Udzielenie pracownikowi na poczet jego przyszłego wynagrodzenia zaliczki w wysokości 5-miesięcznej pensji należy potraktować jako pożyczkę. Zatem raty na poczet spłaty pożyczki mogą być potrącane nie tylko z wynagrodzenia za pracę, ale też z zasiłku chorobowego, jednak za pisemną zgodą pracownika. Szczegóły w uzasadnieniu.
Zaliczka na poczet wynagrodzenia za pracę dla pracownika to świadczenie ze stosunku pracy spełnione przed terminem jego wymagalności. Zatem należy ją traktować jako wynagrodzenie wypłacone podwładnemu wcześniej, niż wynika to z przyjętego u danego pracodawcy terminu realizacji zobowiązań z tego tytułu. Ten rodzaj zaliczki nie jest jednak zaliczką (rodzajem potrącenia) w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy (art. 87 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy). Potwierdza to również wyrok Sądu Najwyższego z 24 lipca 2001 r. (I PKN 552/00).
W przedstawionych okolicznościach należy zastanowić się nad kwalifikacją dokonanej pracownikowi wypłaty o równowartości wielomiesięcznej pensji na poczet przyszłego wynagrodzenia, która ma być potrącana w ratach z wynagrodzenia za pracę. Ze względu na to, że za zaliczkę trudno uznać wypłatę z góry w wysokości np. 5-miesięcznych poborów, należy przyjąć, że mamy do czynienia z pożyczką, tym bardziej że pracodawca nie ma praktycznie żadnych gwarancji, iż pracownik z całą pewnością wypracuje takie wynagrodzenie (nie można przecież wykluczyć zdarzeń losowych, takich jak choroba, wypadek, zakończenie zatrudnienia itp.).
Pożyczka udzielana pracownikowi może być potrącana z jego pensji tylko za pisemną zgodą (art. 91 § 1 Kodeksu pracy).
Zobacz: Prawo dla firm
W odniesieniu do potrąceń dobrowolnych dokonywanych z wynagrodzenia za pracę (a także z wynagrodzenia chorobowego) przepisy Kodeksu pracy nie określają granicy potrąceń, ale wskazują kwotę wolną od potrąceń, która wynosi:
- 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i zaliczki na podatek - przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy,
- 80% ww. kwoty - przy potrącaniu innych należności niż na rzecz pracodawcy.
Za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie można dokonywać także dobrowolnych potrąceń z zasiłków z ubezpieczenia społecznego należnych w razie choroby, opieki nad członkiem rodziny, wypadku czy macierzyństwa. W przypadku tych świadczeń przepisy nie wymagają stosowania kwot granicznych ani kwot wolnych od potrąceń.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Jak potrącić wypłaconą pracownikowi zaliczkę w wysokości kilku pensji
W artykule omówiono również przykład omawiający problematykę potrącenia zaliczki.