Opodatkowanie odszkodowania na rzecz finansującego
Czynności, które skutkują koniecznością wypłaty odszkodowania przez korzystającego, nie stanowią ani dostawy towarów, ani świadczenia usług. Wraz z wypowiedzeniem umowy korzystający jest bowiem zobowiązany dokonać zwrotu przedmiotu tej umowy – zapłata odszkodowania na rzecz finansującego nie wiąże się więc z jakimkolwiek świadczeniem zwrotnym ze strony finansującego. Odszkodowanie to nie podlega więc opodatkowaniu VAT, nawet jeśli odpowiada ono kwotowo niezapłaconym, przyszłym ratom leasingowym.
Stanowisko to było dość powszechnie prezentowane przez organy podatkowe (np. w interpretacji Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 12.07.2006 r., sygn. 1471/NTR2/443-146/06/MŻ, interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9.11.2009 r., nr IPPP3/443-775/09-3/MM).
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
W świetle wydawanych przez organy podatkowe interpretacji, w przypadku gdy kwoty należne do zapłaty na rzecz finansującego wynikają z wykonanych już usług, podlegają opodatkowaniu VAT. Jeśli natomiast kwoty te odpowiadają wysokości rat leasingowych, ale są wynikiem rozwiązania umowy leasingu, stanowią odszkodowanie niepodlegające opodatkowaniu VAT.
Stanowisko takie prezentują również sądy administracyjne, wskazując, że otrzymanie odszkodowania (jak i kary umownej) jest neutralne dla rozliczenia w VAT, ponieważ nie można go traktować jak wynagrodzenia za usługę (na przykład wyrok WSA w Warszawie z 1.04.2008 roku, sygn. akt III SA/Wa 2166/07).
Niemniej jednak, od kilku lat obserwuje się w tym zakresie istotne rozbieżności wśród organów podatkowych. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 28.01.2010 (IPPP3/443-1180/09-2/MM) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, iż korzystający jest uprawniony by odliczenia podatku naliczonego VAT od opłaty za przedwczesne rozwiązanie umowy leasingu, gdyż opłata ta jest elementem świadczonej usługi leasingu. Tym samym, co do zasady opłatę taką organ uznał za podlegającą opodatkowaniu VAT.
Zobacz: Leasing operacyjny a leasing finansowy
Natomiast w odniesieniu do leasingu finansowego, panuje dość powszechne stanowisko, iż szkoda całkowita bądź utrata przedmiotu umowy leasingu, nie dają podstaw do skorygowania pierwotnej faktury, za pomocą której finansujący udokumentował wydanie rzeczy. Mimo iż kwoty należne od korzystającego w związku z tymi zdarzeniami mają charakter odszkodowawczy i nie są wynagrodzeniem z tytułu dalszego używania przedmiotu umowy leasingu, zarówno sądy administracyjne, jak i organy podatkowe uznają, iż brak jest podstaw do skorygowania pierwotnej faktury VAT i stosownego pomniejszenia podstawy opodatkowania do poziomu obrotu osiągniętego z tytułu używania rzeczy przez korzystającego. Takie stanowisko zawarł chociażby Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 08.04.2011
Zobacz: Opłata początkowa przy umowie leasingu
(ILPP1/443-34/11-4/BD), zgodnie z którą „kwoty przekazane na rzecz leasingodawcy po wygaśnięciu umowy z tytułu utraty, zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu, stanowią zwykłą płatność, będącą elementem zawartej umowy leasingu finansowego (dostawy towaru), która została jednorazowo objęta opodatkowaniem w chwili wydania towaru (przedmiotu leasingu) i pomimo wygaśnięcia umowy leasingu na podstawie ww. sytuacji, kwoty te stanowią kwotę należną z tytułu dokonania dostawy. Przedmiotowe kwoty w momencie ich wpłaty nie mają wpływu na wcześniejsze rozliczenie dokonanej dostawy, w tym na wysokość podstawy opodatkowania i kwoty podatku. (…) W związku z wygaśnięciem umowy leasingu na skutek przedstawionych w stanie faktycznym zdarzeń, Spółka nie powinna dokonać korekty obrotu wykazanego w fakturze VAT dokumentującej dostawę przedmiotu leasingu do kwoty rat leasingowych faktycznie otrzymanych od korzystającego w czasie trwania umowy leasingu, z wyjątkiem sytuacji, w której wystąpi zmiana charakteru czynności z dostawy towaru, na świadczenie usług.”