W Polsce liczba mikroinstalacji o mocy do 50 kW przekroczyła w 2022 roku milion. Korzystają z nich przede wszystkim gospodarstwa domowe i rolne oraz małe przedsiębiorstwa. Popularyzacji takich inwestycji sprzyjają przepisy, które w wielu przypadkach nie wymagają od inwestora uzyskania pozwolenia na budowę czy dokonania zgłoszenia. Są jednak wyjątki.
- Ceny prądu wysokie, panele słoneczne rozwiązaniem
- Pozwolenie na budowę a moc instalacji
- Obiekt wpisany do rejestru zabytków
- Oddziaływanie na środowisko i obszar Natura 2000
- Zgłoszenie realizacji instalacji fotowoltaicznych o mocy poniżej 50 kW. Instalacja wyższa niż 3 metry
Ceny prądu wysokie, panele słoneczne rozwiązaniem
Wzrost cen energii elektrycznej, problemy z dostępnością surowców energetycznych oraz zyskujący na znaczeniu trend życia eko sprawiają, że z roku na rok przybywa instalacji fotowoltaicznych. To ekologiczne, odnawialne i tańsze od tradycyjnego źródło energii.
Prosument, czyli osoba lub podmiot, który jednocześnie zużywa i wytwarza energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii, korzysta z mikroinstalacji o mocy do 50 kW. Panele fotowoltaiczne w takim modelu zamieszczane są na dachach domów lub na gruncie obok budynku. Oba rozwiązania mają swoje dobre strony.
- Instalacja na dachu jest dobrym wyborem, gdy powierzchnia, którą dysponujemy, jest wystarczająco duża, dobrze usytuowana w stosunku do słońca, niezacieniona przez pobliskie budynki czy drzewa. Jej ważna zaletą jest to, że nie wymaga wygospodarowania dodatkowego miejsca obok domu na panele PV. W przypadku instalacji na gruncie inwestorzy zazwyczaj dysponują większą powierzchnią niż ta na dachu. Stąd instalacja naziemna może być większa. Dodatkowo właściciel czy użytkownik ma w takim przypadku lepszy dostęp do paneli, może więc je regularnie oczyszczać, np. z zalegającego śniegu, co oczywiście wpływa pozytywnie na wydajność całej instalacji – mówi Mariusz Jackiewicz, ekspert ds. technicznych w firmie Solplanet.
Takich mikroinstalacji na dachach lub gruncie mamy już w Polsce ponad milion. Pomimo tego, że ich liczba sukcesywnie rośnie, wymagania dotyczące ich instalowania i eksploatacji nie doczekały się do tej pory jednej regulacji prawnej. Na razie są rozproszone w kilku aktach prawnych, w tym w ustawie prawo budowlane, ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawie o odnawialnych źródłach energii.
Pozwolenie na budowę a moc instalacji
Przede wszystkim warto podkreślić, że wymagania prawne dotyczące instalacji PV różnią się w zależności od ich mocy. Wartością graniczną jest tu 50 kW. Instalacje o mocy powyżej 50 kW podlegają zupełnie innym wymaganiom niż te najpowszechniejsze, prosumenckie, czyli o mocy do 50 kW. W ich przypadku formalności jest zdecydowanie mniej. Są jednak pewne wyjątki.
- Instalacje fotowoltaiczne o mocy poniżej 50 kW co do zasady nie wymagają ani uzyskania pozwolenia na budowę, ani dokonania zgłoszenia inwestycji. Obowiązują tu jednak pewne wyjątki. Dodatkowo istnienie takiej zasady nie oznacza, że nie ma innych uwarunkowań prawnych, które należy mieć na uwadze, realizując inwestycję w taką instalację – tłumaczy Piotr Proniewski, adwokat w Kancelarii Adwokackiej Proniewski Przybyłka.
Kiedy zatem będzie wymagane pozwolenie na budowę przy instalacjach fotowoltaicznych o mocy poniżej 50 kW?
Obiekt wpisany do rejestru zabytków
Pozwolenie na budowę jest konieczne, gdy panele będą montowane „przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków”.
- Wymóg ten wynika z art.29 ust.7 pkt.1 prawa budowlanego. Choć ustawodawca użył określenia „przy obiekcie”, co mogłoby sugerować usytuowanie instalacji poza lub obok obiektu, to całościowa interpretacja prawa budowlanego, zwłaszcza definicji użytych w ustawie, oraz cel regulacji wskazują, że chodzi tu także o instalacje realizowane na obiekcie wpisanym do rejestru zabytków – podkreśla Piotr Proniewski.
Pozwolenie na budowę będzie konieczne, gdy realizacja montażu instalacji wiąże się z koniecznością takiej przebudowy obiektu, która sama w sobie w zdecydowanej większości przypadków wymaga uzyskania pozwolenia na budowę.
- Tu zatem montaż samej instalacji jako taki nie wymaga pozwolenia, jest to jednak następstwo szerszego zakresu prac dotyczących budynku, na którym ma powstać instalacja – wyjaśnia adwokat.
Oddziaływanie na środowisko i obszar Natura 2000
Pozwolenie na budowę będzie wymagane także przy takich instalacjach, w których prace mogą być potraktowane jako przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko lub na obszar Natura 2000
Zgłoszenie realizacji instalacji fotowoltaicznych o mocy poniżej 50 kW. Instalacja wyższa niż 3 metry
Zgłoszenie w odpowiednim urzędzie jest wymagane, gdy konstrukcja instalacji jest wyższa niż 3 metry.