Czym jest podróż służbowa pracownika firmy?
Aby określić, jaki wyjazd może zostać uznany za delegację pracownika, a jaki zdecydowanie nią nie jest, należy w pierwszej kolejności określić podstawową definicję podróży służbowej. W tym celu należy odnieść się do podstawowej ustawy dotyczącej pracowników – czyli do Kodeksu pracy.
Wprawdzie w kodeksie definicja podróży służbowej nie została wskazana wprost, natomiast art. 775 par. 1 wskazując, że za podróż służbową przysługuje pokrycie kosztów, pozwala jednocześnie ustalić podstawową charakterystykę delegacji pracowniczej.
| Art. 775 par. 1 KP Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. |
Podróż służbowa jest to zatem wyjazd pracownika poza stałe miejsce pracy lub poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy. Delegacja musi zostać zlecona przed pracodawcę, a jej celem musi być wykonanie określonego służbowego zadania. Spełnienie łącznie przedstawionych trzech warunków pozwala określić, czy pracownik został wysłany w delegację.
Podróż służbową można rozliczyć w kosztach firmowych
W Kodeksie pracy wskazano, że głównym kryterium określenia, czy wyjazd jest rzeczywiście podróżą służbową, jest docelowe miejsce delegacji. Jeśli bowiem pracownik wyjedzie nawet do miasta położonego na drugim końcu województwa, ale jako pracownik terenowy znajduje się ciągle w swoim stałym miejscu pracy, to nie należy takiego wyjazdu uznawać za delegację. Natomiast jeśli podwładny pracujący wyłącznie w stacjonarnym biurze będzie musiał wyjechać do leżącej tuż obok miejscowości w celu wykonania służbowego zadania, to w tym wypadku konieczne będzie rozliczenie delegacji.
Jak długa może być delegacja?
Zgodnie z powyższym Kodeks pracy wskazuje, jakie warunki muszą być spełnione, aby podróż pracownika mogła zostać uznana za służbową. Co ciekawe, w definicji nie uwzględniono czasu trwania takiej delegacji. Czy jest on zatem nieograniczony?
Według Kodeksu pracy – tak. W żadnym miejscu ustawy nie wskazano, ile minimalnie lub maksymalnie musi trwać wyjazd, aby móc uznać go za podróż służbową. W związku z tym nieistotne, że jeden pracownik wysyłany jest w delegację na jeden dzień, a drugi na miesiąc (choć oczywiście wysokość wynagrodzenia będzie się w tej sytuacji różnić).
Czy praca kierowców jest podróżą służbową?
Tymczasem niektórzy specjaliści przekonują, że delegacja nie powinna jednak przekraczać trzech miesięcy. Skąd taki termin? Także z Kodeksu pracy, w którym zapisano, iż:
| Art. 42 par. 4 KP Wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika. |
Z powyższego przepisu wynika, że nie jest konieczna zmiana warunków pracy w sytuacji, gdy dojdzie do odstępstw od zawartej z pracownikiem umowy o pracę, pod kilkoma warunkami, w tym właśnie ograniczeniem czasowym do trzech miesięcy. Alternatywą dla polecenia wyjazdu służbowego staje się w takim przypadku okresowa zmiana miejsca pracy, która powinna zostać uwzględniona w aneksie do umowy o pracę.
Mimo to w związku z faktem, że wskazany art. 42 nie odnosi się bezpośrednio do podróży służbowej, która jest dość specyficzną sytuacją powstającą w ramach stosunku pracy, zastosowanie alternatywnego rozwiązania nie jest oczywiste. Zatem pracodawca teoretycznie może wysłać pracownika na czteromiesięczny wyjazd do innego miasta w celu dopilnowania projektu oraz udokumentować go i rozliczyć jako delegację.
Krajowa podróż służbowa pracownika – zasady rozliczania
Autor: Anna Kubalka - specjalista ds. księgowości, wfirma.pl