Podatnicy zobowiązani są do przechowywania dokumentów podatkowych, bowiem w każdej chwili organ podatkowy może skontrolować, czy rozliczenie zostało wypełnione prawidłowo. Dokumenty rejestrujące różne zdarzenia gospodarcze objęte są jednak nieco innym okresem przechowywania.
Co do zasady pięć lat
Podatnicy zobowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty przez pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Według definicji przyjętej w ustawie Ordynacja podatkowa, księgami podatkowymi są: księgi rachunkowe, podatkowe księgi przychodów i rozchodów oraz ewidencje i rejestry.
Taki sam okres przechowywania dokumentów dotyczy podatników VAT. Zobowiązani są oni przechowywać oryginały i kopie faktur oraz faktury korygujące, a także ich duplikaty do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Podobnie, jeśli chodzi osoby fizyczne rozliczające podatek dochodowy PIT. W praktyce na podatnikach spoczywa obowiązek gromadzenia kserokopii nie tylko zeznań rocznych, ale również dokumentów potwierdzających wydatki odliczone w ramach ulg podatkowych, wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodu - a nie uwzględnione w drukach PIT przesyłanych przez płatników, a także inne dokumenty uzyskane od organów związane z procedurą podatkową.
Szczególne obowiązki w tym zakresie ustawa nakłada na płatników oraz inkasentów. W myśl przepisów powinni oni przechowywać wszystkie dokumenty do czasu upływu terminu przedawnienia swoich zobowiązań. Po tym okresie płatnicy oraz inkasenci zobowiązani są przekazać wszystkie dokumenty podatnikom. Jeśli jest to niemożliwe, dokumenty powinny zostać przez nich zniszczone.
WAŻNA LICZBA
2013 rok - do końca tego roku należy przechowywać dokumenty związane z zobowiązaniem podatkowym za 2007 rok
Warto zaznaczyć, że w przypadku likwidacji osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej należy zawiadomić pisemnie właściwy organ podatkowy o miejscu przechowywania dokumentów podatkowych, najpóźniej ostatniego dnia działania tych podmiotów.
Dokumentacja rachunkowa
Szczególne terminy przechowywania dokumentów nakładają na podatników przepisy ustawy o rachunkowości. Ogólnie przyjętą zasadą jest, że zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają trwałemu przechowywaniu, a księgi rachunkowe, dokumenty inwentaryzacyjne oraz pozostałe dowody księgowe i dokumenty przechowuje się przez co najmniej pięć lat. Również dokumentację przyjętego sposobu prowadzenia rachunkowości należy pozostawić do potencjalnej dyspozycji właściwych organów przez okres nie krótszy niż pięć lat od upływu jej ważności.
Karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki należy pozostawić przez okres wymaganego dostępu do tych informacji, wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych, ale nie krócej niż pięć lat.
W przypadku prowadzenia sprzedaży detalicznej dowody księgowe dotyczące wpływów z tego tytułu przechowuje się do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy. Nie krócej jednak niż do dnia rozliczenia osób, którym powierzono składniki aktywów objęte sprzedażą detaliczną.
Dowody księgowe związane z rozpoczętymi wieloletnimi inwestycjami, zaciągniętymi pożyczkami i kredytami oraz zawartymi umowami handlowymi, a także roszczeniami dochodzonymi w postępowaniu cywilnym lub objętych postępowaniem karnym albo podatkowym przechowuje się przez pięć lat. Okres ten liczy się od początku roku następującego po roku obrotowym, w którym operacje, transakcje zostały ostatecznie spłacone lub rozliczone, a w przypadku postępowań zakończone lub przedawnione.
Najkrócej, bo tylko 12 miesięcy, należy przechowywać dokumenty rękojmi lub reklamacji. Termin ten liczyć należy jednak dopiero po wygaśnięciu rękojmi lub rozliczeniu reklamacji.
Trzeba zaznaczyć, że wszystkie okresy przechowywania przewidziane dla rachunkowości oblicza się od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dane zbiory dotyczą.
Szczególne terminy przedawnienia
W praktyce część dokumentów, szczególnie rachunki czy faktury zakupu, które co do zasady powinny być przechowywane pięć lat, często należy trzymać o wiele dłużej. Związane jest to przede wszystkim z odpisami amortyzacyjnymi. W takim przypadku termin przechowywania liczy się od końca roku, w którym po raz ostatni odpisy amortyzacyjne od środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych zaliczone zostały w koszty uzyskania przychodów. I tak na przykład okres amortyzacji metodą liniową telefonów komórkowych czy kas fiskalnych przy stawce 20 proc. wynosi pięć lat. W praktyce powoduje to, że po zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów ostatniego odpisu należy łącznie przechowywać dokumenty związane z tymi środkami trwałymi przez blisko 11 lat.
SANKCJE ZA NIEPRZECHOWYWANIE DOKUMENTÓW PODATKOWYCH
• Kara grzywny do 240 stawek dziennych za nieprzechowywanie:
- księgi rachunkowej;
- podatkowej księgi przychodów i rozchodów;
- ewidencji oraz rejestru;
- czy zapisu kasy rejestrującej.
W miejscu wykonywania działalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przedstawicielstwo lub oddział, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi - w miejscu określonym w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierownika jednostki.
• Kara grzywny do 180 stawek dziennych za nieprzechowywanie wystawionej lub otrzymanej faktury lub rachunku bądź dowodu zakupu towarów.
• Kara grzywny za wykroczenie skarbowe w przypadkach nadużyć prawa mniejszej wagi za nieprzechowywanie faktur i rachunków.
PRZEMYSŁAW MOLIK
przemyslaw.molik@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Art. 32, art. 86 oraz art. 88 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
• Art. 112, art. 116 ust. 10 oraz art. 134 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
• Art. 62 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 z późn. zm.).
• Art. 73 oraz 74 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).