Rozliczanie straty podatkowej zostało przez ustawodawcę ograniczone zarówno w czasie, jak i w wysokości samego odliczenia. Zgodnie z ustawą o PIT (art. 9 ust. 3) o wysokość straty ze źródła przychodów poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. To oznacza, że jeśli podatnik generuje relatywnie wysoki dochód odliczy stratę w ciągu dwóch lat (50% w pierwszym roku po roku poniesienia straty i 50% w drugim roku).
Czasami jednak kolejne lata po roku poniesienia straty nie są tak urodzajne a ryzyko, że podatnik nie zmieści się w 5-letnim okresie rozliczenia straty jest duże. W takiej sytuacji warto rozważyć obniżenie stawek amortyzacji. Jest to zabieg o tyle korzystny, że nie wpływa na wielkość lub też ograniczenie produkcji.
Obniżenie stawek amortyzacji to wyższy dochód
Obniżenie stawek amortyzacji spowoduje zwiększenie dochodu, od którego będzie można odliczyć pozostałą część straty. Tym sposobem przedsiębiorca „uratuje” stratę, której odliczenie w kolejnych latach byłoby niemożliwe. Oczywiście obniżenie stawek amortyzacji w tym przypadku będzie miało zastosowanie tylko na okres, w którym przedsiębiorcy zależy na odliczeniu straty. W kolejnych latach podatnik może wrócić do stawek określonych w wykazie pamiętając jednak, że nie może ich przekroczyć.
Obniżenie stawek amortyzacji może mieć również miejsce jeśli podatnik przewiduje poniesienie straty w roku podatkowym. Obniżając stawki nie dopuści więc do powstania straty lub zminimalizuje jej wielkość.
Podatnik ma nierozliczoną stratę podatkową z lat ubiegłych. 2011 to ostatni rok rozliczenia straty. Podatnik obawia się, że wygenerowany przez niego dochód nie będzie wystarczający, aby odliczyć od niego pozostałą część straty (150 tys. zł). Podatnik przewiduje, że dochód za 2011r. wyniesie tylko 100 tys. zł. (z uwzględnieniem dotychczas dokonywanych odpisów amortyzacyjnych). Roczne odpisy od środków trwałych amortyzowanych metodą liniową wynoszą 50 tys. zł. Brak jakikolwiek działań ze strony podatnika spowoduje, że część straty przewyższająca dochód (50 tys. zł) przepadnie. Podatnik straci więc 9500zł przy założeniu opodatkowania liniowego. O tyle wzroście podatek dochodowy. Jeżeli podatnik zmniejszy na 2011 r. stawki amortyzacji środków trwałych do 0 proc., to obniży koszty uzyskania przychodów o 50 tys. To znaczy, że dochód wzrośnie do wysokości 150 tys. zł. Wygenerowany w tej wysokości dochód pozwoli na odliczenie całej straty.
Ustawa o PIT zezwala na obniżenie stawek amortyzacji
W świetle ustawy o PIT obniżenie stawek amortyzacji jest możliwe. Dotyczy to jednak tylko tych, którzy amortyzują majątek liniowo. Zgodnie z ustawą o PIT, podatnicy mogą obniżać podane w wykazie stawki amortyzacji dla poszczególnych środków trwałych.
Zmiany stawki dokonuje się:
1. począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo
2. od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
Podatnik nabył w lutym 2011 maszynę, która będzie stanowiła środek trwały. W lutym wprowadzono maszynę do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Stawkę więc należy obniżyć w lutym 2011. W przeciwnym razie obniżenie będzie możliwe dopiero z początkiem 2012r.
W rzeczywistości sytuacja może być skomplikowana kiedy odpisów dokonujemy w okresach kwartalnych lub rocznych. Z wyjaśnień organów podatkowych wynika, że, jeżeli środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji w latach poprzednich, to w danym roku podatkowym obniżenie stawki amortyzacyjnej może nastąpić nie później niż w momencie dokonania pierwszego odpisu w danym roku podatkowych, a więc przy amortyzacji dokonywanej miesięcznie - w styczniu, przy amortyzacji dokonywanej kwartalnie – na koniec pierwszego kwartału, na koniec roku - w przypadku amortyzacji dokonywanej jednorazowo na koniec roku podatkowego.
Przedsiębiorcy, którzy dokonują odpisów w okresach kwartalnych na obniżenie stawek amortyzacji mają czas do końca marca.
Polecamy: Od 1 maja kasy dla lekarzy i prawników!
Wielkość obniżenia stawki jest dowolna
W ustawie o PIT nie wskazano do jakiego poziomu można obniżać stawki. W tym zakresie podatnikowi pozostawiono pełną dowolność. Organy podatkowe przyznają jednak, że możliwe jest obniżenie stawki amortyzacji nawet do zera i niedokonywanie odpisów amortyzacyjnych. Takie stanowisko zajęła m.in. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 14 maja 2010 r. (IPPB5/423-161/10-2/AM). Zgodziła się ona z podatnikiem, że możliwe jest obniżenie stawki amortyzacyjnej do takiej wysokości, jaką uzna on w danych warunkach za konieczną (nawet do 0 %). Tym samym jeśli do określonego środka trwałego przypisana stawka wynosi np. 25%, obniżenie stawki do 0% pozwoli na zmniejszenie kosztu o 25% wartości początkowej składnika majątku w danym roku podatkowym.
Obniżenie stawki można stosować względem wszystkich środków trwałych lub tylko wybranych. Podatnik mając kilka środków trwałych tego samego rodzaju, może stosować obniżoną stawkę, przykładowo jedynie w stosunku do jednego z tych środków, pozostałe zaś amortyzować według stawek amortyzacyjnych dotychczas stosowanych.
Obniżając stawki, podatnik nie musi tłumaczyć organom podatkowym, dlaczego to zrobił, i powoływać się na jakieś szczególne okoliczności. Nie istnieje też obowiązek informowania organów podatkowych o obniżeniu stawek amortyzacyjnych.
Polecamy: serwis Leasing
Joanna Szlęzak-Matusewicz
Kierownik Zespołu Analiz Podatkowych Tax Care