Ustawa o odpadach 2012/2013
Projekt ustawy przygotowano ze względu na konieczność wdrożenia do polskiego prawa wymogów dyrektywy 2008/98/WE, stanowiącej podstawowy akt prawny dotyczący gospodarki odpadami w Unii Europejskiej. Ponieważ wdrożenie dyrektywy wymaga licznych zmian w obowiązujących przepisach przygotowano projekt nowej ustawy, rezygnując z nowelizacji dotychczasowej. Nowa regulacja zastąpi obowiązującą ustawę z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.
Ustawa ochroni życie
W projekcie ustawy o odpadach określono zasady postępowania z odpadami, które mają zapewnić ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Chodzi zwłaszcza o zapobieganie powstawaniu odpadów, ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów, zmniejszanie ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także przygotowanie do ponownego użycia i wykorzystania. Przepisy ustawy regulują obowiązki wytwórców odpadów, posiadaczy odpadów gospodarujących nimi, sprzedawców i pośredników w obrocie nimi, a także organów administracji publicznej.
Polecamy: Ustawa o odpadach 2012/2013
Dealer i broker odpadów
Do projektu ustawy wprowadzono nowe definicje, takie jak: sprzedawca odpadów (dealer), pośrednik w obrocie odpadami (broker), zapobieganie powstawaniu odpadów. Niektóre dotychczas funkcjonujące definicje istotnie zmieniono. Chodzi np. o terminy: odzysk, recykling, unieszkodliwienie odpadów, magazynowanie odpadów. Z kolei definicja „odpadów” jest zgodna z brzmieniem przyjętym bezpośrednio w dyrektywie.
Nowe zasady klasyfikacji odpadów
W projekcie wskazano zasady dokonywania klasyfikacji odpadów. Nowe przepisy zakładają, że w przypadku zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na inne niż niebezpieczne ich posiadacz będzie musiał przedłożyć marszałkowi województwa zgłoszenie tej zmiany. Jednocześnie marszałek województwa będzie musiał przekazywać ministrowi środowiska: kopie zgłoszeń zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na inne; kopie wyników badań właściwości odpadów; zbiorczą informację za rok o liczbie zgłoszeń; decyzje zatwierdzające zmianę klasyfikacji odpadów oraz decyzje sprzeciwiające się zmianie klasyfikacji. W projekcie określono kryteria uznawania przedmiotów lub substancji za produkty uboczne, co będzie wymagało zgłoszenia marszałkowi województwa i dołączenia dowodów potwierdzających spełnienie tych warunków. Wskazano także, kiedy określone rodzaje odpadów tracą status odpadów.
Polecamy: Opłaty środowiskowe 2012 - stawki górne
Hierarchia przetwarzania odpadów
Zgodnie z projektem, odpady mają być zbierane w sposób selektywny i przetwarzane zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami. Hierarchia ta będzie miała następującą strukturę: zapobieganie powstawaniu; przygotowanie do ponownego użycia; recykling; inne procesy odzysku; unieszkodliwianie. Takie rozwiązanie przyczyni się do zwiększenia ilości odpadów poddawanych procesom odzysku (w tym recyklingu), zmniejszenia ilości odpadów poddawanych procesom unieszkodliwiania, a w szczególności unieszkodliwiania przez składowanie, które jest najmniej pożądanym sposobem gospodarowania odpadami. Zaproponowano objęcie obowiązkiem badania właściwości fizycznych i chemicznych wszystkich odpadów, stanowiących pozostałości z procesów termicznego przekształcania odpadów (nie tylko niebezpiecznych). Przyczyni się to poznania ich właściwości, a w konsekwencji do wyboru odpowiednich metod ich zagospodarowania.
Zachowano zasadę, że odpady w pierwszej kolejności będą przetwarzane w miejscu ich powstania (zasada bliskości), a jeżeli to niemożliwe - mogą być przekazane do najbliżej położonych miejsc, w których będzie można je przetworzyć. Niektóre odpady mogą być zagospodarowane tylko na obszarze, na którym zostały wytworzone.
Polecamy: Będzie rejestr przedsiębiorców wprowadzających odpady
Zapłaci zanieczyszczający
Zaproponowano przepis, który stanowi realizację zasady „zanieczyszczający płaci” i „rozszerzonej odpowiedzialność producenta”. Wyraźnie wskazano, że koszty gospodarowania odpadami ponoszone są przez pierwotnego ich wytwórcę oraz przez obecnego lub poprzedniego posiadacza odpadów. Powinno to zapobiegać ich powstawaniu.
W projekcie ustawy zapisano, że minister środowiska będzie mógł określić w rozporządzeniu szczegółowe wymagania dla transportu odpadów i sposobu ich przewożenia. Wprowadzenie tego przepisu wynika z rezygnacji obowiązku uzyskiwania zezwolenia na transport odpadów. Rozporządzenie będzie określać m.in. sposób oznakowania środków transportu, którymi przewożone są odpady, co poprawi kontrolę obrotu odpadami w Polsce.
Przewidziano zmiany dotyczące planów gospodarki odpadami. Nie będą one częścią programów ochrony środowiska (mają być zgodne z polityką ekologiczną państwa) i zostaną uzupełnione o program dotyczący zapobiegania powstawaniu odpadów.
Większość przepisów powinna wejść w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Źródło: KPRM/MM