Gdy kupujemy nowy telewizor, a nie mamy co zrobić ze starym, to możemy przekazać go sprzedawcy. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005 r. nr 180, poz. 1495) nakłada na sprzedawców obowiązek przyjęcia od nas nieodpłatnie starego urządzenia przy zakupie nowego sprzętu tego samego typu. Oznacza to, że kupując np. radio, można oddać również tylko radio, a nie suszarkę do włosów czy komputer. Sklep nie ma jednak obowiązku odebrać takiego urządzenia od nas z domu.
PRZYKŁAD:
SPRZEDAWCA MUSI PRZYJĄĆ STARY SPRZĘT
Przy zakupie np. nowego radia możemy w łatwy sposób pozbyć się starego. Wówczas wystarczy udać się ze starym radiem do sklepu, w którym kupujemy nowe. W takim przypadku możemy zostawić niepotrzebne urządzenie u sprzedawcy. Nie ma prawa odmówić przyjęcia starego radia. Może jednak nie zgodzić się na przyjęcie np. starego telewizora, gdy kupujemy nowe radio. Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym określa, że sprzedawca musi przyjąć stary sprzęt od klienta tylko wtedy, gdy kupuje on nowe takie samo urządzenie. Czyli w przypadku zakupu radia ma obowiązek przyjąć tylko stare radio, którego chce się pozbyć klient.
Nie można wyrzucać takich urządzeń na śmietnik, gdyż grożą za to kary do 500 zł. Dlatego, jeżeli chcemy się pozbyć starego sprzętu, a w planach nie uwzględniliśmy zakupu nowego urządzenia, to trzeba się udać do specjalnego punktu. Każdy może dowiedzieć się w swojej gminie, gdzie w pobliżu jego domu są miejsca, w których można zostawić stary sprzęt. Gminy dodatkowo mają obowiązek podawać listę takich punktów na swoich stronach internetowych.
Ustawa o zużytym sprzęcie RTV i AGD zapewnia funkcjonowanie systemu gospodarki odpadami elektrycznymi i elektrycznymi, które są niebezpieczne dla środowiska. Nakłada ona jednak dodatkowe obowiązki na przedsiębiorców.
Co musi zrobić sklep
Sklepy i hurtownie są w myśl ustawy tzw. zbierającym zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Oprócz odbierania starych urządzeń od konsumentów i przekazywania ich specjalnym zakładom przetwarzania mają także inne obowiązki. Zaniedbanie ich uniemożliwia prowadzenie działalności, grożą za to także kary.
Szczególnie nowe firmy na rynku muszą pamiętać, że w terminie 30 dni od rozpoczęcia działalności powinny przekazać wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta informacje zawierające oznaczenie swojej siedziby, adres, imię, nazwisko właściciela. Ponadto trzeba podać lokalizacje punktów zbierania zużytego sprzętu. Ustawa określa, że w przypadku zmiany np. siedziby należy w ciągu 30 dni uaktualnić te informacje. Tyle samo dni jest na poinformowanie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zakończeniu działalności.
Obowiązkowy wpis do rejestru
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność związaną z produkcją, sprzedażą czy recyklingiem urządzeń elektrycznych i elektronicznych, muszą wpisać się do rejestru głównego inspektora ochrony środowiska (GIOŚ). Jeżeli firma, która prowadzi działalność w wymienionym zakresie, nie spełni tego obowiązku, musi się liczyć z koniecznością zapłacenia grzywny.
Zgodnie z ustawą GIOŚ prowadzi rejestr podmiotów określonych jako: wprowadzający sprzęt, zbierający zużyty sprzęt, prowadzący zakład przetwarzania, prowadzący działalność w zakresie recyklingu, prowadzący działalność w zakresie innych niż recykling procesów odzysku oraz organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Wprowadzającym sprzęt są podmioty zajmujące się jego produkcją i dystrybucją. Natomiast zbierającym są, oprócz sprzedawców hurtowych i detalicznych sprzętu RTV i AGD, gminne jednostki organizacyjne działające w zakresie odbierania odpadów komunalnych.
