rada
Prowadzenie działalności kantorowej wymaga wpisu do rejestru działalności kantorowej prowadzonego przez Prezesa NBP. Przedsiębiorca zamierzający prowadzić taką działalność musi posiadać przygotowanie fachowe oraz w trakcie prowadzenia działalności spełnić odpowiednie wymogi.
uzasadnienie
Działalność kantorową reguluje prawo dewizowe. Zgodnie z tą ustawą działalność kantorowa jest tzw. działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Dlatego wymaga ona wpisu do rejestru działalności kantorowej. Rejestr działalności kantorowej prowadzi Prezes Narodowego Banku Polskiego. Prezes NBP ustala również zasady funkcjonowania takiego rejestru w drodze zarządzenia.
Działalność kantorową może wykonywać osoba fizyczna, która nie została prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe albo za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, a także osoba prawna oraz spółka niemająca osobowości prawnej, której żaden członek władz lub wspólnik nie został skazany za takie przestępstwo.
Czynności bezpośrednio związane z działalnością kantorową mogą być wykonywane tylko przez osoby, które nie zostały skazane prawomocnie za przestępstwa i które mają fachowe przygotowanie do wykonywania tych czynności.
Oprócz wymogów fachowych przedsiębiorca, który zamierza lub wykonuje działalność kantorową, musi zapewnić:
• prowadzenie na bieżąco, w sposób trwały i ciągły oraz zgodny z przepisami, ewidencji wszystkich operacji powodujących zmianę stanu wartości dewizowych i waluty polskiej,
• prowadzenie, w godzinach działalności kantoru, ciągłego kupna i sprzedaży wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu,
• wydawanie, w sposób zgodny z przepisami, dowodów kupna i sprzedaży, imiennych lub na okaziciela, przy każdej umowie kupna lub sprzedaży wartości dewizowych będących przedmiotem obrotu,
• lokal i jego wyposażenie spełniające warunki techniczne i organizacyjne niezbędne do bezpiecznego i prawidłowego wykonywania czynności bezpośrednio związanych z działalnością kantorową.
Wpis w rejestrze jest dokonywany na podstawie pisemnego wniosku przedsiębiorcy, zawierającego następujące dane:
• jego siedziba i adres albo adres zamieszkania,
• numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej,
• numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile przedsiębiorca taki numer posiada,
• siedziby oraz adresy jednostek, w których będzie wykonywana działalność kantorowa,
• oznaczenie zakresu działalności kantorowej wykonywanej przez przedsiębiorcę w poszczególnych jednostkach,
• podpis przedsiębiorcy oraz oznaczenie daty i miejsca składania wniosku.
Przedsiębiorca, dokonując wpisu do rejestru, wraz z wnioskiem musi też złożyć pisemne oświadczenie o tym, że zna i spełnia warunki wymagane przez Prawo dewizowe, następującej treści:
Wzór. Oświadczenie do rejestru
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przedsiębiorca jest obowiązany pisemnie zawiadomić organ prowadzący rejestr o podjęciu działalności kantorowej. W razie zaprzestania jej wykonywania musi złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru, w terminie siedmiu dni, licząc odpowiednio od dnia podjęcia działalności kantorowej lub zaprzestania jej wykonywania. Istnieje również możliwość zawieszenia tego rodzaju działalności na okres do dwóch lat.
Działalność kantorowa łączy się jeszcze z dodatkowym obowiązkiem. Przedsiębiorca prowadzący kantor ma obowiązek przekazywać Narodowemu Bankowi Polskiemu dane w zakresie niezbędnym do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej. Przedsiębiorcy wykonujący działalność kantorową dokonują czynności obrotu dewizowego, które podlegają ograniczeniom lub obowiązkom określonym w ustawie. Dlatego zobowiązani są, na potrzeby kontroli skarbowej oraz kontroli wykonywanej przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego, do przechowywania dokumentów związanych z tą działalnością lub tymi czynnościami przez pięć lat. Okres ten zaczyna się od końca roku kalendarzowego, w którym wykonywali działalność kantorową lub dokonali danej czynności obrotu dewizowego.
W pozostałym zakresie do działalności kantorowej zastosowanie będą miały ogólne zasady prowadzenia działalności gospodarczej ujęte w szczególności w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.
UWAGA
Przedsiębiorca prowadzący działalność kantorową jest obowiązany uzyskiwać z upływem każdego roku działalności zaświadczenie o niekaralności za przestępstwa.
Co uznaje się za fachowe przygotowanie
Za fachowe przygotowanie uznaje się ukończenie kursu obejmującego prawne i praktyczne zagadnienia związane z prowadzeniem działalności kantorowej, udokumentowane świadectwem, lub pracę w banku, w okresie co najmniej rocznym, na stanowisku bezpośrednio związanym z obsługą transakcji walutowych, udokumentowaną świadectwem pracy, oraz znajomość przepisów ustawy regulujących działalność kantorową, potwierdzoną złożonym oświadczeniem.
• art. 11-17f ustawy z 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe - Dz.U. Nr 141, poz. 1178; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 61, poz. 410
Rafał Kasprzycki
prawnik