W wypadku braku pokrycia wystawca musi oddać spółce całą kwotę wraz z odsetkami (przynajmniej 6% w skali roku), a ponadto odpowiada za szkodę. Odpowiada też karnie, jeśli umyślnie wystawił czek bez pokrycia, albo ewentualnie go podrobił.
Jeżeli zapłata czeku nie nastąpiła dlatego, że wystawca, wystawiając czek, nie miał u trasata (czyli w banku) potrzebnych funduszy do rozporządzenia, lub z tego powodu, że rozporządził pokryciem, to wystawca odpowiada wobec posiadacza za wszelką szkodę, co najmniej zaś powinien mu zapłacić odsetki w wysokości 6% od sumy niepokrytej. Wskazane roszczenia ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat, licząc od dnia, w którym bank odmówił zapłaty. Jak zatem widzimy, choć czek ucieleśnia pewną wierzytelność, to możemy ją zrealizować także na zwykłej drodze - przed sądem.
Z kolei kto wystawia czek, nie mając w banku potrzebnego funduszu do rozporządzenia, lub po wystawieniu rozporządza pokryciem, jeżeli skutkiem tego zapłata czeku nie nastąpiła, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. W tym wypadku konieczna jest jednak umyślność sprawcy, który powinien chcieć takiego efektu albo przynajmniej na jego zaistnienie się godzić. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Interesująca nas odpowiedzialność z art. 60 prawa czekowego będzie uzasadniona, jeżeli nie było pokrycia w chwili wydania czeku ani w momencie przedstawienia go do zapłaty. Tak samo należy rozstrzygnąć, jeżeli w chwili przedstawienia do zapłaty nie było już pokrycia, które zostało wyczerpane wystawieniem nowych czeków.
Krzysztof Grodzicki
PODSTAWA prawna
• art. 60-61 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo czekowe (Dz.U. nr 37, poz. 283 z późn. zm.),
• art. 270 § 1 oraz art. 310 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 z późn. zm.).