O zaletach inwestowania w rozwój pracowników nie trzeba przekonywać nikogo - szkolenia stały się ważnym narzędziem w rękach pracodawców przeciwko fluktuacji kadr, spadkowi motywacji, zmniejszeniu zaangażowania w pracę czy niskiej efektywności. Ostatnie lata wskazywały na stały wzrost zainteresowania szkoleniami. Równolegle rosła świadomość pracodawców, że podstawą skutecznego rozwoju kapitału ludzkiego nie są pojedyncze, epizodyczne warsztaty i kursy, ale realizacja długofalowych programów rozwojowych dostosowanych do potrzeb konkretnej organizacji, w których szkolenia są tylko jednym z elementów składowych programów doskonalenia kompetencji kadry. Tak rozumiana i wdrażana polityka szkoleniowa staje się skutecznym narzędziem wzrostu efektywności pracy, a także poprawy jakości usług i produktów.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki
Kryzys nie musi zahamować inwestycji szkoleniowych w przedsiębiorstwach. Skutecznym sposobem na nieograniczanie liczby i zakresu programów rozwojowych jest pozyskanie na nie zewnętrznego dofinansowania. Taką szansę dają fundusze unijne, a przede wszystkim konkursy organizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). Ze środków mogą korzystać zarówno mikro- i małe przedsiębiorstwa, jak i średnie oraz duże firmy.
Przedsiębiorstwa mogą korzystać także z konkursów regionalnych i ponadregionalnych.
W ramach komponentu regionalnego (działanie 8.1.1 PO KL) możliwe jest finansowanie 3 typów projektu:
• ogólne i specjalistyczne szkolenia oraz doradztwo związane ze szkoleniami dla kadr zarządzających i pracowników przedsiębiorstw w zakresie m.in. zarządzania, identyfikacji potrzeb w zakresie kwalifikacji pracowników, organizacji pracy, zarządzania bhp, elastycznych form pracy, wdrażania technologii produkcyjnych przyjaznych środowisku, wykorzystania w prowadzonej działalności technologii informacyjnych i komunikacyjnych,
• doradztwo dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności w zakresie ekonomii, finansów, zarządzania zasobami ludzkimi lub rachunkowości,
• szkolenia, kursy i doradztwo zawodowe skierowane do osób pracujących, które z własnej inicjatywy są zainteresowane nabyciem nowych, uzupełnieniem lub podwyższeniem kwalifikacji i umiejętności.
W ramach konkursów ponadregionalnych (działanie 2.1.1 PO KL) realizowane są następujące typy projektów:
• ponadregionalne zamknięte projekty szkoleń (ogólnych i specjalistycznych) i doradztwa dla przedsiębiorców i ich pracowników przygotowane zgodnie z indywidualną strategią rozwoju firmy; warunkiem uznania projektu za ponadregionalny jest uzyskanie przez beneficjenta pomocy struktur organizacyjnych (przedstawicielstwa, filii, oddziałów) w co najmniej 2 województwach,
• ogólnopolskie otwarte projekty szkoleń (ogólne i specjalistyczne) i doradztwa dla przedsiębiorców oraz pracowników przedsiębiorstw; warunkiem uznania projektu za ogólnopolski jest zapewnienie udziału pracowników przedsiębiorstw/przedsiębiorców z co najmniej 5 województw oraz realizacja szkoleń w co najmniej 5 województwach,
• studia podyplomowe dla przedsiębiorców oraz pracowników przedsiębiorstw.
Za wdrażanie konkursów ogólnopolskich w ramach działania 2.1.1 PO KL odpowiedzialna jest Polska Agencja Rozwoju Regionalnego. W ramach komponentu regionalnego wdrażaniem funduszy zajmują się odpowiednie instytucje wskazane przez samorządy wojewódzkie.
Eksperci przewidują, że mimo kryzysu, a może właśnie dzięki niemu, zainteresowanie konkursami na projekty szkoleniowe w ramach PO KL będzie znacznie większe niż dotychczas.
Środki, które można otrzymać w ramach dofinansowania, są znaczną pomocą dla ograniczonych budżetów szkoleniowych i stanowią odpowiednio:
• w przypadku szkoleń ogólnych - 60% (mikro- i małe przedsiębiorstwa), 70% (średnie przedsiębiorstwa) lub 80% kosztów kwalifikowanych (duże przedsiębiorstwa),
• w przypadku szkoleń specjalistycznych - od 25 do 45% kosztów,
• 50% kosztów w przypadku zakupu usług doradczych.
Jak stworzyć dobry projekt
Duże zainteresowanie konkursami spowodowało jednak ogromną konkurencję między wnioskodawcami - w ramach niektórych konkursów złożono wnioski na kwotę kilkakrotnie przekraczającą wartość alokacji. Dlatego przygotowanie dobrego projektu nie daje gwarancji przyznania dofinansowania. Warto jednak próbować, gdyż w porównaniu do konkursów realizowanych w ramach poprzedniego okresu dofinansowania w latach 2004-2006 obecna procedura ubiegania się o środki została znacznie uproszczona, głównie przez ograniczenie liczby obowiązkowych załączników.
Punktem wyjścia do stworzenia dobrego projektu jest:
• bardzo dobra znajomość potrzeb szkoleniowych pracowników i organizacji,
• wyznaczenie celów rozwojowych wraz z celami uczenia się (na podstawie przeprowadzonej analizy),
• podjęcie decyzji dotyczącej tego, który z celów ma być realizowany w ramach przygotowywanego projektu,
• wybranie grupy pracowników, która zostanie objęta programem rozwoju kompetencji.
Dobry projekt powinien tworzyć spójną i logiczną całość. Atutem dobrych projektów jest kompleksowość zastosowanych rozwiązań - oznacza to dobór różnorodnych metod, niekoniecznie ograniczenie się do formy klasycznych szkoleń, które przyczynią się do osiągnięcia celu projektu.
Terminy konkursów regionalnych są ustalane niezależnie przez każde województwo. Szczegółowych informacji dotyczących zarówno konkursów, jak i wartości dostępnej puli środków należy szukać w planach działań na dany rok na stronach internetowych instytucji wdrażających działanie 8.1.1. PO KL w danym województwie lub na stronach internetowych www.funduszestrukturalne.gov.pl.
Korzystanie z funduszy unijnych staje się z roku na rok bardziej przyjazne dla wnioskodawców dzięki zastosowaniu wielu uproszczeń. Procedury w coraz większym stopniu odpowiadają na realne potrzeby przedsiębiorstw. Przykładem rozwiązania wprowadzonego w odpowiedzi na potrzeby projektodawców jest rozszerzenie zakresu podmiotowego grupy docelowej o pracowników zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. Jednak największym atutem dofinansowania jest możliwość wdrożenia kompleksowych programów rozwojowych w przedsiębiorstwach, które dotychczas, z uwagi na bardzo ograniczone budżety szkoleniowe, nie mogły sobie pozwolić na ich realizację bez finansowej pomocy z zewnątrz.
Iwona Borawska