Podatnicy, którzy stosowali preproporcję i proporcję, ustalając aktualne współczynniki, muszą dokonać dwóch korekt rocznych, gdyż mechanizm odliczenia jest dwustopniowy. W takim przypadku należy ustalić:
1) preproporcję, która będzie stosowana w 2018 r., a gdy różni się od tej z poprzedniego roku, na jej podstawie ustalić VAT do odliczenia związany z działalnością gospodarczą od wydatków dokonanych w 2017 r.,
2) proporcję, która będzie stosowana w 2018 r., a gdy różni się od tej z poprzedniego roku, na jej podstawie ustalić VAT do odliczenia związany z czynnościami opodatkowanymi i zwolnionymi z VAT od wydatków dokonanych w 2017 r.
Preproporcja i proporcja wstępna na 2018 r. są jednocześnie preproporcją i proporcją ostateczną dla 2017 r. Służą też do dokonania korekty rocznej.
1. Ustalanie preproporcji na 2018 r.
Przed przystąpieniem do ustalania preproporcji na 2018 r. przypomnijmy, że należy ją stosować w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe. Oznacza to, że tak samo jak w przypadku proporcji preproporcja jest stosowana wyłącznie wtedy, gdy zakupów nie można przypisać konkretnej sprzedaży.
Do działalności gospodarczej zaliczamy również czynności niepodlegające VAT. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 lutego 2016 r. (sygn. ILPP1/4512-1-823/15-6/MK) czytamy:
Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. Mieszczą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże niegenerujące opodatkowania podatkiem VAT. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową), a także cele prywatne, które z założenia nie mają nic wspólnego z działalnością gospodarczą podatnika.
Podatnik prowadzi wyłącznie sprzedaż opodatkowaną. W 2017 r. dokonał aportu zorganizowanej części przedsiębiorstwa do nowej spółki. Transakcja ta nie podlegała opodatkowaniu. Nie oznacza to jednak, że podatnik musi odliczać VAT według preproporcji, gdyż aport miał związek z prowadzoną działalnością.
Podatnik prowadzi sprzedaż wyłącznie opodatkowaną. W 2017 r. otrzymał dotację podmiotową, która nie podlegała opodatkowaniu. Nie oznacza to jednak, że musi odliczać VAT według preproporcji, gdyż otrzymana dotacja miała związek z prowadzoną działalnością.
Zobacz: Prawo dla firm
W przypadku jednostek samorządu terytorialnego (JST) preproporcja jest stosowana do zakupów, które są jednocześnie związane z wykonywaniem zadań własnych (poza VAT) oraz czynności w ramach działalności gospodarczej JST, a nie ma możliwości bezpośredniego przyporządkowania tych zakupów do poszczególnych rodzajów działalności, tj. do zakupów przeznaczonych jednocześnie do:
● działalności innej niż gospodarcza (zadań własnych) i czynności opodatkowanych VAT oraz
● działalności innej niż gospodarcza (zadań własnych) oraz czynności opodatkowanych i zwolnionych z VAT.
Ponadto JST dla każdej jednostki organizacyjnej musi ustalić odrębną preproporcję, mimo że po centralizacji utraciły one status podatnika. Oczywiście preproporcję ustalamy tylko wtedy, gdy istnieją ku temu podstawy.
Przepisy ustawy o VAT nie wskazują konkretnych sposobów określenia preproporcji w odniesieniu do poszczególnych rodzajów wydatków czy typów prowadzonej działalności. Jedynie dla pewnej grupy podatników, w tym przede wszystkim dla JST, sposób ustalania preproporcji został wskazany w rozporządzeniu Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. Jednostki nie muszą stosować sposobu przedstawionego w rozporządzeniu, jeśli uznają, że nie odpowiada najbardziej specyfice wykonywanej przez nie działalności i realizowanych nabyć. Jednocześnie, jak podkreślało MF, stosowanie zasad wskazanych w rozporządzeniu daje gwarancję, że preproporcja jest ustalona prawidłowo.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Jak ustalić proporcję i preproporcję na 2018 r. i przeprowadzić korektę roczną
W artykule omówiono również wzory ustalania preproporcji określone przez MF w rozporządzeniu dla jednostek sektora finansów publicznych.