Wraz ze zniesieniem wymogu graficznej przedstawialności znaku towarowego zarówno w doktrynie przedmiotu, jak i wśród praktyków, a nawet zainteresowanych ochroną znaków towarowych przedsiębiorców, pojawiało się pytanie o to, czy dopuszczalne będzie zgłaszanie tzw. niekonwencjonalnych (nietradycyjnych) znaków towarowych postrzeganych przez odbiorców za pomocą innych zmysłów niż wzrok oraz przedstawianych w innych formach niż w graficznej.
Możliwość oznaczania towarów i usług za pomocą znaków zapachowych, smakowych, muzycznych i ruchomych stanowić może interesującą marketingowo formę identyfikowania pochodzenia produktów. Zmienione przepisy nie otwierają jednak możliwości rejestrowych dla każdego oznaczenia, które potencjalnie mogłoby służyć jako identyfikujące pochodzenie towarów lub usług.
Polecamy: INFORLEX Ekspert
Polecamy: INFORLEX Biznes
Czy można rejestrować znaki niekonwencjonalne?
Choć znaki towarowe nie muszą już być przedstawione graficznie, to jednak zmieniona definicja pojęcia „znak towarowy” nie przyzwala na rejestrację każdego niekonwencjonalnego znaku towarowego.
Zgodnie z art. 120 ustawy prawo własności przemysłowej znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony.
Dokładne i jednoznaczne ustalenie przedmiotu ochrony będzie natomiast możliwe, jeśli znak zostanie odtworzony w rejestrze w sposób jasny, precyzyjny, samodzielny, łatwo dostępny, zrozumiały, trwały i obiektywny. Kryteria te zostały sformułowane w wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie C‑273/00 Sieckmann, a następnie wielokrotnie powtarzane w innych wyrokach TS i Sądu odnoszących się do znaków niekonwencjonalnych. Bezpośrednio odnosi się do nich również preambuła do dyrektywy 2015/2436, której przepisy zostały implementowane do ustawy prawo własności przemysłowej.
Wymóg jednoznacznego i dokładnego przedstawienia znaku towarowego w rejestrze znaków towarowych prowadzonym przez UPRP wyklucza możliwość udzielenia ochrony na znaki, których jednoznaczne przedstawienie w rejestrze nie jest możliwe. Ograniczenia w kwestii przedstawienia znaków wynikają głównie z braku środków technologicznych dzięki, którym możliwe byłoby dokładne zidentyfikowanie przedmiotu ochrony znaku smakowego, dotykowego lub zapachowego. Niestety jak do tej pory nie ma możliwości jednoznacznego przedstawienia w rejestrze zapachu lub smaku, a złożenie próbki, opis substancji lub opis słowny smaku lub zapachu, typu zapach świeżo zmielonej kawy, nie jest uznawany przez UPRP.
Jakie znaki można więc rejestrować?
Obecnie do UPRP można więc zgłaszać znaki towarowe, które posiadając zdolność odróżniającą i zdolność do przedstawienia w rejestrze w sposób jednoznaczny mogą zostać zakwalifikowane jako znak słowny, znak słowno-graficzny, znak graficzny, znak przestrzenny, znak pozycyjny, deseń, kolor/kombinacja kolorów, znak dźwiękowy, znak ruchomy, znak multimedialny, znak holograficzny, znak inny.
Sposoby właściwego przedstawienia znaków zostały już określone przez UPRP i w przypadku zgłoszeń elektronicznych dopuszczalne jest przedstawienie znaku w formacie jpg, natomiast w przypadku znaków dźwiękowych, ruchomych, multimedialnych, holograficznych oraz znaków innych możliwe jest przedstawienie znaku w formacie MP3 lub MP4. Należy podkreślić, że Urząd nie dopuszcza możliwości zastąpienia przedstawienia znaku jego opisem słownym, ani też złożenia próbki lub egzemplarza towaru.
Z punktu widzenia możliwości rejestrowych wielu znaków niekonwencjonalnych, zmieniona definicja pojęcia „znak towarowy” ma więc większe znaczenie teoretyczne niż praktyczne.
dr Karolina Sztobryn, rzecznik patentowy