Przedsiębiorca może zaciągać zobowiązania nie tylko związane z prowadzeniem firmy, na przykład wziąć kredyt na mieszkanie lub zakup prywatnego samochodu. Za te zobowiązania odpowiada majątkiem osobistym. Natomiast małżonek musi spłacić jego długi wówczas, gdy łączy ich wspólnota majątkowa i wyraził zgodę na wzięcie przez dłużnika kredytu lub pożyczki albo zaciągnięcie innego zobowiązania.
Za co odpowiada małżonek
Inaczej odpowiada małżonek, który jest przedsiębiorcą i zaciągnął zobowiązania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wierzyciel może wówczas dochodzić roszczeń z przedmiotów wchodzących w skład przedsiębiorstwa, a nawet wydania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi zadłużonego przedsiębiorcy. Sąd ogranicza jednak wówczas odpowiedzialność małżonka przedsiębiorcy do przedsiębiorstwa, które wchodzi w skład majątku wspólnego.
Odpowiedzialność męża (żony) zależy od tego, na jakich zasadach za zobowiązania spółki odpowiada przedsiębiorca, który jest jego małżonkiem. Na przykład odpowiedzialność osobista za zobowiązania spółki komandytowej zależy od tego, jaki status w niej ma wspólnik. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej. Natomiast jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki. Natomiast od tego, czy małżonkowie zawarli ze sobą umowy majątkowe, zależy, w jaki sposób wierzyciel będzie egzekwował swoje należności od zadłużonego przedsiębiorcy.
Firmę dziedziczy rodzina
Za zobowiązania żyjącego przedsiębiorcy nie odpowiadają jego dzieci oraz rodzice. Natomiast po jego śmierci ponoszą taką odpowiedzialność wówczas, gdy zostali powołani do spadku. Firmę, która wchodzi w skład masy spadkowej, najczęściej dziedziczą spadkobiercy zmarłego przedsiębiorcy, np. małżonek i dzieci w częściach równych. Jeżeli przedsiębiorstwo jest zadłużone, to spadkobiercy dziedziczą również te długi. Ich odpowiedzialność za długi zależy od tego, czy przyjmą długi i w jaki sposób to zrobią. Spadek odrzucić mogą jednak tylko w całości. Natomiast nie wolno dokonać wyboru i odrzucić zadłużonego przedsiębiorstwa, zatrzymując resztę.
Zapis testamentowy
Jeżeli jednak spadkobierca pozostawił testament, to wówczas zadłużoną firmę dziedziczą osoby tam wskazane. Mogą to być tylko niektórzy członkowie rodziny przedsiębiorcy albo osoby obce. Do momentu oświadczenia o przyjęciu albo o odrzuceniu spadku dziedzicząca rodzina odpowiada za długi przedsiębiorcy tylko przedmiotami majątkowymi, które należą do spadku. W tym czasie egzekucja tych długów nie może być prowadzona z majątku osobistego rodziny zmarłego. Dopiero od momentu odrzucenia spadku nie odpowiadają za nie. Gdy jednak przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, to odpowiedzialność za długi spadkobiercy jest ograniczona tylko do wartości stanu czynnego spadku. Wprawdzie mogą być wyegzekwowane z majątku spadku i z majątku osobistego spadkobierców, ale tylko w wartości równiej wartości stanu czynnego spadku.
Natomiast w razie prostego przyjęcia spadku dziedzicząca po przedsiębiorcy rodzina odpowiada za jego długi bez ograniczenia. Długi mogą zostać wyegzekwowane w całości z majątku spadku i z majątku osobistego spadkobierców.
ŁUKASZ SOBIECH
lukasz.sobiech@infor.pl