Kiedy przedsiębiorca odpowiada za niezgodny z umową towar konsumpcyjny?

Katarzyna Araczewska
rozwiń więcej
Kiedy przedsiębiorca odpowiada za niezgodny z umową towar konsumpcyjny?
Zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy za sprzedaż towaru konsumpcyjnego niezgodnego z umową reguluje ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Jej przepisy mają charakter bezwzględnie obowiązujących, co oznacza dla przedsiębiorcy, że nie może ograniczyć w umowie podstaw do wniesienia reklamacji.

Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 27 lipca 2002 roku (Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176 ze zm.) znajduje zastosowanie w przypadku sprzedaży rzeczy ruchomej przez przedsiębiorcę osobie fizycznej, która nabywa tę rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą.

Ustawa określa obowiązki przedsiębiorcy względem konsumenta oraz określa podstawę i zakres jego odpowiedzialności. Kluczowym pojęciem przez nią wprowadzonym jest „niezgodność towaru z umową”, za którą na mocy art. 4 ust. 1 odpowiada sprzedawca.

Kiedy towar jest niezgodny z umową?

Towar jest niezgodny z umową, jeśli nie nadaje się do celu, do którego tego rodzaju towar jest zwykle używany lub gdy jego właściwości nie odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju. Podkreślić należy, że przy ocenie właściwości towaru dla przedsiębiorcy wiążące są zapewnienia dotyczące cech produktu wygłoszone w reklamie czy zawarte na etykiecie lub ulotce informacyjnej.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 w przypadku indywidualnego uzgadniania właściwości towaru konsumpcyjnego domniemywa się, że jest on zgodny z umową, jeżeli odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi lub ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru, a także gdy nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy, chyba że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru.

Innymi słowy, podstawą do wystąpienia z reklamacją może być niemal każda niezgodność towaru z umową, np. przemakalność kurtki nieprzemakalnej, uzyskiwanie nieostrych zdjęć z aparatu fotograficznego reklamowanego jako superczuły czy szybkie wyblaknięcie trwałej farby do drewna.

Polecamy: O czym powinien pamiętać przedsiębiorca sprzedający towary konsumentom?

Ograniczenia odpowiedzialności przedsiębiorcy

Przedsiębiorcy często starają się zawęzić przewidziane w ustawie podstawy do wystąpienia z reklamacją poprzez zawarcie w umowie klauzul ograniczających odpowiedzialność sprzedawcy wyłącznie do przypadków istnienia wad fizycznych, wad ukrytych czy wad powstałych z winy producenta. Tymczasem art. 4 ustawy o sprzedaży konsumenckiej ani nie ogranicza możliwości składania reklamacji wyłącznie do wad fizycznych towaru, ani nie uzależnia jej w żadnym zakresie od winy lub braku winy producenta.

Na gruncie art. 7 wyłączenie odpowiedzialności sprzedawcy za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową ma miejsce jedynie, gdy kupujący w chwili zawarcia umowy o tej niezgodności wiedział lub, oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć.

W konsekwencji przedsiębiorcy często umieszczają na ulotkach informacyjnych klauzulę: „towar z wadami widocznymi w momencie zakupu nie podlega reklamacji”. Jednakże, jak zauważa Prezes UOKiK w decyzji RLU Nr 25/2009 z 7 grudnia 2009 roku, brzmienie art. 7 nie do końca i nie w każdym przypadku utożsamiać można z „widoczną w momencie zakupu wadą”. Pamiętać należy, że każdy przypadek reklamacji powinien podlegać indywidualnej analizie, biorącej pod uwagę rodzaj towaru i istniejącej wady czy stopień zorientowania konsumenta.

Konsekwencje dla przedsiębiorcy

Zastrzeżenia zmierzające do ograniczenia odpowiedzialności sprzedawcy umieszczone przez przedsiębiorcę w zawieranej z klientem umowie, w ustalonych przez sklep „warunkach reklamacji” czy na ulotce informacyjnej w dotychczasowej praktyce Prezesa UOKiK oceniane były jako wprowadzające w błąd i jednoznacznie bezprawne.

Konsekwencją dla nieuczciwego przedsiębiorcy na gruncie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 16 lutego 2007 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.) może być uznanie jego zachowania za nieuczciwą praktykę rynkową przez Prezesa UOKiK. Skutkiem takiego rozstrzygnięcia może być natomiast nałożenie na przedsiębiorcę kary pieniężnej do 10% przychodu osiągniętego przez niego w poprzednim roku rozliczeniowym.

