rada
Pomoc de minimis to szczególny rodzaj wsparcia udzielanego przez państwo przedsiębiorcom. W ramach tej pomocy mogą być finansowane m.in. projekty związane z organizacją imprez i wydarzeń turystycznych i kulturalnych, specjalistyczne usługi doradczo-szkoleniowe. Może być ona udzielana również na rozwój działalności gospodarczej.
uzasadnienie
Zakres, procedury oraz obszar pomocy publicznej o niewielkich rozmiarach (bez wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi UE) są regulowane przez przepisy wspólnotowe. Zgodnie z zasadą prawa rzymskiego de minimis non curat lex (prawo nie troszczy się o drobiazgi) jest to pomoc, która nie powoduje naruszenia konkurencji na rynku. Dlatego nie wymaga uprzedniej kontroli ze strony Komisji Europejskiej w drodze notyfikacji.
Pomoc de minimis jest udzielana przez władzę centralną na szczeblu krajowym oraz podmioty szczebla regionalnego i samorządowego, jak również przez podmioty, które nie sprawują władzy, ale stanowią samodzielne podmioty o charakterze publicznym lub prywatnym (agencje oraz instytucje publiczne, przedsiębiorstwa, w których większość kapitału założycielskiego jest państwowa oraz państwo ma realną kontrolę nad przedsiębiorstwem i znaczny wpływ na jego funkcjonowanie, kasy rekompensacyjne i wyrównawcze, instytucje parafiskalne, które pobierają opłaty i wypłacają zapomogi, jeśli ich powstanie i działalność dadzą się wyprowadzić z państwowego aktu normatywnego).
Środki uzyskane w ramach tej pomocy mogą być przeznaczone m.in. na:
• ochronę środowiska,
• specjalistyczne usługi doradczo-szkoleniowe umożliwiające nabywanie umiejętności niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej i służące podnoszeniu kwalifikacji zawodowych,
• rozwój działalności gospodarczej - dotacja jednorazowa - w celu ułatwienia sfinansowania pierwszych wydatków inwestycyjnych związanych z prowadzoną przez mikroprzedsiębiorcę działalnością gospodarczą,
• zwiększenie zatrudnienia i restrukturyzację przedsiębiorstwa.
Pomoc de minimis może być udzielona:
• jednostkom organizacyjnym wykonującym zadania jednostek samorządu terytorialnego,
• regionalnym organizacjom turystycznym niedziałającym w celu osiągnięcia zysku,
• organizacjom pozarządowym niedziałającym w celu osiągnięcia zysku, w tym stowarzyszeniom, fundacjom, kościołom i związkom wyznaniowym,
• jednostkom zaliczanym do sektora finansów publicznych, w tym turystycznym, sportowym i kulturalnym instytucjom, dla których organem założycielskim są organy administracji rządowej lub samorządowej,
• mikroprzedsiębiorcom (beneficjentom ostatecznym) pod warunkiem złożenia przez nich do ostatecznego odbiorcy (beneficjenta) wniosku o przyznanie pomocy również na wsparcie pomostowe:
- podstawowe - przysługujące przez okres pierwszych sześciu miesięcy od dnia zarejestrowania przez mikroprzedsiębiorcę działalności gospodarczej,
- przedłużone - przysługujące przez okres sześciu miesięcy od dnia zakończenia korzystania z podstawowego wsparcia pomostowego, nie dłużej niż do 12 miesiąca od dnia zarejestrowania przez mikroprzedsiębiorcę działalności gospodarczej, w celu ułatwienia mu osiągnięcia płynności finansowej.
Zgodnie z przepisami pomoc może być udzielona w wysokości limitu określonego prawem. Od 1 stycznia 2007 r. zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej (WE) 1998/2006 z 15 grudnia 2006 r. suma kwot pomocy de minimis przyznana dowolnemu podmiotowi gospodarczemu nie może przekraczać 200 000 euro w okresie trzech lat budżetowych. Okres trzech lat budżetowych stosowanych przez podmiot gospodarczy w danym państwie członkowskim do celów podatkowych należy orzekać w sposób ciągły. Oznacza to, że dla każdego przypadku nowej pomocy de minimis należy ustalić łączną kwotę tej pomocy przyznaną w ciągu danego roku budżetowego (podatkowego) oraz dwóch poprzedzających go lat. Niższy limit, 100 000 euro, określono dla przedsiębiorców działających w sektorze transportu drogowego. Równowartość w złotówkach należy ustalać zgodnie z kursem średnim NBP z dnia udzielenia pomocy.
