Koniec leasingu – nabycie rzeczy
Podstawowe korzyści wynikające ze stosowania umowy leasingu, oprócz przysługującego korzystającemu prawa do zaliczenia do kosztów podatkowych wartości początkowej (odzwierciedlonej w poszczególnych ratach leasingowych) środka trwałego w okresie krótszym niż okres amortyzacji, wiążą się z późniejszym nabyciem przedmiotu umowy.
Jeśli nabycie takie następuje po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, finansującemu przysługuje prawo sprzedaży środka trwałego korzystającemu po cenie odbiegającej od jego ceny rynkowej (to jest po cenie niższej od rynkowej). Cena ta nie może być jednak niższa od tak zwanej hipotetycznej wartości netto środka trwałego – jeśli sytuacja taka miałaby miejsce, firma leasingowa musiałaby określić swój przychód z tytułu sprzedaży w wysokości wartości rynkowej środka trwałego. Hipotetyczną wartością netto, o której mowa, jest wartość początkowa środka trwałego pomniejszona o odpisy amortyzacyjne ustalone metodą degresywną z zastosowaniem współczynnika 3.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Sprzedaż przedmiotu leasingu osobie trzeciej
Po zakończeniu umowy leasingu korzystający może jednak nie potrzebować już przedmiotu umowy, co wynikać może z wielu przyczyn, w tym na przykład chęci wymiany środka trwałego na nowszy. Możliwym rozwiązaniem w takim wypadku jest sprzedaż przedmiotu umowy przez finansującego na rzecz innego podmiotu, wskazanego (bądź nie) przez dotychczasowego korzystającego. W wielu przypadkach okazuje się, że dotychczasowy korzystający dokonał w trakcie trwania umowy leasingu spłaty całkowitej (bądź niemalże całkowitej) wartości początkowej środka trwałego, w kwocie przekraczającej wartość rynkową przedmiotu umowy, którą finansujący może uzyskać, sprzedając środek trwały na rzecz osoby trzeciej. Finansujący może wtedy dokonać na rzecz dotychczasowego korzystającego wypłaty różnicy (bądź jej części) między hipotetyczną wartością netto a ceną rynkową uzyskaną od podmiotu trzeciego. Wypłata taka będzie oczywiście przychodem podatkowym korzystającego, który będzie zobowiązany odprowadzić podatek dochodowy od otrzymanej kwoty. Z drugiej strony, wypłacona na rzecz dotychczasowego korzystającego kwota stanowi dla finansującego koszt uzyskania przychodów, jednak tylko do wysokości różnicy pomiędzy rzeczywistą a hipotetyczną wartością netto przedmiotu umowy.
Zobacz: Nabycie rzeczy po zakończeniu leasingu finansowego
W praktyce pojawiają się również wątpliwości w zakresie udokumentowania przedmiotowej wypłaty na rzecz korzystającego. Biorąc pod uwagę, iż najczęściej wypłata tego rodzaju wynagrodzenia na rzecz korzystającego wiąże się ze wskazaniem przez niego osoby nabywcy, co skutkuje relatywnie szybką sprzedażą towaru, w praktyce jest traktowana właśnie jako wypłata opodatkowanego podatkiem VAT wynagrodzenia za usługę. Jeśli bowiem korzystający nie znalazłby nabywcy dla przedmiotu umowy, otrzymanie przez niego tego wynagrodzenia mogłoby okazać się niemożliwe – by upłynnić towar firma leasingowa mogłaby istotnie zredukować jego cenę. W takich warunkach w pełni zasadne jest uznanie, iż korzystający wykonuje na rzecz finansującego świadczenie odpłatne, opodatkowane podatkiem VAT. Odmienna sytuacja na jednak miejsce, jeśli korzystający jest uprawniony do otrzymania określonej kwoty, ale jednocześnie nie wykonuje w związku z tym żadnych działań. W szczególności korzystający nie ułatwia finansującemu znalezienia nabywcy przedmiotu umowy. W takim przypadku wypłata wynagrodzenia powinna być rozpatrywana w kategoriach rabatu (bądź innego obniżenia ceny) bądź premii pieniężnej, niepodlegającej opodatkowaniu VAT.