Czym jest pierwszeństwo w kontekście prawa własności przemysłowej?

Piotr Łukasik
Prawnik, doktorant
rozwiń więcej
Pierwszeństwo w kontekście prawa własności przemysłowej.
Zasada swobody prowadzenia działalności gospodarczej umożliwia aktywność przedsiębiorców w bardzo wielu dziedzinach. Istnieją jednak prawne ograniczenia i zasady, których przedsiębiorcy są zobowiązani przestrzegać. Tak jest między innymi w przypadku prowadzenia działalności, do której wykorzystuje się prawnie chronione wynalazki, wzory użytkowe albo przemysłowe, czy tez układy scalone.

Aby korzystać z ochrony dla nich, konieczne jest zgłoszenie do Urzędu patentowego, który po zbadaniu czy są spełnione warunki wymagane do uzyskania patentu lub innego prawa ochronnego, wydaje decyzje o udzieleniu takiej ochrony.

Możliwa jest sytuacja, w której kilku przedsiębiorców będzie prowadziło podobną działalność, i zgłosi np. takie same wzory użytkowe. Aby zapobiec problemom mogącym wyniknąć z takiej sytuacji przepisy regulują tzw. kwestię pierwszeństwa.

Otóż pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji oznacza się, co do zasady, według daty zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym. Zgłoszenie to uważa się za dokonane w dniu, w którym wpłynęło ono do Urzędu Patentowego z zachowaniem formy pisemnej również za pomocą telefaksu lub w postaci elektronicznej. W przypadku jednak przesłania zgłoszenia telefaksem należy dostarczyć oryginał zgłoszenia w terminie 30 dni od daty nadania zgłoszenia telefaksem. Termin ten nie podlega przywróceniu. Jego przekroczenie skutkuje odrzuceniem zgłoszenia. Jeżeli zgłoszenie przesłane telefaksem byłoby nieczytelne lub niezgodne z dostarczonym później oryginałem, za datę zgłoszenia uznaje się ten dzień 30-sto dniowego terminu, w którym został dostarczony oryginał. Jeżeli zaś nieczytelne są tylko niektóre z części zgłoszenia, uważa się, że nie zostały one złożone.

Przesłanie wniosku drogą elektroniczną, czyli przy zastosowaniu sieci telekomunikacyjnej lub na informatycznym nośniku danych, z jednej strony jest dużym ułatwieniem, z drugiej jednak rodzi różnego rodzaju niebezpieczeństwa. W związku z tym gdyby zaistniała sytuacja, w której zgłoszenie przesłane w postaci elektronicznej zawiera szkodliwe oprogramowanie, Urząd Patentowy nie jest zobowiązany do otwierania takiej korespondencji i jej dalszego przetwarzania. 

Polecamy: Serwis Prawo autorskie

W takim przypadku, a także gdy przesłane zgłoszenie jest nieczytelne, nie uznaje się pierwszeństwa zgłoszenia według daty jego wpływu.
Przedsiębiorca zgłaszający zostanie powiadomiony o ewentualnych nieprawidłowościach, ponieważ Urząd Patentowy powiadamia niezwłocznie zgłaszającego, przy użyciu takiego samego środka przekazu, że zgłoszenie przesłane telefaksem jest w całości lub części nieczytelne albo też zaistniał inny problem, pod warunkiem jednak, że możliwe jest ustalenie adresu poczty elektronicznej lub tożsamości zgłaszającego i jego adresu oraz nie zagraża to bezpieczeństwu systemu teleinformatycznego Urzędu i pozwalają na to względy techniczne użytego przez zgłaszającego środka przekazu. Dlatego też warto precyzyjnie podawać wszelkie namiary oraz informacje.

Zasada pierwszeństwa jest zasadą bardzo rozbudowaną. Precyzuje ona jak kształtuje się owo pierwszeństwo w przypadku złożenia wniosku w inny kraju. Regulacja ta jest  istotna i potrzeba, ponieważ bardzo wielu przedsiębiorców prowadzi działalność w wielu krajach, zwłaszcza w Unii Europejskiej. W związku z tym, pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji przysługuje w Polsce, na zasadach określonych w umowach międzynarodowych, według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego we wskazanym państwie, jeżeli od tej daty zgłoszenie w Urzędzie Patentowym dokonane zostanie w okresie 12 miesięcy – w przypadku zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych oraz 6 miesięcy – w przypadku zgłoszeń wzorów przemysłowych.

Przedsiębiorca dokonujący zgłoszenia w Austrii 10 lutego 2011 roku będzie korzystał z pierwszeństwa, jeżeli wniosek o przyznanie patentu wpłynie do Urzędu Patentowego do 10 lutego 2012 roku.

Pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji oznacza się, na zasadach określonych w umowach międzynarodowych, według daty wystawienia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w Polsce lub za granicą, na wystawie międzynarodowej oficjalnej lub oficjalnie uznanej, jeżeli zgłoszenie w Urzędzie Patentowym tego wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego dokonane zostanie w okresie 6 miesięcy od tej daty.

Jeżeli wynalazek, wzór użytkowy albo wzór przemysłowy, będący przedmiotem pierwszego prawidłowego zgłoszenia, był wcześniej wystawiony na wystawie i korzystał, od dnia wystawienia do dnia zgłoszenia, z ochrony tymczasowej, pierwszeństwo do uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji oraz początek terminów do dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym oznacza się według daty wystawienia tego wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego na wystawie.

Przeczytaj koniecznie Jak prawidłowo oznaczyć cechy produktów i usług?

