Podatnicy, którzy przekroczą w 2007 roku limit obrotów wynoszący 565,2 tys. zł, stracą prawo do opłacania ryczałtu od 1 stycznia 2008 r. W takim przypadku będą musieli rozliczać się albo według skali podatkowej ze stawkami 19, 30 i 40 proc., albo według liniowej 19-proc. stawki PIT. O wybranej formie rozliczenia muszą powiadomić na piśmie najpóźniej 21 stycznia 2008 r. właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Termin ustawowy to 20 stycznia, jednak w przyszłym roku dzień ten przypada na niedzielę, stąd przesunięcie go na najbliższy dzień roboczy po tej dacie. Osoby, które utracą prawo do ryczałtu, powinny także zaprowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów. W takiej sytuacji księgę należy zaprowadzić już od 1 stycznia 2008 r., a wraz z nią dodatkowe ewidencje.
Utrata w trakcie roku
Od 1 stycznia 2008 r. zmienia się także inna ważna dla ryczałtowców zasada. Dotychczas przekroczenie tego limitu powodowało utratę ryczałtu i konieczność wyboru innego sposobu płacenia podatku dopiero od kolejnego roku podatkowego. Teraz prawo do ryczałtu podatnik będzie tracił już w momencie, w którym przekroczy w ciągu roku limit. Jeśli zatem np. w 2008 roku uzyska od stycznia do września 565,2 tys. zł przychodu, to prawo do ryczałtu straci już we wrześniu. Wówczas zmiany sposobu płacenia podatku nastąpi już od następnego miesiąca po tym, w którym podatnik przekroczył limit. W naszym przykładzie byłby to październik. Od tego miesiąca podatnik musiałby już rozliczać się na zasadach ogólnych.
Księga podatkowa
Zasady prowadzenia podatkowej księgi uregulowane są w specjalnym rozporządzeniu. Co ważne, rozporządzenie to zawiera oficjalny wzór takiej księgi oraz dokładny opis, w jaki sposób dokonywać w niej zapisów. Reguluje też sposób właściwego dokumentowania przychodów i kosztów. W stosunku do ryczałtu najistotniejsza zmiana dotyczy właśnie ewidencjonowania kosztów. Nie wystarczy samo gromadzenie faktur i rachunków dokumentujących poniesione wydatki. Konieczne też jest ich właściwe zaksięgowanie w księdze.
Rozporządzenie przewiduje także, że podatnicy są zobowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi w terminie 20 dni od dnia jej założenia. Oświadczenie to może być złożone w tym samym piśmie, w którym zawiadamiamy naczelnika urzędu skarbowego o wybranej metodzie opodatkowania. W przypadku gdy księga zakładana jest 1 stycznia 2008 r., oświadczenie to musi być złożone do 21 stycznia. W każdym przypadku zaprowadzenia księgi, to jest zarówno wtedy, gdy ma to miejsce na początku roku, jak i wtedy, gdy nastąpi to w trakcie roku, księga taka startuje od zera. Oznacza to, że zapisów dotyczących i kosztów i przychodów dokonuje się tak, jakby wcześniej nie było przychodów opodatkowanych ryczałtem.
Inne ewidencje
Obok księgi podatkowej podatnik zmuszony będzie do zaprowadzenia także dodatkowych ewidencji. To, czy ewidencje takie muszą być prowadzone czy nie, zależy od występowania u podatnika zdarzeń, które w ewidencjach takich powinny być odnotowane. Łatwo się o tym przekonać już po samych nazwach tych ewidencji. Zgodnie z przepisami obok księgi podatkowej podatnicy mogą być zobowiązani prowadzić:
• ewidencję środków trwałych, gdy wykorzystują w działalności środki trwałe lub wartości niematerialne albo prawne,
• ewidencję sprzedaży, gdy powierzą prowadzenie księgi biuru rachunkowemu albo prowadzą przedsiębiorstwo wielozakładowe,
• ewidencję wyposażenia, gdy wykorzystują w działalności składniki majątku o wartości przekraczającej 1500 zł,
• karty pracowników, gdy wypłacają należności ze stosunku pracy,
• ewidencję kupna i sprzedaży wartości dewizowych, gdy prowadzą kantor wymiany walut,
• ewidencję pożyczek i zastawionych rzeczy, gdy prowadzą lombard.
Jeśli podatnik prowadził przy ryczałcie wykaz środków trwałych, to powinien przeksięgować poszczególne pozycje wykazu do ewidencji. Musi przy tym uwzględnić wcześniejsze umorzenia z tytułu amortyzacji, tak jakby były one wliczane w koszty. Gdy natomiast podatnik prowadził ewidencję wyposażenia w okresie korzystania z ryczałtu, to po przejściu na opodatkowanie na zasadach ogólnych może dalej prowadzić tę samą ewidencję.
JAK TO ZROBIĆ...
Zmieniamy formę opodatkowania
PROBLEM: Czy do końca 2007 roku można być opodatkowanym ryczałtem po przekroczeniu w lipcu 250 tys. euro przychodów, czy z dniem przekroczenia tej wielkości trzeba wrócić do poprzedniego sposobu opodatkowania?
ROZWIĄZANIE: W 2007 roku przekroczenie granicznej kwoty uprawniającej do ryczałtu skutkuje utratą prawa do rozliczenia w tej formie od następnego roku. Dopiero od 2008 roku, jeśli przychody podatnika prowadzącego działalność przekroczą 150 tys. euro, konieczne będzie rozliczenie na zasadach ogólnych już od następnego miesiąca po przekroczeniu tej kwoty.
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl
Podstawa prawna
• Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
• Rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).