Ubezpieczenie OC
Każdy posiadacz samochodu jest obowiązany do wykupu polisy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (OC). Obowiązek ten wynika z ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Z takiej polisy będą pokrywane do wysokości sumy ubezpieczenia (która zgodnie z art. 36 tej ustawy wynosi równowartości 1 mln euro przy szkodach na mieniu i 5 mln euro przy szkodach na osobie) wszelkie świadczenia wiążące się z odpowiedzialnością cywilną sprawcy wypadku.
Zobacz: Czy można wykupić AC na cudzy samochód?
Szkoda i jej zakres
Bardzo wielu z nas kwestie odszkodowania rozumie bardzo wąsko, przede wszystkim mając na myśli np. wyłącznie koszty naprawy u mechanika. Tymczasem zakres szkód przedstawionych ubezpieczycielowi sprawcy do kompensacji może być znacznie szerszy. Kwestia szkód, które mogą być objęte odszkodowaniem wynika z przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 361 ust. 1 zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie z paragrafem 2 w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Tak rozumiane pojęcie szkody, związku przyczynowego i odszkodowania ma swoje konsekwencje. Przykładowo poszkodowany, który doznał uszkodzeń w majątku (uszkodzony samochód) do kompensacji może przedstawić nie tylko koszty naprawy, lecz również wszystkie inne koszty, które są normalnym następstwem wypadku. Tym samym odszkodowaniu będą podlegały także koszty holowania samochodu, czy utrata wartości samochodu z powodu tego, iż jest on powypadkowy.
Zobacz: Czy AC chroni przed zderzeniem ze zwierzyną?
Co z najmem?
Istotna dla wielu osób może być także kwestia zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego. Z działalności Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może bowiem dowiedzieć się, iż w praktyce wielu ubezpieczycieli odmawia uwzględnienia tych kosztów w sumie odszkodowania. Na zwrot kosztów najmu mogą liczyć osoby prowadzące działalność gospodarczą. Znacznie trudniej zwrot kosztów uzyskać jest konsumentom. Przeważnie odmowa ubezpieczyciela była motywowana możliwością skorzystania z innych środków komunikacji (transportem publicznym).
Wiele w tej kwestii wyjaśnia orzeczenie Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r. (sygnatura: III CZP 5/11), wedle którego także konsumenci mogą liczyć w ramach odszkodowania, na zwrot kosztów najmu samochodu zastępczego, jeżeli wydatki te są celowe i ekonomicznie uzasadnione. Nie ma przy tym znaczenia, czy konsument może skorzystać ze środków transportu publicznego.
Kwestie celowości i ekonomicznego uzasadnienia należy przy tym interpretować zgodnie z zasadami odpowiedzialności odszkodowawczej. Orzekając o kosztach najmu trzeba brać pod uwagę ich uzasadnioną wysokość. Pełne koszty nie zostaną zwrócone, jeżeli się okaże że poszkodowany miał możliwość tańszego najmu albo też nie było to celowe z uwagi na posiadanie kilku samochodów.