Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ze stosunku pracy (także ze stosunku służbowego oraz spółdzielczego stosunku pracy) stanowi przychód ze stosunku pracy, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Za przychód ten uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, w szczególności: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o pdof).
Zwolnienia składkowe
Niektóre rodzaje przychodów są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Do tej podstawy nie należy wliczać:
- przychodów wymienionych w art. 18 ust. 2 ustawy systemowej (tj. wynagrodzenia chorobowego i zasiłków z ubezpieczeń społecznych),
- przychodów wymienionych w § 2 ust. 1 rozporządzenia składkowego, stanowiącego katalog wyłączeń składkowych.
Zobacz: Prawo dla firm
Podstawy wymiaru składek nie stanowi m.in. wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych (§ 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia składkowego). Podstawy wymiaru składek nie stanowi również wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł (§ 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia składkowego).
Z przywołanych przepisów wynika, że pracodawcy zapewniający zatrudnionym posiłki i napoje na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy mogą wartość tych świadczeń w całości wyłączyć z podstawy wymiaru składek (§ 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia składkowego). Natomiast świadczenia zapewniane przez pracodawców, którzy nie są do tego zobowiązani przez przepisy bhp, mogą być wyłączone z oskładkowania do kwoty 190 zł miesięcznie. Warto pamiętać, że dopuszczalne jest także współfinansowanie posiłków przez pracowników - wówczas również, po spełnieniu dodatkowych warunków, wartość dofinansowania pracodawcy będzie zwolniona ze składek.
Prawo do wyłączenia z oskładkowania wartości świadczeń jest uzależnione od spełnienia dodatkowych wymagań i w różnych sytuacjach może ukształtować się w odmienny sposób.
Finansowanie wody oraz napojów
Pracodawca jest zobowiązany do zapewniania wszystkim pracownikom wody zdatnej do picia lub innych napojów (§ 112 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy). Obowiązek ten dotyczy wszystkich pracowników, niezależnie od panujących warunków atmosferycznych i funkcjonowania klimatyzacji. Ilość, rodzaj i temperaturę napojów dostosowuje się do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Nakaz ten pracodawca może wypełnić, jedynie udostępniając punkt czerpania wody, który musi znajdować się nie dalej niż 75 m od stanowisk pracy i być odpowiednio zabezpieczony przed zanieczyszczeniem lub zakażeniem. Wartość udostępnianych pracownikom wody i innych napojów bezalkoholowych nie stanowi podstawy wymiaru składek, ponieważ realizacja tego świadczenia jest obowiązkiem pracodawcy, w ramach przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Na jakich zasadach pracodawca finansujący posiłki swoim zatrudnionym może skorzystać ze zwolnienia składkowego
W artykule omówiono również finansowanie posiłków profilaktycznych i posiłków w formie talonów.