Projekt ustawy ma związek z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego wydanym w październiku 2010 r. o niezgodności z ustawą zasadniczą kwestii finansowania z budżetu państwa składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników. Grupa ta, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, jest niejednorodna pod względem statusu materialnego, a w związku z tym nie ma podstaw do równego traktowania obowiązków opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zastrzeżenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczyły więc wyłącznie sytuacji, że wszyscy rolnicy – także ci, którzy posiadają zdolność do opłacania składki – korzystają z możliwości opłacania tej składki ze środków publicznych.
Przyjęte w projekcie ustawy rozwiązania mają charakter przejściowy i będą obowiązywać od 1 stycznia do 31 grudnia 2012 r. Przyjęcie rocznego okresu obowiązywania ustawy wynika z faktu, że wprowadzenie docelowych zmian wymaga przebudowy systemu podatkowego rolników, którzy nie prowadzą działów specjalnych produkcji rolnej.
W projekcie ustawy określono sposób płacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz wskazano osoby zobowiązane do jej płacenia.
Zgodnie z projektem ustawy, składka na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników będzie wynosić 1 zł miesięcznie za każdy pełny hektar przeliczeniowy użytków rolnych w gospodarstwie rolnym, przyjęty dla celów ustalenia wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne rolnika.
Oznacza to, że w gospodarstwach rolnych o powierzchni:
- poniżej 6 ha przeliczeniowych użytków rolnych – składkę na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników będzie opłacała Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS),
- powyżej 6 ha przeliczeniowych użytków rolnych – składkę zdrowotną będzie opłacał rolnik.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie z projektem ustawy, mają być opłacane w okresach kwartalnych, w terminach przyjętych dla składek na ubezpieczenie społeczne. Ich opłacanie zacznie się od II kwartału 2012 r.
Ustalono również, że co miesiąc KRUS będzie przekazywał do Narodowego Funduszu Zdrowia kwotę ryczałtową w wysokości 155 167 tys. zł.
Ustawa ma wejść w życie 1 lutego 2012 r.