Przedsiębiorca musi jednak pamiętać, że nie tylko umieszczenie danych treści w ulotce może rodzić dla niego negatywne konsekwencje, ale także ich nieumieszczenie w przypadku, gdy prawo nakłada na niego taki obowiązek, co stanowić może zaniechanie wprowadzające w błąd.

Na gruncie ustawy o sprzedaży konsumenckiej w przypadku udzielenia gwarancji na dany towar w dokumencie gwarancyjnym musi być zawarte stwierdzenie, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową, co ma zapobiegać wprowadzeniu w błąd co do pierwszeństwa uprawnień wynikających z gwarancji.

Konsekwencją braku takiego zastrzeżenia także może być uznanie zachowania przedsiębiorcy za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów (np. decyzja Prezesa UOKiK nr RLU 27/09 z dnia 9 grudnia 2009 roku).

Polecamy: Utrudnianie realizacji reklamacji jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów

Moja firma
Cyfrowa współpraca księgowych i przedsiębiorców
20 wrz 2024

Postęp w zakresie rozwiązań technologicznych oraz innowacje w sposobie komunikacji pomiędzy urzędami i podmiotami zmieniają sposób prowadzenia przedsiębiorstw - w szczególności małych i mikrofirm. Równocześnie szybka adopcja rozwiązań technologicznych sprawia, że cyfryzacja sektora publicznego - także na linii obywatel - urząd w kontekście przykładowo cyfrowych rozliczeń podatkowych – nabiera rozpędu i będzie coraz intensywniej dotykać również inne powiązane z nią sektory i branże. 

Kto może wystąpić o umorzenie lub odroczenie terminu płatności składek z powodu powodzi?
20 wrz 2024

Których przedsiębiorców dotyczy odroczony termin płatności? Czy wystarczy samo zarejestrowanie firmy na terenie objętym klęską żywiołową? Co w przypadku problemów ze złożeniem dokumentów? ZUS odpowiada na najważniejsze pytania.

Wsparcie dla firm rozwijających się - ulga na innowacyjnych pracowników
19 wrz 2024

Ulga na innowacyjnych pracowników jest przeznaczona dla podatników prowadzących działalność badawczo-rozwojową, przez którą zgodnie z art. 4a pkt 26 ustawy CIT rozumie się działalnością twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Transformacja zaczyna się od lidera
18 wrz 2024

Rozmowa z Krzysztofem Witkowskim, partnerem w EY Academy of Business, o tym, dlaczego inwestycje w rozwój power skills są dziś konieczne dla wzrostu organizacji

Karty sportowe to przepis na zdrowie
18 wrz 2024

W dzisiejszym biznesie wsparcie aktywności fizycznej przez pracodawców to nie tylko benefit, ale strategiczna inwestycja w zdrowie, zaangażowanie i efektywność pracowników. Regularna aktywność fizyczna wpływa korzystnie na zdrowie, wydajność, zadowolenie oraz atmosferę w pracy. To zadanie dla działów HR, które mogą wprowadzać proste rozwiązania, jak aktywne przerwy czy dostęp do programów fitness. 

Przedsiębiorca w obliczu powodzi - jakie ma możliwości [KOMENTARZ]
18 wrz 2024

Przedsiębiorca w obliczu powodzi - jakie ma możliwości. Komentuje Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl.

Jak bezpiecznie rozpocząć działalność w branży beauty? [Poradnik]
18 wrz 2024

Jak bezpiecznie rozpocząć działalność w branży beauty? Oto poradnik dla przyszłych właścicieli salonów kosmetycznych.

Przedsiębiorcy z terenów objętych powodzią mogą opłacić składki do 15 września 2025 r.
18 wrz 2024

Za okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2024 r. składki można opłacić w terminie do 15 września 2025 r. Do opłaconych w ten sposób składek nie będą naliczane odsetki za zwłokę. Kiedy ZUS może umorzyć składki?

Wypalenie zawodowe to już problem występujący w każdej firmie. Jak można zminimalizować jego skutki
17 wrz 2024

82 proc. pracowników jest dziś narażonych na wypalenie zawodowe, wynika z badania firmy Mercer przeprowadzonego w sierpniu tego roku. Wszelkie okoliczności, od warunków pracy po sytuację rodzinną i zagrożenia klimatyczne, nie są sprzyjające zmarginalizowaniu tego zjawiska.

Wakacje od ZUS. Nowa ulga dla przedsiębiorców
17 wrz 2024

Wakacje od ZUS. Nowa ulga dla przedsiębiorców. Od 1 listopada 2024 r. przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z wakacji składkowych. Jakie są warunki, by skorzystać z wakacji składkowych? Gdzie należy złożyć wniosek?

pokaż więcej
Proszę czekać...