PRZYKŁAD:
POMOŻE INTERNET
Jeżeli w domu mamy dużo sprzętu RTV lub AGD, z którego nie korzystamy lub nie działa, należy pamiętać, że nie można wyrzucać takich urządzeń na śmietnik. Wówczas należy udać się do gminy i zorientować się, gdzie na terenie gminy znajdują się zakłady zajmujące się przetwarzaniem takiego sprzętu lub gminne zakłady zajmujące się odbieraniem odpadów, w których można pozostawić stare telewizory czy nawet żarówki. Łatwiejszym sposobem jest odwiedzenie strony internetowej gminy, w której mieszkamy. Na stronach www gminy podają adresy punktów, w których można pozbyć się starego sprzętu RTV i AGD.
Wymienione w ustawie grupy przedsiębiorców muszą złożyć wniosek o wpis do rejestru GIOŚ. Każda ma inny wzór takiego dokumentu, określony w rozporządzeniu ministra środowiska z 6 stycznia 2006 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis do rejestru oraz wzoru wniosku o zmianę wpisu do rejestru, a także sposobu ich przekazywania (Dz.U. nr 6, poz. 38).
Wpis do rejestru powinno się złożyć przed rozpoczęciem działalności, nie później jednak niż w terminie 14 dni od uzyskania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Co ma być we wniosku
Wprowadzający sprzęt (importer, producent) musi m.in. podać we wniosku swoją nazwę oraz adres siedziby, NIP i REGON, jeżeli nim dysponuje. Musi także określić grupę i nazwę rodzaju sprzętu, który wprowadza, oraz podać informacje o umowie z organizacją odzysku sprzętu elektronicznego.
Zbierający zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (np. sklep) musi również podać grupę i nazwę zbieranego sprzętu. W przypadku gminnej jednostki organizacyjnej dochodzi jeszcze informacja o decyzjach związanych z gospodarką odpadami, w tym numer decyzji oraz oznaczenie organu, który ją wydał.
Zakłady przetwarzania muszą także uwzględnić informacje dotyczące zdolności przetwórczych zakładu czy dane na temat wdrożonego systemu jakości lub o jego braku. Podmioty zajmujące się recyklingiem dodatkowo podają informację o stosowanym procesie (metodzie) i jego typie.
Z kolei organizacja odzysku, oprócz danych adresowych, NIP czy REGON musi podać we wniosku wykaz wprowadzających sprzęt, z którymi zawarła umowy.
Gdzie złożyć wniosek
Poprawnie wypełniony wniosek w formie pisemnej musi złożyć każdy wprowadzający, zbierający zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz organizacje odzysku, zakłady przetwarzania oraz recyklerzy. Wniosek taki można przesłać na adres głównego inspektora ochrony środowiska lub w postaci dokumentu elektronicznego, opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym, który jest weryfikowany za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.
Wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny, składając wniosek, wnosi opłatę rejestrową. Uiszcza ją na odrębny rachunek bankowy GIOŚ. Do końca lutego każdego roku firmy wprowadzające na rynek sprzęt RTV i AGD muszą dokonywać opłaty rocznej. Kosztów tych nie ponosi jednak podmiot, który w danym roku dokonał rejestracji i wniósł związaną z tym opłatę. Stawki zależą od rocznego obrotu. Wysokość opłat w przypadku mikroprzedsiębiorców wynosi maksymalnie 400 zł. Pozostałe podmioty zapłacą nie więcej niż 8 tys. zł.
Obowiązek wnoszenia opłaty rejestracyjnej i rocznej dotyczy wyłącznie przedsiębiorców należących do grupy wprowadzających. Natomiast producenci czy importerzy, jeżeli nie mają podpisanej umowy z organizacją odzysku, muszą wnieść zabezpieczenie finansowe na dany rok kalendarzowy, przeznaczone na sfinansowanie zbierania, przetwarzania, odzysku (w tym recyklingu) i unieszkodliwiania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych. Dowód wniesienia takiego zabezpieczenia trzeba złożyć wraz z wnioskiem o zarejestrowanie w GIOŚ.
