Najlepszym scenariuszem jest zaplanowanie sukcesji zawczasu, za życia właściciela firmy. Ustanowienie zarządu sukcesyjnego sprowadza się do formalnego powołania zarządcy sukcesyjnego i zgłoszenia tego faktu do CEIDG.
- Zarząd sukcesyjny krok po kroku
- Czy można zmienić zarządcę sukcesyjnego?
- Kto może zostać zarządcą sukcesyjnym?
Zarząd sukcesyjny krok po kroku
Procedura jest stosunkowo prosta i składa się z kilku kroków:
● Wybór zarządcy sukcesyjnego: Przedsiębiorca musi zdecydować, kto będzie pełnić rolę zarządcy po jego śmierci. To kluczowa decyzja – warto wybrać osobę odpowiedzialną, która poradzi sobie z prowadzeniem firmy w trudnym okresie.
● Uzyskanie zgody kandydata: Wybrana osoba musi wyrazić pisemną zgodę na pełnienie funkcji zarządcy sukcesyjnego. Nie można nikogo narzucić z zewnątrz – kandydat musi świadomie przyjąć tę rolę wraz z jej obowiązkami.
● Sporządzenie oświadczenia o powołaniu: Przedsiębiorca przygotowuje oświadczenie o powołaniu zarządcy sukcesyjnego (w formie pisemnej). Można to zrobić samodzielnie w formie zwykłego pisma lub skorzystać z pomocy notariusza. W oświadczeniu wskazuje się konkretną osobę na zarządcę sukcesyjnego (oraz ewentualnie zarządcę rezerwowego).
● Zgłoszenie do CEIDG: Kluczowym etapem jest zgłoszenie zarządcy sukcesyjnego do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). Można to zrobić online lub składając wniosek w urzędzie gminy/miasta. We wniosku o wpis do CEIDG podaje się dane wybranej osoby jako przyszłego zarządcę sukcesyjnego. Rejestracja ta powoduje oficjalne ustanowienie zarządu sukcesyjnego, który „uaktywni się” z chwilą śmierci przedsiębiorcy.
Czy można zmienić zarządcę sukcesyjnego?
Warto pamiętać, że powołanie zarządcy sukcesyjnego nie odbiera przedsiębiorcy żadnych uprawnień za życia – do momentu śmierci właściciel nadal sam zarządza firmą, a zarządca nie ma żadnej władzy. Jego rola rozpocznie się dopiero po śmierci przedsiębiorcy. Przedsiębiorca może także w każdej chwili zmienić zdanie i odwołać lub zmienić zarządcę sukcesyjnego (dokonując odpowiedniej zmiany w CEIDG), dopóki żyje i prowadzi działalność.
Kto może zostać zarządcą sukcesyjnym?
Zarządcą sukcesyjnym może być wyłącznie osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych (czyli najprościej mówiąc – osoba pełnoletnia, nieubezwłasnowolniona). Może to być ktoś z rodziny (np. małżonek, dorosłe dziecko), zaufany współpracownik, a nawet profesjonalista spoza firmy, np. doradca biznesowy czy prawnik – kluczowe, by była to osoba godna zaufania, znająca specyfikę przedsiębiorstwa i gotowa wziąć na siebie odpowiedzialność za kierowanie firmą. Prawo nie wymaga specjalnych licencji ani kwalifikacji zawodowych od zarządcy sukcesyjnego. Ważne jednak, aby osoba ta nie była prawomocnie skazana zakazem prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto, zarządcą sukcesyjnym nie może zostać osoba prawna (np. inna firma czy spółka) – funkcję tę może pełnić tylko konkretny człowiek, wskazany z imienia i nazwiska.
Warto dodać, że w jednym momencie funkcję zarządcy sukcesyjnego może pełnić tylko jedna osoba. Przedsiębiorca ma jednak możliwość wskazania tzw. zarządcy rezerwowego. Jest to druga, alternatywna osoba, która obejmie funkcję zarządcy sukcesyjnego, jeśli pierwszy wyznaczony kandydat nie będzie mógł jej sprawować (np. odmówi, zrezygnuje, zachoruje lub sam umrze zanim przejmie zarząd). Dane takiego „rezerwowego” zarządcy również zgłasza się do CEIDG w trakcie życia przedsiębiorcy. Dzięki temu mamy pewność, że nawet jeśli pierwotnie wybrana osoba z jakiegoś powodu nie będzie mogła pełnić swojej roli, istnieje plan B zapewniający ciągłość zarządzania firmą.
Komplet: Fundacja rodzinna w praktyce + 108 rad, jak uniknąć błędów w sp. z o.o. i P.S.A