Terminowe składanie deklaracji podatkowych należy do podstawowych obowiązków podatników. W praktyce zdarza się jednak, że podatnik nie ma możliwości wywiązania się z tego obowiązku. Może mieć to związek z wystąpieniem sytuacji losowych, tj. kradzież dokumentacji niezbędnej do wypełnienia zeznania i rozliczenia z fiskusem, wyjazd służbowy, choroba. W takiej sytuacji warto skorzystać z instytucji odroczenia terminu złożenia deklaracji podatkowej. Dzięki temu podatnik zyska potrzebny mu czas na sporządzenie zeznania oraz uniknie kar za złożenie deklaracji po terminie.
Konieczny wniosek
Trzeba pamiętać, że terminy składania deklaracji podatkowych są terminami materialnymi. W przeciwieństwie do terminów procesowych nie można ich przywrócić. Podatnik może jednak ubiegać się o ich odroczenie. Warto z tej możliwości skorzystać. W przypadku złożenia deklaracji w nowym terminie, podatnik nie poniesie odpowiedzialności karnej skarbowej. Nie będzie także konieczna zapłata odsetek od podatku wynikająca z zapłaty podatku i złożenia zeznania po upływie terminu. Odroczenie terminu może nastąpić wyłącznie na wniosek podatnika. Nie jest ono możliwe z urzędu. Nie zawsze jednak podatnik będzie mógł skorzystać z dobrodziejstw odroczenia terminu złożenia deklaracji. Pierwszym podstawowym warunkiem, który musi być spełniony, jest złożenie przedmiotowego wniosku jeszcze przed upływem terminu złożenia zeznania podatkowego.
Ważny interes podatnika
Samo złożenie wniosku o odroczenie terminu złożenia deklaracji nie gwarantuje jednak przychylnego rozpatrzenia prośby przez organ podatkowy. Kolejnym warunkiem, jaki musi zostać spełniony, jest jego właściwe uzasadnienie. Zgodnie z art. 48 Ordynacji podatkowej organ podatkowy może odroczyć termin na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Podatnik musi zatem wykazać się dobrą argumentacją przemawiającą za odroczeniem terminu. Definicji ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego próżno szukać w przepisach Ordynacji podatkowej. Są to pojęcia nieostre, a ocena tego, czy podatnik spełnił jedną z powyższych przesłanek, należy do urzędu skarbowego, który podejmuje decyzję w granicach swobodnego uznania. O istnieniu ważnego interesu podatnika rozstrzygają kryteria obiektywne, a zatem nie może o tym decydować subiektywne przeświadczenie podatnika.
Ważny interes podatnika odnosi się przede wszystkim do wyjątkowego położenia, w jakim się znalazł i które zostało spowodowane wystąpieniem okoliczności od niego niezależnych. Na pozytywne rozpatrzenie wniosku o odroczenie terminu złożenia deklaracji może zatem liczyć podatnik, którego spotkało pewne zdarzenie losowe, tj. pożar lub kradzież skutkująca utratą dokumentacji podatkowej i uniemożliwiająca sporządzenie, a następnie złożenie deklaracji. Takim zdarzeniem może być także choroba podatnika. Należy pamiętać o tym, iż warto właściwie udokumentować powód ubiegania się o odroczenie terminu do złożenia zeznania. W tym celu, np. w przypadku kradzieży, do wniosku można dołączyć kopię potwierdzenia jej zgłoszenia na policji.
Sporządzenie wniosku
Podatnik, który zamierza ubiegać się o odroczenie terminu złożenia deklaracji, powinien pamiętać, że wniosek należy sporządzić w odpowiedni sposób, zgodnie z wymogami formalnymi dotyczącymi wszystkich pism kierowanych do organów podatkowych. W podaniu należy zatem umieścić swoje dane identyfikacyjne (imię, nazwisko, adres miejsca zamieszkania, siedziby albo miejsce prowadzenia działalności oraz NIP), datę i miejsce sporządzenia wniosku oraz wskazać organ podatkowy, do którego kierowany jest wniosek. Podatnik powinien również wskazać, jakiego zeznania podatkowego dotyczy jego wniosek o odroczenie oraz określić nowy termin złożenia deklaracji. Organ podatkowy nie jest jednak związany propozycją podatnika i może wyznaczyć inny termin. Wniosek, o czym była mowa wyżej, powinien zostać rzetelnie umotywowany. Na koniec podatnik powinien się podpisać.
Uprawnienie do odroczenia terminu złożenia deklaracji podatkowej przysługuje organowi I instancji. Oznacza to, że w przypadku podatków dochodowych oraz VAT właściwy będzie naczelnik urzędu skarbowego, do którego podatnik składa deklaracje. Należy pamiętać, iż organ podatkowy na żądanie podatnika obowiązany jest potwierdzić wniesienie wniosku o odroczenie terminu.
Kary dla spóźnialskich
Podatnikom, którym upłynął termin na złożenie deklaracji podatkowej, pozostaje jedynie jak najszybsze dopełnienie tego obowiązku. W takiej sytuacji trzeba jednak liczyć się z groźbą kary grzywny wymierzanej na podstawie kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z jego przepisami, podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie deklaracji, popełnia wykroczenie skarbowe. Wysokość kary za wykroczenie skarbowe w 2007 roku może wynieść od 93,6 zł do 18 720 zł. W przypadku gdy podatnik zostanie ukarany mandatem karnym, grzywna nie może przekraczać kwoty 1872 zł. Należy zwrócić także uwagę, iż im szybciej złożymy deklarację podatkową, tym mniejsze odsetki naliczy nam urząd skarbowy. Trzeba bowiem pamiętać, że konsekwencją nieterminowego złożenia deklaracji i niewpłacenia podatku są również odsetki za zwłokę od spóźnionej zapłaty zobowiązania podatkowego.
PRZYKŁAD UTRATA DOKUMENTÓW
Podatnik prowadzi hurtownię materiałów biurowych. W wyniku awarii instalacji elektrycznej spłonęło biuro hurtowni, w którym przedsiębiorca przechowywał dokumentację dotyczącą prowadzonej działalności gospodarczej, w tym dokumentację podatkową, m.in. faktury. Ponieważ podatnik potrzebuje czasu na odtworzenie informacji i dokumentów niezbędnych do dokonania rozliczenia transakcji podlegających VAT, powinien złożyć w urzędzie skarbowym wniosek o odroczenie terminu złożenia deklaracji VAT-7 przed datą jego upływu, czyli przed 27 grudnia 2007 r. Podatnik może dołączyć do wniosku protokół policji oraz straży pożarnej dotyczący szkody.
3 KROKI JAK UBIEGAĆ SIĘ OD ODROCZENIE TERMINU
1 Sprawdź, czy nie upłynął jeszcze termin na złożenie zeznania
2 Dobrze przemyśl uzasadnienie wniosku i jeżeli to możliwe, udokumentuj brak możliwości złożenia deklaracji w ustawowym terminie
3 Napisz, a następnie złóż wniosek w urzędzie skarbowym
CZYNNY ŻAL
Podatnik, który spóźnił się ze złożeniem deklaracji, ma szansę na uniknięcie kary grzywny, jeżeli złoży tzw. czynny żal, czyli powiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego, ujawniając istotne okoliczności jego popełnienia.
MAGDALENA MAJKOWSKA
magdalena.majkowska@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 48 ustawy z 29 sierpnia 2005 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
• Par. 6 rozporządzenia ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. nr 165, poz. 1373).
• Par. 15 ust. 3 rozporządzenia ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. nr 165, poz. 1371 z późn. zm.).
• Art. 16 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 z późn. zm.).