Od 1 stycznia 2016 r. umowy leasingu mogą być kwalifikowane według zasad określonych w przepisach podatkowych nie tylko w jednostkach, których roczne sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowi badania. Z tego uproszczenia mogą też korzystać jednostki, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
1) 17 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
2) 34 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
W związku z tym leasingobiorca (korzystający) ujmuje środki trwałe będące przedmiotem leasingu w ewidencji pozabilansowej na koncie „Środki trwałe w leasingu”. Pozostałe informacje na ich temat ujawnia się w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego w pozycji (pkt 1 ust. 3) „wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostkę środków trwałych, używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umów leasingu”.
Z uproszczenia nie mogą korzystać jednostki wymieniane w art. 3 ust. 1e uor.
1. Jednostka niepodlegająca obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta, korzystająca z uproszczeń
W jednostkach, które mogą i korzystają z uproszczeń, umowy leasingu mogą być kwalifikowane zgodnie z art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości. Oznacza to, że umowy leasingu operacyjnego dla potrzeb bilansowych mogą być kwalifikowane według zasad określonych w przepisach podatkowych. W związku z tym leasingobiorca (korzystający) ujmuje środki trwałe będące przedmiotem leasingu w ewidencji pozabilansowej na koncie „Środki trwałe w leasingu”. Pozostałe informacje na ich temat ujawnia się w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego w pozycji (pkt 1 ust. 3) „wartość nieamortyzowanych lub nieumarzanych przez jednostkę środków trwałych, używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy i innych umów, w tym z tytułu umów leasingu”.
2. Jednostka podlegająca obowiązkowi badania przez biegłego rewidenta, niekorzystająca z uproszczeń
Natomiast jednostki, których sprawozdanie finansowe podlega badaniu i które nie korzystają z uproszczeń, powinny kwalifikować do leasingu finansowego (dla celów bilansowych) umowy spełniające kryteria określone w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości.
Dla celów rachunkowych umowa leasingu traktowana jest jako leasing finansowy wówczas, gdy spełnia przynajmniej jeden z warunków określonych w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości, tj.:
1) przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta;
2) zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia;
3) okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego;
4) suma opłat pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, podatków ani składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie;
5) zawiera przyrzeczenie finansującego zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie;
6) przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;
7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian.
Jeśli po analizie tych warunków okaże się, że żaden z nich nie jest spełniony, wówczas umowa leasingu kwalifikowana jest jako leasing operacyjny. Jeżeli jednak chociaż jeden z tych warunków został spełniony, to umowę leasingu należy zakwalifikować jako leasing finansowy.
W leasingu finansowym leasingobiorca wykazuje w bilansie po stronie aktywów przedmiot leasingu jako środek trwały, a po stronie pasywów jako zobowiązanie wobec finansującego. Należy jednak pamiętać, że dla celów podatkowych umowa ta traktowana jest cały czas jako leasing operacyjny. W związku z tym z ustaw podatkowych i ustawy o rachunkowości wynika konieczność odrębnego ustalania kosztów podatkowych i bilansowych.
Dla celów bilansowych w rachunku zysków i strat wykazuje się:
● odpis amortyzacyjny – dokonany od wartości początkowej przedmiotu umowy,
● koszty finansowe – część odsetkową raty leasingowej.
Dla celów podatkowych koszty te nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, a są nimi natomiast kwoty netto (poza wyjątkami) rat leasingowych wykazywanych na fakturze otrzymanej od leasingodawcy (finansującego).
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł Przekształcenie leasingu operacyjnego w leasing finansowy dla celów bilansowych
W artykule m.in.:
- Zmiana kwalifikacji umowy leasingu
- Czynności związane z przekształceniem umów leasingowych