Pomoc udzielana jest w formie dotacji na refinansowanie części poniesionych przez beneficjenta wydatków kwalifikowanych. Pozostałe wydatki inwestycyjne pokrywa mikroprzedsiębiorca z własnych środków. Wartość pomocy de minimis jest ustalana i podawana w euro w kwocie brutto, tj. nie uwzględnia się tym samym potrąceń z tytułu podatków oraz innych opłat.
Pomoc de minimis może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.
Tabela. Charakter pomocy de minimis
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Pomoc de minimis nie może być:
• łączona, w ramach jednego projektu, z innymi formami wsparcia, jeśli powodowałoby to przekroczenie dopuszczalnej intensywności pomocy,
• przeznaczona na restrukturyzację oraz ratowanie przedsiębiorcy znajdującego się w trudnej sytuacji finansowej,
• udzielana w ramach tzw. form nieprzejrzystych, czyli takich, w stosunku do których konieczne byłoby przeprowadzenie oceny ryzyka dla obliczenia wartości pomocy,
• udzielona na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego podmiotom prowadzącym działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego,
• przyznana w przypadku nieprawidłowo sporządzonego wniosku i braku zaświadczenia o uzyskanej dotychczas pomocy de minimis.
Podstawą przyznania pomocy de minimis jest wniosek, który podlega ocenie formalnej i merytorycznej, przeprowadzanej przez niezależnych ekspertów specjalizujących się w dziedzinie będącej przedmiotem oceny.
Do każdego wniosku należy dołączyć zaświadczenia o pomocy de minimis otrzymanej w ciągu trzech kolejnych lat poprzedzających dzień złożenia wniosku. Ponadto jeżeli do daty otrzymania pomocy na dany projekt beneficjent otrzyma inną pomoc de minimis, zobowiązany jest dołączyć zaświadczenie określające jej wysokość. Zaświadczenie z wyraźnym wskazaniem na charakter udzielonej pomocy (z użyciem określenia „de minimis”) wydawane jest w dniu jej udzielenia, tj. w dniu podpisania umowy lub w dniu wydania decyzji (w dniu, kiedy przedsiębiorca uzyskuje prawo przyjęcia takiej pomocy). Data wpływu środków na konto pomocobiorcy nie ma żadnego znaczenia.
Jeżeli pomoc otrzymuje spółka cywilna, uzyskuje ona zaświadczenie z zsumowanymi kwotami, jakie przyznano poszczególnym jej wspólnikom. Zaświadczenie takie otrzymują również poszczególni wspólnicy. I odwrotnie, jeżeli pomoc de minimis otrzymuje uczestnik projektu, którym jest wspólnik spółki cywilnej, zaświadczenie o udzielonej pomocy powinien otrzymać wspólnik spółki - na kwotę otrzymanej dotacji, oraz spółka cywilna - proporcjonalnie do wielkości jego udziału w zyskach spółki. Oznacza to, że pomoc tę należy doliczyć spółce cywilnej, w której wspólnik ma udziały, proporcjonalnie do wielkości jego udziałów w zyskach tej spółki.
Pomocde minimiskumuluje się tylko z inną pomocąde minimis, niezależnie od tego, w jakim celu, w jakim trybie (program pomocowy lub pomoc indywidualna) i w jakiej wysokości została udzielona danemu przedsiębiorcy.
W przypadku nadużycia pomocy przewidziane są procedury jej zwrotu. Winę za przekroczenie dozwolonej wartości ponosi przedsiębiorca.
Pomoc de minimis jest przyznawana przedsiębiorcy niezależnie od jego wielkości.
Amortyzacja jednorazowa jako pomoc de minimis
Formą pomocy de minimis jest jednorazowa amortyzacja. Mogą z niej skorzystać:
• mali podatnicy - w roku rozpoczęcia działalności i w latach następnych, w których będą spełniać kryteria wynikające z definicji małego podatnika, oraz
• podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą - w roku jej rozpoczęcia, bez względu na wielkość obrotów.
Limit wartości początkowej, którą jednostki mogą wrzucić w koszty w jednym roku jako odpisy amortyzacyjne, wynosi 50 000 euro. Kwotę tę należy przeliczyć po kursie średnim NBP ogłaszanym na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy. W 2009 r. wynosić więc ona będzie 169 000 zł.
• rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z 21 listopada 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości - Dz.U. Nr 232, poz. 1971
• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 25 sierpnia 2004 r. w sprawie przyjęcia Uzupełnienia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 - Dz.U. Nr 200, poz. 2051; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 224, poz. 1480
• rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis - Dz.U. UE L 06.379.5
• art. 11 ust. 3 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 93, poz. 585
• § 30, 31 i 32 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z 6 maja 2008 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - Dz.U. Nr 90, poz. 557
dr Weronika Gackowska
biegły rewident