Jeżeli wierzyciel stał się niewypłacalny i nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań, to sąd może ogłosić jego upadłość. Najczęściej skutkiem ogłoszenia upadłości jest likwidacja firmy. Wierzyciele zaspokajają wówczas swoje roszczenia z pozostałego po likwidacji majątku.
W najbardziej korzystnej sytuacji będzie zadłużony przedsiębiorca wówczas, gdy sąd ogłosi jego upadłość z możliwością zawarcia układu. Jego firma nie zostanie zlikwidowana, ale będzie funkcjonowała nadal i restrukturyzowała się. Natomiast dłużnik z wierzycielami zawrze układ, w którym określi sposób restrukturyzacji swoich zobowiązań.
Układ określa sposób spłaty długów
Restrukturyzacja może polegać m.in. na: odroczeniu ich wykonania, rozłożeniu spłaty długów na raty, zmniejszeniu sumy długów, konwersji wierzytelności na udziały lub akcje albo na zmianie, zamianie lub uchyleniu prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność.
Zmniejszenie sumy długów oznacza proporcjonalne umorzenie wszystkich zobowiązań przedsiębiorcy. Taka wielkość umorzenia powinna zostać określona procentowo.
Najczęściej dłużnik proponuje zredukowanie sumy zobowiązań, odroczenie terminu płatności o kilka miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu oraz wskazuje liczbę i terminy zapłaty rat, w których będzie zapłacona nieumorzona część zobowiązania. Na spłatę wierzytelności może zostać przeznaczona część zysku, jaki osiąga nadal funkcjonujące przedsiębiorstwo.
Układ może zawierać również propozycje dosyć nietypowe. Na przykład dewelopera zobowiązanego do wybudowania i sprzedania mieszkań wierzycielom można zobowiązać do ograniczenia standardu wykończenia tych mieszkań.
Propozycje układowe może zgłosić zadłużony przedsiębiorca, nawet już po ogłoszeniu układu. Wówczas ma na to tylko miesiąc. Z ważnych powodów sędzia komisarz może przedłużyć do trzech miesięcy termin zgłoszenia propozycji układowych i przedłożenia danych. Razem z propozycjami układowymi musi wówczas przedłożyć rachunek wpływów pieniężnych za okres ostatnich 12 miesięcy, pod warunkiem że miał obowiązek prowadzić dokumentację umożliwiającą sporządzenie takiego rachunku.
Propozycje układowe może również zgłosić wierzyciel, który wystąpił z wnioskiem o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy z możliwością zawarcia układu i złożył wraz z wnioskiem wstępne propozycje układowe.
Zobowiązanie zadłużonego przedsiębiorcy można podzielić na dwie grupy, stosując jako kryterium podziału datę ich powstania. Są więc wierzytelności, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości, oraz późniejsze.
Propozycje układowe obejmują wszystkie wierzytelności, które zaciągnął zadłużony przedsiębiorca przed dniem ogłoszenia upadłości. Należą też do nich wierzytelności zabezpieczone przez przeniesienie na zabezpieczenie własności rzeczy, wierzytelności albo praw. Układ obejmuje też odsetki od wierzytelności powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości, za cały czas opóźnienia spełnienia świadczenia.
Układ nie obejmie wszystkich długów
Z układu zostały wyłączone następujące wierzytelności: alimenty, renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, wierzytelności o wydanie mienia, które podlegało wyłączeniu z masy upadłości, wierzytelności, które za zgodą sędziego komisarza zostały spłacone, wierzytelności, za które upadły przedsiębiorca odpowiada w związku z nabyciem spadku po ogłoszeniu upadłości, a także składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe. Nie obejmuje też wierzytelności ze stosunku pracy, zabezpieczonych hipoteką, zastawem skarbowym i hipoteką morską, gdy wierzyciel nie wyraził zgody na objęcie ich układem.
Ważne!
Propozycje układowe może zgłosić wierzyciel, który wystąpił z wnioskiem o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy z możliwością zawarcia układu i złożył wraz z wnioskiem wstępne propozycje układowe
MaŁgorzata Piasecka-Sobkiewicz
malgorzata.piasecka@infor.pl