Będziemy musieli pokazać podczas rejestracji w przychodni dowód osobisty, prawo jazdy, albo paszport. Pacjentom, którzy nie ukończyli 18. roku życia, wystarczy PESEL i legitymacja szkolna.
Jeśli elektroniczne potwierdzenie przy pomocy nr PESEL nie będzie możliwe lub da wynik negatywny (bez względu na przyczynę: np. brak łączności z CWU, błędne dane w CWU, nieprawidłowy PESEL), pacjent będzie mógł przedstawić jeden z obecnie obowiązujących dokumentów potwierdzających prawo do świadczeń zdrowotnych. Te dokumenty to np.:
- zaświadczenie z zakładu pracy,
- zaświadczenie ZUS,
- zaświadczenie KRUS,
- legitymacja ubezpieczeniowa,
- legitymacja studencka,
- ZUS RMUA,
- dowód wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- legitymacja rencisty,
- legitymacja emeryta,
- zaświadczenie z urzędu pracy o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego,
- decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy,
- tzw. karta śląska.
Pacjent, który takiego dokumentu nie ma, będzie mógł złożyć pisemne oświadczenie, że ma prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. To też pozwoli na bezproblemową wizytę u lekarza.
Procedura potwierdzenia nastąpi w momencie rejestracji pacjenta, lekarz udzielający porady lub pomocy lekarskiej nie będzie obciążony odpowiedzialnością za weryfikację praw pacjenta.
Jeśli placówka medyczna udzieli świadczenia pacjentowi, którego prawo do usługi zostało potwierdzone, a później okaże się, iż nie był on jednak ubezpieczony, to Fundusz nie będzie mógł odmówić jej rozliczenia. Oznacza to, że NFZ przejmie ryzyko ponoszenia kosztów świadczeń udzielonych osobie nieuprawnionej.
22 maja 2012 r. Rząd przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przedłożony przez ministra administracji i cyfryzacji. Projekt ten został uchwalony i stał się ustawą (publikacja w Dz. U. poz. 1016), która wejdzie w życie 1 stycznia 2013 roku.
Szczegóły ustawy:
1. Uproszczenie sposobu potwierdzania prawa do świadczeń opieki zdrowotnej przez świadczeniobiorców (pacjentów)
Świadczeniodawcy (placówki zdrowotne, lekarze) będą mogli uzyskać – na podstawie danych zawartych w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych (CWU) – elektroniczne potwierdzenie prawa świadczeniobiorcy (pacjenta) do świadczenia zdrowotnego w ramach ubezpieczenia w NFZ. Aby udowodnić prawo do świadczenia zdrowotnego wystarczy numer PESEL (w przypadku dzieci do 3 miesiąca życia będzie się wykorzystywać PESEL rodzica). Oznacza to, że pacjent nie będzie musiał okazywać dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie zdrowotne, a świadczeniodawca będzie miał gwarancję, że udzielone świadczenie nie zostanie zakwestionowane przez NFZ.
Jeśli nie uda się potwierdzić prawa do ubezpieczenia numerem PESEL (np. z powodu braku dostępu do internetu), będzie można przedstawić jeden z dotychczasowych dokumentów uprawniających do świadczeń, np. druk ZUS RMUA, legitymację rencisty lub emeryta.
W przypadku braku takich dokumentów pacjent będzie mógł też złożyć oświadczenie, że jest ubezpieczony (za małoletnich będzie je składał opiekun faktyczny lub prawny). Jeśli jednak potwierdzi, że jest ubezpieczony, a tak nie będzie (złoży fałszywe oświadczenie), to NFZ obciąży go kosztami udzielonego świadczenia. W stanach nagłych oraz w przypadku gdy świadczeniobiorca (ze względu na stan zdrowia) nie będzie mógł złożyć oświadczenia, będzie miał możliwość późniejszego przedstawienia dokumentu.
Każdy z wymienionych sposobów potwierdzania prawa do świadczeń (elektroniczne potwierdzenie, dotychczasowy dokument, oświadczenie) oznacza, że świadczeniobiorca otrzyma usługę, a świadczeniodawca – gwarancję uzyskania zapłaty za nią. W każdym przypadku osoba uprawniona będzie musiała okazać dokument potwierdzający tożsamość (dowód osobisty lub paszport) albo prawo jazdy. Osoby poniżej 18 roku życia będą mogły pokazać legitymację szkolną.
2. Zdjęcie ze świadczeniodawców (placówek zdrowotnych, lekarzy) odpowiedzialności za potwierdzanie prawa do świadczeń i przeniesienie na NFZ ryzyka poniesienia kosztów świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych osobie nieuprawnionej
Gwarantuje się, że jeśli świadczeniodawca udzieli świadczenia pacjentowi, którego prawo do usługi zostało potwierdzone, ale okaże się jednak, iż nie był on ubezpieczony – to NFZ nie będzie mógł odmówić jej rozliczenia.
Ustawa przewiduje też rozwiązania umożliwiające Funduszowi szybkie odzyskiwanie kosztów świadczeń udzielonych osobom nieuprawnionym w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. Poprawę wiarygodności oraz jakości danych gromadzonych i przetwarzanych w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych (CWU)
W CWU, prowadzonym przez NFZ, świadczeniodawcy będą sprawdzać, czy pacjent jest ubezpieczony, dlatego ważna jest jakość danych w nim gromadzonych i przetwarzanych. W związku z tym zaproponowano zmiany, które mają poprawić zgłaszanie do ubezpieczenia zdrowotnego, zwłaszcza dzieci, oraz wyrejestrowywanie z niego. Chodzi także o zapewnienie przekazywania niezbędnych danych służących potwierdzaniu prawa do świadczeń opieki zdrowotnej, którymi dysponuje ZUS i KRUS.
W myśl nowych przepisów, zgłoszenia dziecka do ubezpieczenia będzie mógł dokonać każdy z rodziców, o ile jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym. Dziecko utraci prawo do świadczeń z tytułu bycia ubezpieczonym tylko w przypadku, gdy obydwoje rodziców straci prawo do świadczeń. Jeżeli rodzice nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego lub nie są osobami uprawnionymi do świadczeń opieki zdrowotnej – zgłoszenia będą mogli dokonać dziadkowie. W przypadku ubezpieczenia rodziców w innym kraju UE, koszty świadczeń udzielanych dzieciom, powinien ponosić dany kraj UE.
W ustawie zapisano też, że osoba w stosunku do której wygasł tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego, podlega wyrejestrowaniu z tego tytułu wraz z członkami rodziny. Jednocześnie osobę podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, która zgłosiła do Funduszu członków rodziny, zobowiązuje się do poinformowania podmiotu właściwego do dokonania wyrejestrowania, o okolicznościach, które powodują, że członek rodziny traci ten status.
W celu zapewnienia wszystkich informacji niezbędnych do potwierdzania prawa do świadczeń, na podstawie danych zawartych w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych, rozszerzono ich dotychczasowy zakres.
Chodzi o informacje na temat osób, które mimo wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zachowują prawo do świadczeń finansowanych przez Fundusz (są to osoby w okresie pobierania zasiłku przyznanego na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym lub wypadkowym, którego nie zalicza się do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz osoby ubiegające się o przyznanie emerytury lub renty). Dotyczy to także korzystających z bezpłatnego urlopu (osoby te tracą prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego po 30 dniach od dnia rozpoczęcia urlopu).
Nowe regulacje bądą obowiązywać od 1 stycznia 2013 r.
Źródło: KPRM, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Sejm