Spadek ten był prawdopodobnie wynikiem cięć budżetowych spowodowanych kryzysem gospodarczym, które ograniczają zdolność krajowych organów regulacyjnych do przeprowadzania kontroli.
Kontrolowano zatem głównie produkty stanowiące najpoważniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa konsumentów. Dzięki skuteczniejszym wytycznym RAPEX udało się przyspieszyć proces wykrywania i usuwania produktów niebezpiecznych.
Najwięcej powiadomień w systemie RAPEX odnosiło się do odzieży i tekstyliów (27%); na kolejnych miejscach plasowały się zabawki (21%), pojazdy silnikowe (11%), urządzenia elektryczne (8%) i kosmetyki (7%).
65% niebezpiecznych łóżek opalających
Krajowe organy regulacyjne zintensyfikowały również przeprowadzanie skoordynowanych kontroli dotyczących określonych produktów. Wykazały one alarmującą liczbę przypadków naruszenia bezpieczeństwa.
Okazało się, że 35% zabawek dla dzieci w wieku poniżej 3 lat nie spełnia unijnych norm bezpieczeństwa.
Wykryto również, że 65% łóżek opalających emituje wyższe poziomy promieniowania UV niż te ustalone przez UE i tym samym stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia.
Obecnie w 19 krajach UE przeprowadzane są wyrywkowe kontrole dotyczące artykułów pielęgnacyjnych dla dzieci, fajerwerków, kosiarek oraz ładowarek baterii.
Wykorzystanie dostępnego online systemu wczesnego ostrzegania dla przedsiębiorstw wzrosło o 62% w zeszłym roku – za jego pośrednictwem dokonano 133 powiadomień o niebezpiecznych produktach.
RAPEX coraz lepszy
System RAPEX funkcjonuje sprawniej również dzięki wzmocnieniu przepisów w dziedzinie bezpieczeństwa zabawek, które weszły w życie w zeszłym roku. Producenci mają obecnie obowiązek przeprowadzenia oceny bezpieczeństwa wszelkich nowych zabawek, które mają zostać wprowadzone na rynek.
UE będzie w dalszym ciągu blisko współpracować z Chinami na rzecz zmniejszenia wysokiej liczby niebezpiecznych produktów pochodzących z tego kraju (odsetek powiadomień w systemie RAPEX dotyczących Chin spadł z 58 proc. w 2010 r. do 54 proc. w 2011 r.).
Jeszcze w tym roku Komisja planuje zaproponować środki w celu dalszego wzmocnienia przepisów UE na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa produktów oraz wyeliminowania nowo powstałych zagrożeń.
W systemie RAPEX uczestniczą wszystkie kraje UE oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia. Obejmuje on większość produktów konsumenckich z wyjątkiem żywności i pasz zwierzęcych, produktów farmaceutycznych i wyrobów medycznych, które są objęte innymi systemami szybkiego alarmowania, podobnymi do systemu RAPEX.
System RAPEX utworzono dla zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów na obszarze Jednolitego Rynku Unii Europejskiej. Podstawą prawną jego funkcjonowania jest Dyrektywa 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 3 grudnia 2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów.
Głównym i bezpośrednim celem funkcjonowania systemu jest zapewnienie szybkiej wymiany informacji między państwami członkowskimi i Komisją Europejską na temat produktów stwarzających zagrożenie oraz środków podjętych w danym kraju, by wykluczyć lub ograniczyć ich wprowadzanie na rynek, a także ewentualnie użytkowanie.
RAPEX obejmuje wszystkie produkty nieżywnościowe przeznaczone dla konsumentów oraz takie, co do których istnieje prawdopodobieństwo, że mogą być przez nich użyte. Rejestr nie zawiera informacji na temat środków farmaceutycznych, wyrobów medycznych, pasz ani żywności – ta ostatnia grupa posiada własny system (RASFF). Konsumenci mogą się zapoznać z informacjami znajdującymi się w systemie RAPEX na stronie internetowej Komisji Europejskiej.
Adresy narodowych punktów kontaktowych
Źródło: Komisja Europejska, UOKiK