Zakres regulacji
Kodeks cywilny jest to akt normatywny, w którym znajdziemy regulacje dotyczące stosunków cywilnoprawnych między równouprawnionymi podmiotami. Stosunki te w przeważającej mierze dotyczą spraw majątkowych i gospodarczych.
Kodeks cywilny reguluje sprawy pomiędzy osobami fizycznymi i prawnymi. Dziedziny, które obejmuje to m.in.: prawo rzeczowe, prawo zobowiązań, prawo osobowe, prawo autorskie, a nawet elementy prawa spółdzielczego, handlowego, ubezpieczeń czy innych.
Zobacz pełną treści Kodeksu cywilnego
Systematyka kodeksu
Systematyka kodeksów cywilnych stanowi przedmiot odrębnej nauki. Reguły uporządkowania kodeksów cywilnych w systemach europejskich nawiązują do systematyki prawa rzymskiego. Obecnie obowiązujący w Polsce kodeks wszedł w życie 1 stycznia 1965 roku i do tej pory był wiele razy nowelizowany. Polski kodeks cywilny podzielono na 4 części.
Księga pierwsza – ogólna, określa instytucje i zasady wspólne dla całego prawa cywilnego oraz definiuje pojęcia. Znajdziemy w niej m.in. przepisy dotyczące zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych, zasady ochrony dóbr osobistych, a także problematykę czynności prawnych.
Księga druga zwiera przepisy prawa rzeczowego, czyli dotyczące wszelkich praw na rzeczach ruchomych i nieruchomościach.
Trzecia księga reguluje prawo zobowiązań, który tyczy się stosunków o charakterze majątkowym. Część ogólna tego działu obejmuje m.in. regulacje dotyczące treści zobowiązań i rodzajów świadczeń, a także źródła zobowiązań (umowa, bezpodstawne wzbogacenie i czyn niedozwolony, odpowiedzialność odszkodowawcza) oraz skutki niewykonania lub wygaśnięcie zobowiązania. Część szczególna przedstawia wiele tzw. umów nazwanych, np. sprzedaż, najem, pożyczkę, spedycję.
W ostatniej, czwartej księdze znajdują się zasady dotyczące dziedziczenia. Kodeks normuje zarówno dziedziczenie ustawowe, jaki i dziedziczenie testamentowe.