Zadłużony przedsiębiorca, który ma rachunek w banku, musi liczyć się z tym, że komornik zajmie rachunek, by dokonać z niego egzekucji. Do zajęcia dochodzi w momencie doręczenia bankowi zawiadomienia o zakazie wypłat z rachunku. Polega ono na tym, że zaczyna obowiązywać zakaz wypłat z tego rachunku do wysokości zajętej wierzytelności z wyjątkiem bieżących wypłat na wynagrodzenie za pracę wraz z podatkami i innymi ciężarami ustawowymi oraz na zasądzone alimenty i renty o charakterze alimentacyjnym zasądzonej tytułem odszkodowania do wysokości przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłoszonego przez prezesa GUS. Komornik musi jednak wyrazić zgodę na dokonanie tych wypłat. Zajęcie obejmuje nawet kwoty, które nie zostały na rachunku jeszcze zgromadzone, a będą wpłacone dopiero po dokonaniu zajęcia.
Tylko z udziałów dłużnika
Na podstawie tytułu wykonawczego, który został wystawiony przeciwko dłużnikowi, komornik może też dokonać zajęcia z rachunku wspólnego prowadzonego dla dłużnika i osób trzecich oraz z rachunku wspólnego małżonków. Dlatego współwłaściciele rachunku wspólnego muszą bronić zgromadzonych tam swoich pieniędzy przed zajęciem w drodze egzekucji.
Z rachunku wspólnego czynności egzekucyjne mogą być prowadzone tylko do wysokości przypadającego dłużnikowi udziału w nim. Aby nie została zajęta kwota przekraczająca wysokość tego udziału, zadłużony przedsiębiorca powinien - w ciągu tygodnia od dokonanego zajęcia rachunku - przedłożyć komornikowi treść umowy regulującej prowadzenie tego rachunku. Gdy tego dobrowolnie nie zrobi, może zostać wezwany do wyjawienia majątku.
W razie zajęcia rachunku wspólnego dla wspólników spółki cywilnej komornik powinien o tym zawiadomić pozostałych wspólników. Wtedy komornik ustala wielkość poszczególnych udziałów współposiadaczy rachunku. Chodzi tutaj o współwłasność środków zdeponowanych na rachunku, a nie o zakres uprawnień wynikających z umowy tego rachunku, np. do dysponowania zgromadzonymi środkami przez współposiadaczy. Gdyby umowa nie określała wysokości tych udziałów, wówczas domniemywa się, że udziały wszystkich są równe. Po ustaleniu wysokości udziału dłużnika w tym rachunku pozostałe udziały zostaną zwolnione z egzekucji.
Jeżeli przy prowadzeniu egzekucji przeciwko dłużnikowi zostaną zajęte udziały innych współposiadaczy rachunku, będą oni mogli jedynie wystąpić z powództwem przeciwegzekucyjnym i domagać się wyłączenia spod egzekucji swoich pieniędzy.
Zwolnienie małżonka od egzekucji
Na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi, który pozostaje w związku małżeńskim, może być prowadzona egzekucja z rachunku wspólnego dłużnika i jego małżonka. Przed utratą oszczędności małżonek, który nie jest dłużnikiem, może się bronić, wnosząc powództwo o zwolnienie od egzekucji. Taką możliwość ma jednak tylko wówczas, gdy na tym rachunku wspólnym zostały zgromadzone środki, które nie wchodzą do majątku osobistego dłużnika, oraz środki, które nie pochodzą z pobranego przez dłużnika wynagrodzenia za pracę i dochodów uzyskanych z innej działalności zarobkowej, z jego praw autorskich, praw pokrewnych, praw własności przemysłowych i innych praw twórcy. Natomiast przy rachunku wspólnym małżonków nie ustala się ich udziałów w majątku wspólnym.
MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZ
malgorzata.piasecka@infor.pl