Wedlowie potrafili przyznawać się do błędów i na nich uczyć. Myślę, że to była jedna z głównych przyczyn ich sukcesu w biznesie – mówi Łukasz Garbal, autor książki "Wedlowie. Czekoladowe imperium", w rozmowie z Szymonem Glonkiem.
Z jakich, innowacyjnych jak na tamte czasy, form promocji i komunikacji korzystali Wedlowie? Czy byli otwarci na nowe technologie? Jak zmieniała się firma przechodząc w ręce kolejnych pokoleń?
Zapraszamy do wysłuchania najnowszego odcinka podcastu "DGPtalk: Obiektywnie o biznesie".
Dlaczego zdecydował się Pan opowiedzieć historię imperium Wedlów?
Tu nie chodzi tylko o czekoladę, czy tylko o biznes. Istotny był także niezwykły wybór, jakim była przeprowadzka Karola Wedla z Berlina do Warszawy oraz proces, w wyniku którego Wedlowie stali się Polakami i czuli się odpowiedzialni za polskie społeczeństwo.
Jeśli chodzi o przyczyny decyzji Karola Wedla, są oczywiście różne hipotezy, ale najbardziej uzasadniona jest ta, że był on migrantem ekonomicznym.
W Niemczech, podzielonych wówczas na kilkadziesiąt różnych państw i państewek, zaczynał się kryzys ekonomiczny, który później przybierze obraz Wiosny Ludów – pierwszego kryzysu systemu kapitalistycznego.
Tymczasem na ziemiach nad Wisłą, rozpoczynał się boom gospodarczy. Dodatkowo, cukiernictwo, które było bardzo luksusową gałęzią gospodarki, adresowaną do ludzi bogatych, także zaczynało się tu intensywnie rozwijać – wyjaśnia Łukasz Garbal.
Jakie formy promocji i komunikacji stosowali Wedlowie?
Pracując nad książką, bardzo dużo informacji czerpałem ze starej prasy. Wówczas były takie zwyczaje, że np. informacje o ofiarach dobroczynnych publikowano w gazetach. Podobnie, kiedy ktoś wyjeżdżał w interesach do Paryża, jak Emil Wedel, to również potrafił o tym napisać w gazecie.
Podstawą sukcesu Wedlów było osobiste zaangażowanie w firmę, które każdy z nich oferował. Zarówno Karol, który w ogłoszeniach osobiście gwarantował jakość wyrobów, podpisując się zawsze: "C. Wedel" i zapraszając "szanowną publiczność" do swojego sklepu. Nawet przepraszając za pogorszenie jakości, kiedy na miesiąc wyjechał do Paryża i Londynu i nie mógł sprawować bezpośredniego nadzoru nad produkcją.
To wykorzystanie przez Wedlów reklamy prasowej, które pojawiło się od samego początku ich działalności, jest absolutnie niezwykłe. Szczególnie, jeżeli pamiętamy, że w połowie XIX wieku, w ogóle reklama była uważana przez wielu kupców za przejaw nieuczciwej konkurencji.
Listy Karola Wedla do "szanownej publiczności" to była reklama, ale w formie dialogowej. Przypominała raczej rewię mody, bo prezentował kilkanaście czy kilkadziesiąt produktów, które bardzo smakowicie opisywał. Warto dodać, że analizował, co jak się sprzedaje i na tej podstawie modyfikował produkty – opowiada Garbal.
Czy w działalności Wedlów przejawiały się elementy dzisiejszego CSR?
Wedlowie zamiast konsumowania majątku dzielili się nim. Kiedy mieli uroczystości rodzinne, to zarówno sami, jak i ich goście, w prasie ogłaszali, że zamiast kwiatów na powinszowanie imienin przeznaczają konkretne środki na wpisy dla niezamożnych uczniów do szkół. To był konkretny gest i patriotyzm, który sięgał do kieszeni, nie do słów.
To zawsze była bardzo rodzinna firma, przy czym nie chodziło o to, że właścicielami była rodzina, ale że właściciele lubili zatrudniać całe rodziny. To wynikało z dawnego, cukierniczego mistrzostwa, chodziło o budowanie zaufania. Wedlowie czuli się odpowiedzialni za swoją załogę, co było szczególnie widać w czasie wojen – podkreśla Garbal.
Łukasz Garbal – polonista, edytor, pasjonat historii. Autor kilku książek, m.in. "Wedlowie. Czekoladowe imperium", która ukazała się w październiku 2021 nakładem wydawnictwa Czarne. Laureat Nagrody Znaku i Hestii imienia księdza Józefa Tischnera, Nagrody Historycznej "Polityki" oraz Nagrody im. Jerzego Giedroycia.