W roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, pracownikowi, który ma prawo do kolejnego urlopu, przysługuje urlop zarówno u dotychczasowego pracodawcy, jak i u nowego pracodawcy.
Zasady udzielania urlopu proporcjonalnego w roku ustania stosunku pracy przewidują obowiązek rozliczenia się pracodawcy z pracownikiem z urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi u tego pracodawcy. Kolejnego pracodawcę, który zatrudnia pracownika w tym samym roku kalendarzowym obciąża częścią urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy do końca danego roku kalendarzowego.
Jeżeli pracownik przed ustaniem stosunku pracy wykorzystał już urlop w wyższym wymiarze, to u kolejnego pracodawcy ma prawo do urlopu w odpowiednio niższym wymiarze. Łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie może być niższy niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich pracodawców. Jeżeli u dotychczasowego pracodawcy pracownik wykorzysta cały urlop przysługujący mu w danym roku, to u kolejnego pracodawcy w ogóle nie uzyska prawa do urlopu.
Udzielanie urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym polega na rozłożeniu obowiązku udzielenia urlopu pomiędzy:
- dotychczasowego,
- kolejnego pracodawcę.
Rozłożenie polega na udzieleniu urlopu w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u każdego z nich w danym roku kalendarzowym.
Urlop u dotychczasowego pracodawcy przysługuje pracownikowi w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku, w którym ustał stosunku pracy. Urlop taki nie przysługuje, jeśli przed ustaniem stosunku pracy pracownik:
- wykorzystał przysługującym mu urlop,
- wykorzystał urlop w wyższym wymiarze.
Natomiast u nowego pracodawcy urlop wypoczynkowy przysługuje w wymiarze:
- proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego - w przypadku zatrudnienia pracownika na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
- proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym - w przypadku zatrudnienia pracownik na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.
Komu przysługuje urlop proporcjonalny
- pracownikowi, który nie przepracuje wszystkich miesięcy w danym roku kalendarzowym u pracodawcy,
- pracownikowi podejmującemu pracę u kolejnego pracodawcy w ciągu innego roku kalendarzowego niż rok, w którym ustał jego stosunek pracy z poprzednim pracodawcą,
- pracownikowi, który w ciągu roku kalendarzowego powraca do pracy u dotychczasowego pracodawcy po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie:
- urlopu bezpłatnego,
- urlopu wychowawczego,
- odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych,
- tymczasowego aresztowania,
- odbywania kary pozbawienia wolności,
- nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego
Zasada urlopu proporcjonalnego dotyczy tylko kolejnych urlopów. Nie ma zastosowania do pierwszego w życiu zawodowym pracownika urlopu wypoczynkowego.
Przy ustalaniu wymiaru urlopu proporcjonalnego stosujemy następujące zasady:
- kalendarzowy miesiąc pracy odpowiada 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi.
- niepełny miesiąc urlopu zaokrągla się w górę do pełnego miesiąca. Jeżeli ustanie stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy i podjęcie zatrudnienia u kolejnego pracodawcy następuje w tym samym miesiącu kalendarzowym, zaokrąglenia w górę dokonuje tylko dotychczasowy pracodawca,
- nie uwzględnia się niepełnych miesięcy kalendarzowych urlopu bezpłatnego lub innego okresu niewykonywania pracy, w ciągu którego nie nabywa się prawa do urlopu. W przypadku kiedy wyżej wymienione okresy obejmują części miesięcy kalendarzowych, za miesiąc uważa się 30 dni,
- przy ustalaniu urlopu proporcjonalnego przysługującego pracownikowi w roku, w którym nabył on u tego pracodawcy prawo do urlopu w wyższym wymiarze, ustala się urlop, uwzględniając wyższy jego wymiar.
Urlop w wymiarze proporcjonalnym należny pracownikowi w roku ustania stosunku pracy ustala się niezależnie:
- od trybu, w jakim doszło do rozwiązania stosunku pracy,
- przyczyn zakończenia zatrudnienia,
- z czyjej inicjatywy doszło do rozwiązania umowy o pracę.
Pracownik rozwiązujący umowę o pracę w związku z przejściem na rentę lub emeryturę też ma prawo w roku ustania stosunku pracy do urlopu wypoczynkowego proporcjonalnego. Do takiego urlopu, nie będzie miał prawa, jeśli wykorzysta urlop w przysługującym lub wyższym wymiarze.
Urlop w wymiarze proporcjonalnym dotyczy urlopu przysługującego pracownikowi w roku ustania stosunku pracy. W przypadku rozliczenia się z pracownikiem z urlopu wypoczynkowego przysługującego mu za poprzednie lata kalendarzowe pracodawca powinien rozliczyć się z:
- całego zaległego urlopu
- oraz z urlopu należnego w roku ustania stosunku pracy.
Rozliczenie następuje w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia pracownika w tym roku.
Zasada proporcjonalności urlopu wypoczynkowego ma zastosowanie do urlopów dodatkowych przysługujących pracownikom, np.:
- osobom o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
- kombatantom.