ODPOWIEDŹ
Prawo wspólnotowe wprowadza zakaz pracy dzieci oraz ściśle określa przesłanki zatrudniania młodocianych.
Wyjaśnienie
Zagwarantowanie pracownikom pełnego bezpieczeństwa jest jednym z zasadniczych celów prawa pracy. Odpowiednie regulacje dotyczą nie tylko wąsko rozumianych zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy, ale również profilaktyki oraz minimalizowania zagrożeń występujących w środowisku pracy.
Zatrudnienie młodocianych jest przedmiotem Dyrektywy Rady 94/33 z 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodych. Wskazany akt prawny odnosi się tylko do niektórych aspektów pracy młodocianych. Nie ingeruje w zagadnienia, takie jak podstawa prawna zatrudniania młodocianych, zakres przygotowania zawodowego, wynagrodzenie czy ochrona trwałości stosunku pracy. Dyrektywa koncentruje się natomiast na problematyce zagwarantowania bezpieczeństwa i zdrowia młodocianych. Prawo wspólnotowe wprowadza zakaz pracy dzieci oraz ściśle określa przesłanki zatrudniania młodocianych.
Dyrektywa 94/33 stanowi wprost, że państwa członkowskie powinny chronić młode osoby przed jakimkolwiek wyraźnym zagrożeniem wynikającym z braku doświadczenia, braku świadomości istniejącego lub potencjalnego ryzyka, jak również ze względu na ich niedojrzałość. Co do zasady, minimalny wiek pracy lub zatrudnienia nie może być niższy niż wiek, w którym kończy się powszechny obowiązek szkolny nałożony prawem krajowym. Granica ta nie może być w żadnym wypadku niższa niż 15 lat życia.
Dyrektywa przewiduje, że zakres jej stosowania dotyczy każdej osoby w wieku poniżej 18 lat, która posiada umowę o pracę lub pozostaje w stosunku pracy określonym przez ustawodawstwo wewnętrzne państwa członkowskiego. Prawo wspólnotowe podkreśla konieczność zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników młodocianych. Należy im zagwarantować bezpłatną możliwość kontroli stanu zdrowia. Rozwiązania wewnętrzne powinny zabronić zatrudniania młodocianych przy określonych pracach. Zakaz ten obejmuje prace przekraczające fizyczne lub psychiczne możliwości młodocianych, jak również działalności narażającej na szkodliwe czynniki lub zwiększone ryzyko wypadków.
Rozwiązania wewnętrzne powinny ograniczać dobowy i tygodniowy wymiar czasu pracy młodocianych. Do czasu pracy należy również zaliczyć odbywanie kształcenia teoretycznego lub praktycznego połączonego z pracą lub kształceniem zawodowym organizowanym w miejscu pracy. W sytuacji gdy młodociany jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy, dni pracy oraz czas pracy się kumulują. Władze krajowe są także zobowiązane do wprowadzenia zakazu zatrudniania osób młodych w porze nocnej. Młodocianym należy zagwarantować nieprzerwany wypoczynek dobowy wynoszący 14 godzin. Ponadto jeżeli dzienny czas pracy przekracza cztery i pół godziny, to młodocianym przysługuje prawo do przerwy wynoszącej co najmniej trzydzieści minut. Urlopu wypoczynkowego należy młodocianym udzielać, w miarę możliwości, w okresie wakacji szkolnych.
Dyrektywa przewiduje również, że od reguł zatrudniania młodocianych można wyjątkowo odstąpić w razie zaistnienia siły wyższej. Odstępstwa dopuszczalne są, pod warunkiem że praca ma charakter tymczasowy, musi być wykonana niezwłocznie, a dorośli pracownicy nie są dostępni.
Podstawa prawna:
l Dyrektywa Rady nr 94/33 z 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodocianych (Dz.Urz. UE L 216/12).
Marta Marciniak