaną VAT (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Usługi edukacyjne (w tym prowadzenie szkoły nauki jazdy) są zwolnione z VAT. Niezależnie zatem od przyjętej formy rozliczeń w podatku dochodowym podatnikowi nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych z prowadzeniem szkoły nauki jazdy. Podatnik może zmniejszyć podatek należny o kwotę podatku naliczonego, związaną ze sprzedażą opodatkowaną (w przypadku opisanym w pytaniu dotyczy to działalności handlowej). Jeżeli podatnik prowadzi zarówno działalność opodatkowaną, jak i zwolnioną z VAT (tak jak w przypadku opisanym w pytaniu), w swojej działalności powinien dążyć do przypisania konkretnych wydatków i związanych z nimi kwot podatku naliczonego do określonych rodzajów sprzedaży, z którymi wydatki te są związane.
Innymi słowy, powinien oddzielać zakupy związane z działalnością handlową od zakupów związanych ze szkołą nauki jazdy. Odlicza wtedy w całości VAT naliczony związany z działalnością handlową (opodatkowaną VAT). Nie odlicza natomiast w ogóle podatku naliczonego od zakupów związanych z działalnością zwolnioną (szkoła nauki jazdy). Jedynie w przypadku wydatków, których nie można jednoznacznie przypisać do jednej z tych dwóch rodzajów działalności, podatnik jest obowiązany do stosowania tzw. wskaźnika korekty. Oznacza to, że zasada proporcjonalnego odliczania podatku ma zastosowanie do tej kategorii zakupów, których nie da się jednoznacznie przypisać do konkretnego rodzaju sprzedaży (np. koszty usług telekomunikacyjnych, remontu pomieszczeń biurowych służących obu rodzajom działalności).
• art. 8 ust. 1 pkt 3 lit. e) ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - Dz.U. Nr 144, poz. 930; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588
• art. 86 ust. 1 i 2 oraz art. 90-91 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382
Rafał Styczyński
doradca podatkowy