Przede wszystkim warto odpowiedzieć na pytanie czym jest wzorzec umowny - jest to postanowienie, na które konsument nie ma rzeczywistego wpływu. Wiele firm, stosując jednolite umowy pozbawia klientów możliwości negocjowania, zaś klienci z większym zaufaniem odnoszą się do umów sporządzonych przez profesjonalistów.
Odpowiedź na pytanie postawione we wstępie jest całą pewnością negatywna. Przede wszystkim należy pamiętać o katalogu tzw. klauzul abuzywnych, czyli niedozwolonych wzorców umownych. Niedozwolone klauzule umowne to takie postanowienia, które nie są uzgadniane indywidualnie z klientem oraz kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Zgodnie z regułami Kodeksu Cywilnego – postanowienia, które spełniają powyższe przesłanki nie wiążą konsumenta.
Zastrzec należy, że powyższa regulacja nie dotyczy postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Polecamy serwis: Umowy w firmie
Spis tego typu postanowień prowadzi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Urząd na bieżąco prowadzi kontrolę umów stosowanych w obrocie handlowym na wielu płaszczyznach – począwszy od operatorów telefonii komórkowej, przez usługi budowlano – wykończeniowe, aż po szkoły językowe i prywatne. Postanowienie od momentu znalezienia się w Rejestrze klauzul niedozwolonych są zabronione. Stosowanie takich postanowień jest wykroczeniem i podlega karze grzywny.
Za niedozwolone klauzule umowne uważane są między innymi postanowienia, które wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać się przed zawarciem umowy, uzależniają zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsumenta zawierania w przyszłości dalszych umów podobnego rodzaju, uzależniają spełnienie świadczenia od okoliczności zależnych tylko od woli przedsiębiorcy, przewidują obowiązek wykonania zobowiązania przez konsumenta mimo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez jego kontrahenta.
Kodeks cywilny określił aż 23 typy klauzul niedozwolonych, a jest to wciąż katalog otwarty. Pełny wykaz tych postanowień znajduje się na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta – w chwili obecnej znajduje się tam ponad 2020 wpisów. Rejestr jest jawny i dostępny dla konsumentów oraz przedsiębiorców.
Polecamy serwis: Kodeks Cywilny