W przedstawionym tutaj stanie faktycznym należy zawrzeć tzw. autorską umowę o dzieło. W umowie tej można wskazać dowolny termin jej rozliczenia. Wypłata wynagrodzenia będzie stanowić koszt podatkowy miesiąca, w którym faktycznie nastąpiła. Z uwagi na okoliczność, że biznesplan jest utworem, będzie można pod pewnymi warunkami zastosować stawkę 50% kosztów uzyskania przychodu. Wzór umowy i szczegóły - w uzasadnieniu.
uzasadnienie
Jeżeli w momencie zawarcia umowy autorskiej twórca nie dysponuje dziełem, ale ma je stworzyć (np. napisać biznesplan), to umowa powinna składać się z części:
• określającej obowiązki twórcy związane z wykonaniem i przekazaniem dzieła oraz
• przyznającej prawo do korzystania z dzieła, czyli udzielenia licencj.
Umowa taka powinna ponadto określać istotne postanowienia, do których zalicza się w szczególności:
• przedmiot umowy,
• pola eksploatacji,
• wysokość honorarium należnego twórcy (wynagrodzenie kosztorysowe lub ryczałtowe).
Wzór przykładowej autorskiej umowy o dzieło, której przedmiotem jest sporządzenie biznesplanu, przedstawiamy poniżej.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Wskazanie terminu płatności
Należy podkreślić, że przyjmującemu zamówienie (wykonawcy) wynagrodzenie należy się w chwili oddania dzieła, jeżeli umowa nie stanowi inaczej (art. 642 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że wynagrodzenie przysługujące przyjmującemu zamówienie powinno być wypłacone w terminie oznaczonym w umowie o dzieło. Dopiero gdy terminu takiego w umowie strony nie wskazały, zapłata powinna nastąpić w dniu oddania dzieła.
Termin rozliczenia
Wynagrodzenia stanowią koszt podatkowy miesiąca, za który są należne, pod warunkiem że zostały wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony. Wypłaty z tytułu m.in. umów o dzieło, przeniesienia praw autorskich są rozliczane na zasadzie kasowej, tzn. zobowiązany do świadczenia może obciążyć koszty podatkowe miesiąca, w którym wypłata faktycznie nastąpiła.
Wysokość kosztów uzyskania przychodu - 20% czy 50%
Przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło zaliczane są do tych, które są związane z działalnością wykonywaną osobiście. Wynika to wprost z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku osobistego wykonywania prac na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło określa się koszt uzyskania przychodu w wysokości 20% uzyskanego przychodu. Koszty te oblicza się od przychodu ewentualnie pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Jeżeli jednak podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, to koszty należy przyjąć w wysokości faktycznie poniesionej.
Natomiast podstawą do zastosowania kosztów uzyskania przychodu w wysokości 50% może być:
• korzystanie przez twórcę z praw autorskich,
• korzystanie przez artystę wykonawcę z praw pokrewnych,
• rozporządzanie przez ww. kategorie osób prawami autorskimi lub pokrewnymi.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazują, że definicji praw autorskich oraz praw pokrewnych należy poszukiwać w odrębnych przepisach, tj. ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Kluczowe znaczenie dla możliwości skorzystania z 50% kosztów podatkowych ma zatem przedmiot umowy. W szczególności zaś to, czy rezultat działalności można uznać za utwór (patrz: słowniczek). W przypadku biznesplanu można dojść do wniosku, że stanowi on przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Powinien zatem zostać uznany za utwór w myśl prawa autorskiego. W związku z tym wynagrodzenie wypłacane z tytułu umowy, której przedmiotem jest sporządzenie biznesplanu, może być pomniejszone o 50% koszty uzyskania przychodu.
SŁOWNICZEK
Umowa o dzieło to umowa, w ramach której przyjmujący zamówienie (wykonawca) zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia za to dzieło (art. 627 k.c.). Wykonawca podejmuje się wykonać dzieło na własny rachunek i odpowiedzialność. Ponadto wykonane dzieło musi mieć postać nowego dobra. Powinno mieć charakter oryginalny, jako zamówione zgodnie z indywidualnymi potrzebami zamawiającego. Przepisy Kodeksu cywilnego w zakresie umowy o dzieło mają zastosowanie również do umów o uzyskanie wyników (takich jak umowa o stworzenie biznesplanu).
Utwór to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (utwór).
Przepisy prawa autorskiego zawierają otwarty (przykładowy) katalog „typowych” utworów, zaliczając do nich m.in. utwory: wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).
Utwór jest zatem zawsze rezultatem działania człowieka, stanowi „przejaw działalności twórczej” (tzw. przesłanka „oryginalności”), który jednocześnie cechuje się „indywidualnym charakterem” (tzw. przesłanka „indywidualności”).
Licencja stanowi umowę zawieraną przez autora - twórcę z osobą korzystającą z utworu na wskazanych polach eksploatacji, do których zalicza się w szczególności: utrwalanie, zwielokrotnianie oraz wprowadzanie utworu do obrotu. Przedmiotem licencji mogą być m.in. dobra intelektualne (np. biznesplan).
Podstawa prawna:
• art. 627 i art. 642 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 80, poz. 432
• art. 13 pkt 8, art. 22 ust. 6ba, ust. 9 pkt 3 i 4, art. 22 ust. 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 106, poz. 622
• art. 15 ust. 4g ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 106, poz. 622
• art. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 152, poz. 1016
Emilia Bartkowiak - aplikant radcowski