Outsourcing (outside resource using) polega na wykorzystaniu zasobów zewnętrznych, a więc na przekazaniu zewnętrznemu partnerowi biznesowemu realizacji poszczególnych procesów zachodzących w przedsiębiorstwie. Outsourcing usług logistycznych może dotyczyć różnych dziedzin, m.in. zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji, magazynowania, technologii informatycznych czy transportu. Decyzje o outsourcingu logistyki niosą ze sobą radykalną restrukturyzację całej struktury przedsiębiorstwa, a są wynikiem działań polegających na redukcji kosztów.
Outsourcing logistyki jest wprowadzany w przedsiębiorstwach ze względu na:
• obniżenie kosztów (brak kosztów tworzenia i utrzymania stanowisk pracy, ubezpieczeń itp.),
• powierzenie części organizacji firmy grupie fachowców, którzy przewyższają wiedzą i doświadczeniem pracowników firmy stosującej outsourcing,
• uzyskanie większej stabilności nadzoru nad powierzonym majątkiem i funkcjami organizacyjnymi,
• możliwość korzystania z usług ekspertów w danej dziedzinie, bez konieczności ich pełnoetatowego zatrudniania,
• możliwość korzystania z całej wiedzy zgromadzonej w firmie doradczej,
• bardziej efektywne wykorzystanie czasu pracy,
• łatwiejszy dostęp do nowoczesnych technologii informatycznych (ryzyko starzenia się technologii spada na firmę outsourcingową),
• zwiększenie wydajności pracy poprzez oddelegowanie rutynowych i czasochłonnych zadań na zewnątrz.
W gospodarce można jednak spotkać przedsiębiorstwa, które w przeszłości korzystały z usług firm outsourcingowej, a obecnie zrezygnowały z tych usług na rzecz wykonania określonych procesów własnymi zdolnościami wytwórczymi. Inne przedsiębiorstwa w ogóle nie korzystały podczas prowadzonej działalności przedsiębiorstwa z usług firm outsourcingowych. Wynika to z zagrożeń, jakie niesie ze sobą outsourcing, a należą do nich:
• możliwość uzależnienia się od outsourcera,
• utrata części kompetencji,
• osłabienie kontroli wizerunku produktu,
• niepewność poufności przekazywanych informacji,
• zagrożenie utraty pozycji konkurencyjnej,
• utrata kontroli nad częścią kosztów,
• pogorszenie kontaktów z klientami.
UWAGA
Z punktu widzenia controllingu należy sobie zadać pytanie, czy przekazanie danego procesu na zewnątrz wygeneruje większy zysk w porównaniu z własnym wykonaniem tego procesu. Analizy controllingu mają na celu określenie progu decyzyjnego, na podstawie którego należy podjąć decyzję o samodzielnym wykonaniu procesu bądź przekazaniu go firmie zewnętrznej.
Podejmując decyzje dotyczące sprawy produkcji własnej lub zakupów, należy przeanalizować różne czynniki mogące wpłynąć na wynik finansowy przedsiębiorstwa. Decyzja dotycząca utrzymywania produkcji własnej, bądź oddelegowania tego procesu na zewnątrz, jest uzależniona od stanu mocy produkcyjnych. Należy zatem rozważyć następujące możliwości:
• dysponowanie wolnymi mocami produkcyjnymi - w przypadku wolnych mocy produkcyjnych, produkcja własna jest bardziej korzystna wówczas, gdy koszty zmienne produkcji własnej są niższe od kosztów zakupu produkcji obcej,
• unieruchomienie własnych mocy produkcyjnych - w sytuacji unieruchomienia mocy produkcyjnych outsourcing jest bardziej opłacalny wtedy, gdy koszty zakupu produkcji obcej włącznie z pozostałymi kosztami stałymi przedsiębiorstwa są niższe niż całkowite koszty produkcji własnej,
• możliwość rozbudowy mocy produkcyjnych - w takiej sytuacji podjęcie decyzji dotyczącej produkcji własnej lub obcej jest bardziej skomplikowane. Analiza „make or buy” opiera swoje założenia na progu decyzyjnym:
gdzie:
KSW - koszty stałe produkcji własnej,
KSO - koszty stałe outsourcingu,
KZW - koszty zmienne produkcji własnej,
KZO - koszty zmienne outsourcingu.
Jeśli przygotowane prognozy planują większy popyt od wartości progu decyzyjnego, korzystniejszym rozwiązaniem jest rozbudowanie mocy produkcyjnych i produkcja własna. W przeciwnym razie korzystniejszy jest zakup wyrobów.
Outsourcing logistyki do wyspecjalizowanego operatora niesie ze sobą nie tylko optymalizację kosztów, ale również wzrost płynności finansowej przedsiębiorstwa, zmniejszenie poziomu kapitału zamrożonego w zapasach oraz poprawę zarządzania kapitałem. Aby jednak outsourcing logistyki przeszedł sprawnie i przyniósł pożądane efekty, operator logistyczny musi posiadać gęstą sieć dystrybucyjną zarówno w Polsce, jak i za granicą. Należy jednak pamiętać, że oszczędności należy szukać w całym procesie działalności przedsiębiorstwa, a nie jedynie w jego poszczególnych elementach.
Warto także pamiętać, że rachunek porównawczy kosztów produkcji własnej i zakupu jest jedynie jednym z wielu kryteriów oceny analizy outsourcingu. Innymi narzędziami wspomagającymi podjęcie decyzji o outsourcingu jest analiza SWOT, analiza sektorowa Portera, czy analizy jakościowe.
Analizowany problem uwidacznia pewną prawidłowość: Na początku działalności gospodarczej, kiedy przedsiębiorstwo charakteryzuje się niskim poziomem sprzedaży, brakiem kapitału i brakiem stabilnych perspektyw rozwoju - outsourcing wielu obszarów działalności przedsiębiorstwa jest rozwiązaniem nie tylko korzystnym, ale również zalecanym. Wraz z rozwojem sprzedaży, ekspansją na nowe rynki, umacnianiem marki i stabilizacją pozycji konkurencyjnej, przedsiębiorstwa powinny weryfikować ukształtowaną strukturę działalności gospodarczej i realizacji procesów biznesowych z wykorzystaniem firmy outsourcingowej.
Porady udzielił:
Adam Koliński
niezależny konsultant, asystent w Wyższej Szkole Logistyki w Poznaniu, doktorant Politechniki Poznańskiej;
Pytania: czytelnicy.controlling@infor.pl