Konieczne do działalności
Przedsiębiorcom, którzy złożyli wniosek, jest przydzielany numer rejestracyjny, którym muszą posługiwać się na fakturach. Zatem bez tego numeru nie jest możliwe prowadzenie działalności. Podmiotom, które nie złożą wniosku o wpis do rejestru, grożą kary od 5 tys. zł do 500 tys. zł.
Przedsiębiorcy powinni także wiedzieć, że jeśli jakiekolwiek ich dane zostaną zmienione, to muszą złożyć do GIOŚ wniosek o zmianę wpisu do rejestru. Mają obowiązek zrobić to w ciągu siedmiu dni od momentu, w którym nastąpiła zmiana. Organizacje odzysku zaś mają ten termin dłuższy trzydziestodniowy.
Główny inspektor ochrony środowiska może odmówić jednak wpisu do rejestru, jeśli wprowadzający sprzęt nie uiścił opłaty rejestrowej lub nie wniósł w wymaganej wysokości zabezpieczenia finansowego.
Składanie sprawozdań
Producenci, importerzy, dystrybutorzy czy sprzedawcy urządzeń elektrycznych i elektronicznych co kwartał muszą przedstawiać generalnemu inspektorowi ochrony środowiska sprawozdania dotyczące masy zebranych odpadów powstałych ze starego sprzętu RTV i AGD, które przekazali firmie prowadzącej zakład przetwarzania takich urządzeń.
Ustawa określa, że przedsiębiorcy prowadzący zakłady przetwarzania w sprawozdaniu muszą podać z kolei informacje o masie przyjętego zużytego sprzętu. Mają oni podać dodatkowo numery i nazwy grupy oraz numery i nazwy rodzaju tego sprzętu, co określa załącznik do ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Muszą oni także uwzględnić rodzaje i masę odpadów powstałych już z przetworzonego zużytego sprzętu, które zostały przekazane dalej do podmiotów prowadzących działalność w zakresie recyklingu lub innych procesów odzysku czy też ich unieszkodliwiania.
Natomiast recyklerzy mają podawać masę przyjętych oraz poddanych recyklingowi lub innym procesom odzysku odpadów pochodzących ze zużytego sprzętu. Wzory sprawozdań dla każdej z grup przedsiębiorców zawierają odpowiednie rozporządzania ministra środowiska. Informacje o odpadach elektrycznych i elektronicznych należy przesyłać na adres Generalnego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Ważne!
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność związaną z produkcją, sprzedażą czy recyklingiem urządzeń elektrycznych i elektronicznych muszą złożyć wniosek o wpis do rejestru głównego inspektora ochrony środowiska. Za brak wpisu grozi im kara od 5 tys. do 500 tys. zł
O CZYM TRZEBA PAMIĘTAĆ
- Wprowadzający musi mieć podpisaną umowę z organizacją odzysku.
- Zakłady przetwarzania i firmy recyklingowe powinny mieć przygotowane dane na temat swoich możliwości technicznych.
- Organizacje odzysku muszą dysponować wykazem podmiotów, z którymi podpisały stosowne umowy.
- Poprawnie wypełniony wniosek należy, wraz ze wszystkimi potrzebnymi informacjami dla danej grupy przedsiębiorstw, wysłać do generalnego inspektora ochrony środowiska.
- Działalność w zakresie wprowadzania urządzeń elektronicznych, zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu można prowadzić dopiero po uzyskaniu numeru rejestracyjnego.
Kto i co musi zrobić
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Podstawa prawna
- Ustawa z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005 r. nr 180, poz. 1495).
- Rozporządzenie ministra środowiska z 6 stycznia 2006 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis do rejestru oraz wzoru wniosku o zmianę wpisu do rejestru, a także sposobu ich przekazywania (Dz.U. nr 6, poz. 38).
- Rozporządzenie ministra środowiska z 19 stycznia 2006 r. w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej (Dz.U. nr 17, poz. 139).
ŁUKASZ KULIGOWSKI