Opodatkowanie nieodpłatnego świadczenia usług będzie podlegać opodatkowaniu VAT, gdy ojcu w związku z nabyciem tego budynku przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Użyczenie takie nie wywoła żadnych skutków na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od spadków i darowizn. Szczegóły znajdują się w uzasadnieniu.
Uzasadnienie
Użyczenie takie może wywołać natomiast skutki w VAT, jeśli w związku z użyczaną nieruchomością ojcu przysługiwało prawo do odliczenia, zwłaszcza gdy uprawnienie to przysługiwało przy nabyciu tej nieruchomości. W takim przypadku dojdzie do nieodpłatnego świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu VAT (art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług). W przeciwnym razie - w szczególności gdy ojciec nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest z tego tytułu podatnikiem VAT - użyczenie takie nie wywoła żadnych skutków w VAT.
Użyczenie nieruchomości powoduje, co do zasady, powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym u użyczającego. Powoduje również powstanie przychodu z działalności gospodarczej u osoby biorącej w użyczenie, jeśli użyczenie następuje na cele działalności gospodarczej. Nie dotyczy to jednak przypadków użyczenia przez ojca nieruchomości synowi.
Wynika to z przepisów art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (który to przepis wyłącza w takim przypadku powstanie przychodu z tytułu użyczenia nieruchomości) oraz art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (który to przepis zwalnia z podatku wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczanych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn).
W konsekwencji użyczenie przez ojca nieruchomości synowi na potrzeby prowadzonej przez tego syna działalności gospodarczej nie wywołuje żadnych skutków na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Na zakończenie pragnę wskazać, że użyczenie przez ojca nieruchomości synowi (np. na potrzeby działalności gospodarczej syna) nie wywoła również żadnych skutków na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od spadków i darowizn. Nie jest to zdarzenie podlegające opodatkowaniu któremukolwiek z tych podatków.
l art. 8 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
Jan Ksedowski
konsultant podatkowy