Branżowość outsourcingu kadr i płac
Zdecydowana większość firm oferujących usługi outsourcingu finansów, płac, kadr konstruuje swoją ofertę wg prostego podziału związanego z rodzajem prowadzonej księgowości nie odwołując się do specyficznych potrzeb branży danego klienta. Oferta jest zatem ustandaryzowana na bardzo ogólnym poziomie.
Jednym z przykładów jak istotne jest branżowe sprofilowanie i przygotowanie usługi outsourcingowej jest specyfika branży uczelni wyższych, które jako prywatne placówki coraz częściej sięgają po usługi outsourcingu w celu optymalizacji kosztów działania.
Specyfika branży szkolnictwa wyższego
Prawidłowe rozliczanie czasu pracy, jak również naliczania płac nauczycieli akademickich wbrew wszelkim przekonaniom znacząco różni się standardowych obwarowań prawnych oraz algorytmów, które mają zastosowanie przy „zwykłym” pracowniku.
Jest wiele znaczących różnic, na które bez wątpienia należy zwrócić szczególną uwagę. Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z dnia 30 sierpnia 2005 r.) przed Kodeksem Pracy.
Relacje pomiędzy przepisami Kodeksu Pracy a przepisami pragmatyk służbowych, jaką jest Prawo o szkolnictwie wyższym, zostały określone w art. 5 Kodeksu Pracy, który stanowi jasno: że w przypadku, gdy stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy szczególne, to przepisy Kodeksu Pracy stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami.
Oznacza to, iż w tym szczególnym przypadku, jakim jest zawód nauczyciela akademickiego nadrzędnym źródłem prawa jest Ustawa o szkolnictwie wyższym, a w kwestiach nieregulowanych z kolei odsyła nas do Kodeksu Pracy. To właśnie swoiste przewartościowanie powoduje odmienność zachowań w kwestii prawidłowego prowadzenia kadr, jak również naliczenia płac nauczyciela akademickiego. Dla przybliżenia problematyki poniżej przedstawione zostały niektóre istotne różnice pomiędzy pracownikiem niebędącym nauczycielem akademickim w rozumieniu Ustawy o szkolnictwie wyższym a nauczycielem akademickim.
Wieloetatowość – nie przy nauczycielu akademickim
Art. 129. pkt. 1 Ustawy o szkolnictwie wyższym określa zasady podjęcia więcej niż jednego zatrudnienia w charakterze nauczyciela akademickiego. Wykonywanie przez nauczyciela akademickiego dodatkowego zatrudnienia w ramach stosunku pracy u więcej niż jednego dodatkowego pracodawcy lub prowadzenie działalności gospodarczej łącznie z jednym dodatkowym zatrudnieniem w ramach stosunku pracy, bez uzyskania wcześniejszej zgody rektora, stanowi podstawę rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem w uczelni publicznej stanowiącej podstawowe miejsce pracy.
Polecamy: Outsourcing - tak czy nie
Nauczyciel akademicki jest zobligowany do zawiadomienia rektora o podjętym dodatkowym zatrudnieniu i wymiarze czasu pracy lub prowadzeniu działalności gospodarczej, w terminie siedmiu dni od podjęcia dodatkowego zatrudnienia lub rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Wyjątek:
Zatrudnienie w ramach stosunku pracy:
- w urzędach, o których mowa w art. 1 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 4a ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953, z późn. zm.9));
- w organach towarzystw naukowych i zawodowych;
- w organach wymiaru sprawiedliwości;
- w instytucjach kultury;
- we władzach Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności.
Należy zwrócić uwagę, iż powyższe przepisy mogą mieć swoje zastosowanie odpowiednio w uczelni niepublicznej, jeżeli statut nie stanowi inaczej.
Urlop wypoczynkowy
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2006 w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia za urlop oraz ekwiwalentu pieniężnego za okres niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego nauczycieli akademickich określa definicję stałych oraz zmiennych składników wynagrodzenia jako postawę do prawidłowego naliczenia wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Algorytm przeliczeń wynagrodzenia za jeden dzień urlopu w przypadku stałych składników wynagrodzenia oblicza się dzieląc sumę tych składników przysługujących w miesiącu wykorzystywania urlopu przez 30. Zmienne składniki z kolei określane w omawianym rozporządzeniu dzieli się przez 251 dni. Parafrazując, przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu nie analizuje się zmiennych składników ostatnich z trzech miesięcy poprzedzających powzięty urlop lecz bierze się pod uwagę ostatnie dwanaście miesięcy.
Zobacz także: Umowa zlecenie i umowa o pracę z własnym pracodawcą a ubezpieczenie
Wynagrodzenie za czas choroby – tak, zasiłek chorobowy – nie
Art. 92 Kodeksu Pracy stanowi, że za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba, że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Z kolei w przypadku wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży jak również poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów w okresie wskazanym wyżej pracownik zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia. Po upływie 33 dni kalendarzowych w 34 dniu pracownik pobiera zasiłek chorobowy finansowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Z nauczycielami akademickimi jest inaczej. Nieobecni w pracy z przyczyn usprawiedliwionych otrzymują wynagrodzenie. Nie przysługują im zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze oraz świadczenia rehabilitacyjne. Wynagrodzenie za czas choroby ustala się od podstawy niepomniejszanej o składki emerytalne, rentowe i chorobowe finansowane przez ubezpieczonego. Ponadto od ustalonego wynagrodzenia chorobowego dla nauczycieli akademickich nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne. Oznacza to, zatem, że składki ZUS potrącamy tylko z normalnego wynagrodzenia należnego akademikom i w konsekwencji za czas choroby często zyskują więcej, niż gdyby w tym czasie pracowali, np. za okres choroby przypadającej w trakcie ciąży, kiedy to zachowują prawo do 100% stawki za czas nieobecności.
Okres rozliczeniowy
Na koniec warto nadmienić jeszcze o okresie rozliczeniowym, który w Kodeksie Pracy jest przyjęty jako czasookres nieprzekraczający czterech miesięcy. W szczególnych tylko przypadkach może zostać on wydłużony do sześciu, nawet dwunastu miesięcy. Nauczyciel akademicki swój okres rozliczeniowy rozpoczyna w momencie inauguracji roku akademickiego a zamyka z jego końcem. W związku z powyższym wypłata następuje tylko raz w roku, chyba, że rektor zarządzi rozliczanie tych zajęć w krótszych okresach. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe jest ustalane na podstawie stawek obowiązujących w ostatnim dniu okresu, w którym następuje rozliczenie nauczyciela akademicki.
Podsumowanie
Powyższe przykłady jasno wskazują na odrębność specyfiki rozliczania czasu pracy jak również naliczania płac nauczycieli akademickich w szkolnictwie wyższym. Tym samym ta swoista odmienność zasad determinuje konieczność zaznajomienia się z odpowiednimi aktami prawnymi ich interpretacją i praktyką.
Tym bardziej w przypadku organizacji procesów kadrowo-płacowych w formie outsourcingu, należy zwrócić szczególną uwagę na doświadczenie i wiedzę usługodawcy w tej specyficznej branży.