W momencie likwidacji firmy przedsiębiorca, który kończy działalność, jest zobowiązany do sporządzenia spisu z natury, czyli remanentu likwidacyjnego.
Dodatkowo przedsiębiorcy są zobowiązani do sporządzenia i wpisania do podatkowej księgi przychodów i rozchodów spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.
Spis z natury podlega wpisaniu do księgi także wówczas, gdy osoby prowadzące działalność gospodarczą sporządzają go za okresy miesięczne oraz gdy na podstawie odrębnych przepisów jego sporządzenie zarządził naczelnik urzędu skarbowego.
PRZYKŁAD: KIEDY NIE PŁACIĆ PODATKU
Podatnik wraz z pozostałymi trzema wspólnikami tworzyli spółkę cywilną. Wspólnicy opodatkowani byli na zasadach ogólnych, ustalając dochód na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W sierpniu podjęli decyzję o przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną. Czy muszą ustalać dochód do opodatkowania?
Wspólnicy nie będą musieli ustalać dochodu do opodatkowania z tytułu likwidacji, gdyż nastąpiło przekształcenie spółki cywilnej w osobową spółkę handlową, jaką jest spółka jawna.
Ważne!
W razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej, spisem z natury należy objąć również wyposażenie
Obowiązkowo remanent sporządza się w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności. Jednak tylko przy likwidacji działalności ustala się dochód z remanentu, który podlega opodatkowaniu.
W razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji prowadzonej dotychczas działalności gospodarczej dochód ustala się przy zastosowaniu do wartości ustalonej według cen zakupu pozostałych na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, niebędących środkami trwałymi - takiego wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności. Jeśli natomiast w tym okresie dochód nie wystąpił - w roku podatkowym poprzedzającym rok, w którym nastąpiła likwidacja.
W przypadku przystąpienia wspólnika do spółki cywilnej należy sporządzić remanent, nie ustala się jednak dochodu z remanentu likwidacyjnego, gdyż nie wygasa źródło przychodu, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona przez wspólników w formie spółki.
Nieco inaczej będzie, gdy odejdzie z trzyosobowej spółki cywilnej jeden ze wspólników i przekaże udziały np. małżonkowi pozostającemu w spółce. Wszyscy wspólnicy spółki powinni sporządzić remanent na dzień odejścia wspólnika, gdyż to oni są podatnikami, a nie spółka cywilna. Dla odchodzącego wspólnika następuje likwidacja działalności gospodarczej, co oznacza, że musi on ustalić i opodatkować dochód z tego tytułu. Brak kontynuacji działalności gospodarczej po wystąpieniu ze spółki powoduje całkowite wygaśnięcie źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W konsekwencji powstaje obowiązek zapłaty 10-proc. zryczałtowanego podatku od dochodu z remanentu likwidacyjnego.
Takiego podatku nie trzeba jednak płacić i ustalać dochodu na dzień likwidacji, jeżeli:
• w wyniku zmiany formy prawnej lub połączenia przedsiębiorstw składniki majątku objęte remanentem zostały wniesione w formie wkładu lub aportu do nowo powstałego lub istniejącego przedsiębiorcy,
• nastąpiła całkowita lub częściowa zmiana branży,
• osoba fizyczna wniosła w formie wkładu lub aportu do spółki cywilnej albo spółki handlowej składniki majątku objęte remanentem,
• nastąpiło przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową lub osobowej spółki handlowej w inną osobową spółkę handlową albo w kapitałową spółkę handlową.
JAK TO ZROBIĆ...
Ustalamy datę likwidacji działalności
PROBLEM: Moja firma, dotychczas prosperująca znakomicie, przestała przynosić zyski, więc chcę zaprzestać prowadzenia działalności. Jaką datę mam przyjąć za datę likwidacji działalności gospodarczej?
ROZWIĄZANIE: Za datę likwidacji działalności gospodarczej uważa się datę określoną w zawiadomieniu o likwidacji, składanym do naczelnika urzędu skarbowego.
Stawka zryczałtowanego podatku od dochodu z remanentu likwidacyjnego wynosi 10 proc.
BOGDAN ŚWIĄDER
bogdan.swiader@infor.pl
Podstawa prawna
• Art. 24 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
• Par. 27 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).