Sposób odpowiedzialności za długi, które przedsiębiorca zaciągnął w związku z prowadzoną działalnością, zależy od zawarcia z małżonkiem umowy majątkowej. Jeżeli małżonkowie zawarli intercyzę i firma wchodzi w skład majątku osobistego jednego z nich, to zobowiązania związane z firmą pokrywa on ze swojego majątku osobistego.
Przedsiębiorca, którego z małżonkiem łączy wspólność majątkowa, musi się liczyć z tym, że egzekucja jego zobowiązań zaciągniętych na firmę może być prowadzona z majątku wspólnego małżonków.
Często zdarza się, że przedsiębiorca zaciąga zobowiązania związane z prowadzeniem firmy oraz na inne cele, np. zakup auta. Za długi niezwiązane z firmą odpowiada ze swojego majątku osobistego. Jeżeli jednak na zaciągnięcie tych zobowiązań drugi małżonek wyraził zgodę, to wierzyciel może prowadzić egzekucję również z majątku wspólnego małżonków.
Zupełnie inna jest odpowiedzialność małżonka, który prowadzi działalność gospodarczą i w związku z tym zadłużył się. Na zaciąganie przez niego zobowiązań każdorazowo nie musi wyrażać zgody jego małżonek. Wówczas wierzyciel może egzekwować swoje roszczenia z rzeczy, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa nawet wówczas, gdy przedsiębiorstwo wchodzi do majątku wspólnego.
W takim przypadku wierzyciel powinien domagać się, a by sąd wydał klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi zadłużonego przedsiębiorcy. Musi jednak przed sądem udowodnić, że zadłużenie powstało w związku z prowadzeniem firmy. W takiej sytuacji małżonek przedsiębiorcy odpowiada tylko wówczas, gdy przedsiębiorcę i jego małżonka łączy wspólność majątkowa.
Za zobowiązania firmy przedsiębiorca odpowiada majątkiem osobistym, gdy prowadzi w ramach działalności jednoosobową firmę lub robi to jako wspólnik spółki cywilnej. Majątkiem osobistym odpowiada też wspólnik spółki osobowej. Na przykład egzekucja z majątku wspólnika spółki jawnej może zostać przeprowadzona dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna. Jednak w ten sposób nie może dochodzić wierzytelności, które powstały przed wpisaniem spółki do rejestru.
W tej sytuacji małżonek za zobowiązania związane z prowadzoną działalnością odpowiada wówczas, gdy taka odpowiedzialność ciąży na przedsiębiorcy.
MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZ
malgorzata.piasecka@infor.pl