Uzyskiwanie pierwszeństwa za granicą jest skomplikowane. W związku z tym powinno zostać w jakiś sposób oznaczone. W tym celu Urząd Patentowy wydaje, w celu zastrzeżenia owego pierwszeństwa za granicą, dowód dokonania zgłoszenia wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego w Urzędzie Patentowym. Jest to tzw. dowód pierwszeństwa. Należy jednak pamiętać, że jest on wydawany jedynie na wniosek zgłaszającego. Podstawą do sporządzenia dowodu pierwszeństwa może być tylko zgłoszenie spełniające wymagania określone w ustawie, jako dające podstawę do uznania go za dokonane.

Wynalazek, wzór użytkowy albo przemysłowy może zostać stworzony przez więcej osób. Jeżeli więc zgłoszenia dokonały niezależnie od siebie co najmniej dwie osoby, które korzystają z pierwszeństwa oznaczonego tą samą datą, prawo do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przysługuje każdej z tych osób.

Podobnie jak samo prawo do patentu lub prawo ochronne, również owo pierwszeństwo jest zbywalne i podlega dziedziczeniu. Możliwe jest także jego przeniesienie, a umowa o przeniesienie pierwszeństwa wymaga pod rygorem nieważności zachowania formy pisemnej.

Moja firma
System kaucyjny do zmiany. Jest nowy projekt
30 kwi 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało projekt nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Odnosi się on do funkcjonowania systemu kaucyjnego. Zgodnie z nim kaucja będzie pobierana w całym łańcuchu dystrybucji. Co jeszcze ma się zmienić?

Rewizja KPO przyjęta przez rząd. Co z podatkiem od aut spalinowych?
30 kwi 2024

Rewizja Krajowego Planu Odbudowy (KPO) została przyjęta przez Radę Ministrów - poinformowała na platformie X minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Nie tylko majówka. W maju będą jeszcze dwa dni ustawowo wolne od pracy. Kiedy?
30 kwi 2024

Dni wolne w maju. Ci, którym nie udało się zorganizować pięcio- czy nawet dziewięciodniowego długiego weekendu, mogą jeszcze spróbować w innym terminie w tym miesiącu. Kiedy jeszcze wypadają dni ustawowo wolne od pracy w najbliższym czasie? 

Sztuczna inteligencja w branży hotelarskiej. Sprawdza się czy nie?
30 kwi 2024

Jak nowe technologie mogą wpłynąć na branżę hotelarską? Czy w codziennym funkcjonowaniu obiektów hotelowych zastąpią człowieka? Odpowiadają przedstawiciele hoteli z różnych stron Polski, o różnych profilach działalności, należących do Grupy J.W. Construction.

Jak zarządzać budżetem biznesu online, gdy wzrastają koszty?
30 kwi 2024

Biznes e-commerce jest pełen wyzwań, bo wymaga zarządzania na wielu płaszczyznach. Jak zachować ciągłość finansową, gdy operator zmienia warunki współpracy? 

Mikroprzedsiębiorcy poszli po kredyty, ale banki udzieliły ich mniej, niż rok temu
30 kwi 2024

Według informacji przekazanych przez Biuro Informacji Kredytowej, w marcu br. banki udzieliły mikroprzedsiębiorcom o 4,5 proc. mniej kredytów, a ich wartość była niższa o 3,3 proc. w porównaniu do marca 2023 r.

Dane GUS na temat handlu hurtowego i nowych zamówień w przemyśle. Poniżej oczekiwań ekspertów
29 kwi 2024

Z danych GUS na temat handlu hurtowego i nowych zamówień w przemyśle w marcu br. wynika m.in., że typowy dla tego okresu wzrost sprzedaży hurtowej w ujęciu miesięcznym osiąga niższą, od notowanej w tym okresie w ubiegłych latach, dynamikę. Statystyki pokazują również kontynuację trwającego już od lutego 2023 roku okresu ujemnej dynamiki sprzedaży hurtowej w ujęciu rocznym. Marcowe dane na temat nowych zamówień w przemyśle, pokazujące znaczny spadek w stosunku do ubiegłego roku, są kolejnym powodem do niepokoju po ogłoszonych wcześniej przez GUS, rozczarowujących wynikach produkcji przemysłowej (spadek o 6,0% r/r w marcu b.r).

Niższy ZUS będzie sprzyjał decyzjom o otwarciu JDG?
29 kwi 2024

W 2023 r. powstało 302 tys. nowych firm jednoosobowych, a 177 tys. odwiesiło swoją działalność. Jednocześnie z rejestrów wykreślono ich aż 196,5 tys. Czy mniejsze koszty prowadzenia działalności gospodarczej spowodują, że będzie ich otwierać się więcej? 

Dostawa jedzenia w majówkę nie musi być tylko do domu
26 kwi 2024

Majówka w tym roku, przy dobrej organizacji urlopu, może mieć aż 9 dni. Część Polaków decyduje się na taki długi wyjazd, sporo planuje wziąć dodatkowe wolne tylko 2 maja i też wyjechać, część będzie odpoczywać w domu. Będziemy jadać w restauracjach, gotować czy zamawiać jedzenie na wynos?

Jaki jest sekret sukcesu rodzinnych firm?
26 kwi 2024

Magazyn "Forbes" regularnie publikuje listę 100 najbogatszych Polaków. W pierwszej dziesiątce tegorocznego zestawienia jest kilku przedsiębiorców działających w firmach rodzinnych. Jaka jest ich recepta na sukces? 

pokaż więcej
Proszę czekać...