Czym jest SOLVIT?
SOLVIT jest internetową siecią rozwiązywania problemów, w ramach której państwa członkowskie UE współpracują ze sobą, żeby rozwiązać problemy wynikające z niewłaściwego stosowania prawa UE z zakresu rynku wewnętrznego przez organy administracji publicznej. System funkcjonuje w oparciu o sieć Centrów SOLVIT utworzonych przez państwa członkowskie oraz Norwegię, Islandię i Liechtenstein w strukturach administracji krajowej. Centra SOLVIT zajmują się skargami pochodzącymi od obywateli i przedsiębiorców i muszą znaleźć rozwiązanie problemu w ciągu 10 tygodni. SOLVIT działa bezpłatnie.
Komisja Europejska zapewnia sieci SOLVIT właściwą infrastrukturę oraz, jeżeli trzeba, oferuje pomoc w szybszym rozwiązaniu problemu. Komisja przekazuje też do sieci niektóre ze skarg formalnych, jeśli sądzi, że skarga może być rozwiązana bez podejmowania formalnych działań prawnych.
Dlaczego SOLVIT?
Unijny rynek wewnętrzny oferuje obywatelom i przedsiębiorstwom wiele możliwości. Można przeprowadzić się do innego kraju UE, żeby tam studiować, podjąć pracę lub dołączyć do partnera albo miło spędzać czas po przejściu na emeryturę. Można także założyć firmę, sprzedawać swoje produkty lub świadczyć usługi w innym kraju członkowskim.
Zazwyczaj rynek funkcjonuje prawidłowo, ale czasami mogą się pojawić błędy lub problemy z interpretacją praw przysługujących osobom i podmiotom gospodarczym. Ludzie mogą mieć kłopoty np. z otrzymaniem zezwolenia na pobyt, z odmową uznania dyplomu lub kwalifikacji zawodowych, z rejestracją samochodu, z prawami pracowniczymi, z zabezpieczeniem społecznym, z podatkami lub z prawem do głosowania. Przedsiębiorstwo może z kolei napotkać przeszkody natury administracyjnej, związane z dodatkowymi wymogami krajowymi w odniesieniu do produktów już wprowadzonych do obrotu w innym kraju członkowskim, czy problemy z otrzymaniem zwrotu podatku VAT.
Jeżeli problemy nie wynikają z braku wiedzy o prawach, tylko z bezskutecznego ich egzekwowania, można poprosić o pomoc sieć SOLVIT.
Jak to działa?
Po przedstawieniu sprawy SOLVIT Centrum SOLVIT w kraju wnioskodawcy (zwane Zgłaszającym Centrum SOLVIT) najpierw analizuje i sprawdza informacje zawarte we wniosku, aby upewnić się, że problem rzeczywiście dotyczy niewłaściwego stosowania przepisów rynku wewnętrznego oraz że wszystkie niezbędne informacje zostały przekazane. Następnie wprowadza sprawę do internetowej bazy danych, co pozwala przekazać ją automatycznie do Centrum SOLVIT w kraju członkowskim, w którym wystąpił dany problem (zwanego Prowadzącym Centrum SOLVIT)
Prowadzące Centrum SOLVIT potwierdza w ciągu tygodnia, czy zajmie się daną sprawą. Odpowiedź zależy głownie od tego, czy uzna, że dana sprawa jest uzasadniona oraz jakie jest prawdopodobieństwo jej praktycznego rozwiązania, ponieważ w niektórych sprawach nie tylko zastosowanie przepisu, ale i sam przepis może stanowić problem. Jeżeli rozwiązanie danego problemu wymaga uchylenia określonego przepisu, taka sprawa może trwać wiele miesięcy lub nawet dłużej i może wymagać formalnych działań prawnych. W takim przypadku SOLVIT niewiele może pomóc, chociaż państwo członkowskie, które zgodziło się zmienić kwestionowany przepis, może również odstąpić od jego stosowania.
Oba Centra SOLVIT współpracują ze sobą, próbując rozwiązać problem, a wnioskodawca jest informowany przez krajowe Centrum SOLVIT o postępach sprawy i zaproponowanym rozwiązaniu.
Sieć jest alternatywnym mechanizmem rozwiązywania konfliktów. Działa o wiele szybciej niż w przypadku składania formalnych skarg. Wnioskodawca nie ma obowiązku zaakceptowania proponowanego rozwiązania, ale nie ma również możliwości jego formalnego zakwestionowania w ramach SOLVIT. Jeżeli jednak dany problem pozostaje nierozwiązany lub zaproponowane rozwiązanie nie jest satysfakcjonujące dla wnioskodawcy, może on wejść na ścieżkę sądową w kraju lub wnieść formalną skargę do Komisji Europejskiej.
Kiedy można liczyć na pomoc?
SOLVIT zajmuje się w zasadzie każdym problemem o charakterze transgranicznym między przedsiębiorstwem lub obywatelem z jednej strony a organem krajowej administracji publicznej z drugiej, który dotyczy ewentualnego niewłaściwego stosowania prawa UE. Dotychczas zajmował się przede wszystkim:
• uznawaniem kwalifikacji zawodowych i dyplomów,
• dostępem do edukacji,
• zezwoleniami na pobyt,
• prawem do głosowania,
• zabezpieczeniem społecznym,
• prawami pracowniczymi,
• prawami jazdy,
• rejestracją pojazdów silnikowych,
• kontrolami granicznymi,
• dostępem produktów do rynku,
• dostępem do rynku usług,
• podjęciem działalności na własny rachunek,
• zamówieniami publicznymi,
• podatkami,
• swobodnym przepływem kapitału lub płatności.
Przedstawiona lista nie jest wyczerpująca, a SOLVIT rozpatruje każdą sprawę, która spełnia wskazane powyżej kryteria.
Ponieważ sieć jest nieformalnym sposobem rozwiązywania problemów, nie można skorzystać z tej formy pomocy, kiedy zostały już wszczęte formalne procedury prawne. Poza tym SOLVIT nie zajmuje się problemami występującymi w relacjach między dwoma przedsiębiorstwami lub między konsumentem a przedsiębiorstwem.
Czego można oczekiwać?
Centra SOLVIT zgodziły się podporządkować swoje działania pewnym istotnym standardom jakości przy rozwiązywaniu problemów. W oparciu o nie można oczekiwać, że:
• można skontaktować się z Centrum SOLVIT drogą telefoniczną, pocztą elektroniczną lub poprzez faks w czasie godzin pracy biura i otrzymać niezwłocznie odpowiedź na swoje pytania;
• jeśli sprawa dotyczy niestosowania prawa obowiązującego na wewnętrznym rynku, Centrum SOLVIT przeprowadzi wstępną analizę sprawy i powiadomi zgłaszającą osobę/firmę w najkrótszym z możliwych terminów, czy może być wprowadzona do systemu SOLVIT;
• jeśli sprawa trafi do internetowego systemu SOLVIT, z Centrum SOLVIT zainteresowany otrzyma informację;
• od momentu, kiedy Centrum SOLVIT w kraju, w którym pojawił się problem, zdecyduje się przyjąć sprawę i podjąć próbę jej rozwiązania, rozpoczyna się bieg terminu przedstawienia rozwiązania (10 tygodni);
• jeśli rozwiązanie zostało znalezione, zgłaszający problem zostanie poinformowany, co należy zrobić, żeby w najlepszy sposób z tego skorzystać;
• jeżeli mimo wysiłków ze strony sieci SOLVIT nie udało się znaleźć rozwiązania, Centrum SOLVIT pomoże znaleźć inną drogę, która doprowadzi do rozwiązania problemu.
jn